Αλήθεια, σε ποια χώρα συμβαίνουν αυτά τα «αίσχη»;

«Ο Παππάς δίνει επιδότηση €630.000 ευρώ για να γίνει ταινία το βιβλίο του Βαρουφάκη για το 2015». Να ένας τίτλος δημοσιεύματος που παραπέμπει στην… αθάνατη ρήση του Γιώργου Βουλγαράκη «ό,τι είναι νόμιμο, είναι και ηθικό».

Ο τίτλος είναι νόμιμος, αν και πονηρός: πράγματι ο Παππάς δίνει κατά κάποιο τρόπο την επιδότηση στον Κώστα Γαβρά για τη βασισμένη στο βιβλίο «Adults in a Room» του πρώην υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη.

Ας διανθίσουμε την είδηση με λίγες επιπλέον πληροφορίες: το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής και Ενημέρωσης ανταποκρίθηκε πρόσφατα σ΄ ένα χρόνιο αίτημα των κινηματογραφιστών, θεσπίζοντας το επενδυτικό κίνητρο (cash rebate) που μπορεί να λειτουργήσει ως εγγύηση για τους παραγωγούς προκειμένου να δανειοδοτηθούν μέσω των ελληνικών τραπεζών. Δηλαδή; Ο νόμος που πέρασε τον περσινό Αύγουστο προβλέπει επιστροφή μετρητών 35% για επιλέξιμες δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν εντός της επικράτειας κατά τη δημιουργία οπτικοακουστικού έργου (ταινίας, τηλεταινίας, τηλεοπτικής σειράς, κινουμένων σχεδίων, ψηφιακών παιχνιδιών ).

Η χρηματοδότηση της επιχορήγησης είναι εξασφαλισμένη μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων από το οποίο έχουν δεσμευτεί 75 εκ. ευρώ μέχρι το 2020. Γιατί γίνεται αυτό; Για να ανοίξει πλέον και η ελληνική αγορά στις πολύ μεγάλες διεθνείς παραγωγές, πράγμα που ευνοεί παραπλεύρως και τον τουρισμό.

Σχετικά αιτήματα μπορεί να υποβάλλει οποιοσδήποτε, Ελληνας ή ξένος. Εχουν μάλιστα υποβληθεί και πριν από τον Γαβρά από σκηνοθέτες που επιχορηγήθηκαν χωρίς να προκαλέσουν ρίγη αγανάκτησης στην ελληνική κοινωνία και σχόλια όπως αυτό: «ας μου πει κάποιος σε ποιο κράτος του πολιτισμένου κόσμου συμβαίνουν αυτά τα αίσχη». Μα σ΄ όλα τα κράτη του πολιτισμένου κόσμου ισχύουν αυτά τα… «αίσχη» γιατί εφαρμόζεται το επενδυτικό κίνητρο για τους κινηματογραφιστές.

Ας επιστρέψουμε όμως στη διαχείριση της είδησης από ορισμένους. Η διατύπωση είναι νόμιμη, λοιπόν. Είναι όμως και ηθική; Ο Γαβράς όπως κι οποιοσδήποτε άλλος σκηνοθέτης, παρότι δεν είναι ο οποιοσδήποτε σκηνοθέτης χρησιμοποίησε το σύστημα του cash rebate. Πρόκειται ωστόσο για έναν σκηνοθέτη διεθνούς κύρους με ταινίες που έχουν κάνει θραύση (και) στο Χόλυγουντ όπου οι μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές δεν στοιχίζουν τριψήφιες χιλιάδες ευρώ αλλά τριψήφια εκατομμύρια δολάρια.

Αλλά μπρος στη σκανδαλολογία «ισοπεδώθηκε» ακόμα κι ο σπουδαίος αυτός σκηνοθέτης-κι ας γυρίζει ένα αληθινό πολιτικό θρίλερ με έμφαση όπως έχει πει στον «φαύλο κύκλο των συναντήσεων του Eurogroup που επέβαλε τη δικτατορία της λιτότητας στην Ελλάδα», πράγμα που ενδεχομένως θα έκανε και όσους κατηγορούν τους Ελληνες ως «χαραμοφάηδες», να καταλάβουν τι συνέβη στην πραγματικότητα. Υπήρχε βέβαια και μία άλλη κρυφή διάσταση στην διαχείριση της είδησης: ο Νίκος Παππάς δίνει λεφτά για να γυριστεί μία ταινία που ενδεχομένως να μην είναι ιδιαιτέρως φιλική προς την κυβέρνηση. Ενώ τι θα ‘πρεπε να κάνει; Να λογοκρίνει τον Γαβρά;

Συνοψίζοντας: ό,τι μοιάζει νόμιμο, δεν είναι απαραιτήτως και ηθικό. Αυτή είναι άλλωστε μία από τις βασικές αρχές ενός όχι και τόσο όψιμου είδους «ειδησεογραφίας». Εννοώ, φυσικά, τα περίφημα fake news.