Απόψεις|12.07.2024 07:42

Αυτούς τους αριθμούς δεν τους διάβασαν οι πολιτικοί

Γιάννης Α. Φίλης

Η Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Κοπέρνικος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) μόλις ανακοίνωσε ότι η μέση θερμοκρασία του κλίματος στο διάστημα Ιουλίου 2023 - Ιουνίου 2024 υπερέβη κατά 1,64οC τη μέση θερμοκρασία της περιόδου 1850 - 1900. Για πρώτη φορά σε δωδεκάμηνη περίοδο ξεπεράστηκε ο παγκόσμιος στόχος του 1,5 οC, αν και η μέση θερμοκρασία μετρείται σε ορίζοντα δεκαετίας και όχι έτους.

Η εφημερίδα Guardian ρώτησε εκατοντάδες ειδικούς επιστήμονες του κλίματος πού εκτιμούν ότι θα φτάσει η θερμοκρασία το 2100. Τα τρία τέταρτα απάντησαν ότι αναμένουν άνοδο πάνω από τους 2,5 οC ενώ οι μισοί δήλωσαν ότι εκτιμούν την άνοδο σε πάνω από 3 οC. Όσοι ασχολούμαστε με τις υπολογιστικές αναλύσεις του κλίματος γνωρίζουμε καλά ότι αυτές οι προβλέψεις είναι ρεαλιστικές και ότι ο στόχος του 1,5 οC εμπεριέχει πολιτική υπεκφυγή και υποκρισία.

Κάποιοι έχουν εκφράσει φόβους ότι η άνοδος της ακροδεξιάς στο Ευρωκοινοβούλιο θα έχει αρνητικές συνέπειες στην πράσινη συμφωνία της Ευρώπης και πράγματι αυτό ισχύει. Επιπλέον, η πιθανή εκλογή στις ΗΠΑ του Τραμπ ίσως σημάνει το τέλος της Κλιματικής Συμφωνίας του Παρισιού. Ο ίδιος μάλιστα πρόσφατα αποκάλεσε τις ανεμογεννήτριες στη θάλασσα «φρικτές» επειδή λέει σκοτώνουν φάλαινες, κάτι που είναι ψευδές, και τις προσπάθειες προώθησης ηλεκτροκίνησης «παραφροσύνη». Ο Τραμπ αντιπαθεί τους οικονομικούς λαμπτήρες και τις ηλεκτρικές κουζίνες.

Ας δούμε όμως πώς συμπεριφέρονται οι πολιτικοί διαφορετικών αποχρώσεων. Επί προεδρίας του δημοκρατικού και μάλλον κεντροδεξιού Ομπάμα στις ΗΠΑ οι εξορύξεις υδρογονανθράκων σημείωσαν άνοδο κατά 88%. Εντούτοις ο Ομπάμα μιλούσε συχνά για την κλιματική κρίση και την επείγουσα ανάγκη λήψης μέτρων. Ανάλογη ήταν και η πολιτική του επίσης δημοκρατικού Μπάιντεν.

Στη Βραζιλία, ο αριστερός Λούλα κατά την πρώτη του θητεία το 2006 είχε φωτογραφηθεί με τα χέρια βουτηγμένα στο πετρέλαιο καυχώμενος για την πετρελαϊκή ανάπτυξη της χώρας του. Σήμερα, επί διακυβέρνησής του η ημερήσια παραγωγή πετρελαίου έχει φτάσει τα 2,2 εκατομμύρια βαρέλια από 41.000 που ήταν το 2010. Την ίδια πολιτική ακολουθούν οι περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Ο Παντανάλ είναι ο μεγαλύτερος τροπικός υγρότοπος της γης. Το 80% ανήκει στη Βραζιλία. Αυτή τη στιγμή καίγεται λόγω ανθρώπινων παρεμβάσεων και της ξηρασίας που οφείλεται στην κλιματική αλλαγή στην οποία συμβάλλει η Βραζιλία με τις εξορύξεις της. Από τον Ιανουάριο 2024 έως σήμερα έχει καεί έκταση ίση με την Κρήτη. Τη θέση του πράσινου έχει πάρει η φαιόχρωμη στάχτη και οι σκελετοί καμένων ζώων.

Στην Ελλάδα, ο αριστερός Τσίπρας τον Ιούνιο του 2019 ανακοίνωσε με υπερηφάνεια τη συμφωνία ερευνών για φυσικό αέριο νοτιοδυτικά της Κρήτης με την ExxonMobil. Ο κεντροδεξιός Μητσοτάκης συνεχίζει την πολιτική του προκατόχου του. Και οι δύο έχουν κατά καιρούς εκφωνήσει λόγους για τον αφιλόξενο κόσμο που θα παραδώσουμε στα παιδιά μας αν δεν λάβουμε άμεσα μέτρα για την υπερθέρμανση. Το πρώτο όμως και βασικότερο μέτρο είναι η άμεση απαγόρευση νέων εξορύξεων και μετά η ταχύτατη απαλλαγή από τους υδρογονάνθρακες. Αλλά δεν χρειάζονται τέτοιοι λόγοι όταν η επιστήμη έχει μιλήσει με αριθμούς πολύ πριν από αυτούς. Ας σημειωθεί ότι η Ελλάδα είναι τέταρτη στην ΕΕ σχετικά με τις παραβιάσεις ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών κανονισμών.

Σύμφωνα με το έγκυρο ιατρικό περιοδικό Lancet, ο παρών ρυθμός απανθρακοποίησης της Ευρώπης θα την οδηγήσει σε ανθρακική ουδετερότητα το 2100 και όχι το 2040 όπως διατείνονται οι ηγέτες της ΕΕ. Για να το πετύχει το 2040 πρέπει να τριπλασιάσει τον παρόντα ρυθμό απαλλαγής από τα ορυκτά καύσιμα. Ούτε η παγκόσμια πραγματικότητα αφήνει περιθώρια για αυταπάτες. Το 2023 η παγκόσμια χρήση ορυκτών καυσίμων σημείωσε αύξηση 1.5% σε σχέση με το 2022 και ιστορικό ρεκόρ εκπομπών 40 δισεκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα.

Έρευνα του Μάιου 2024 στο περιοδικό Science, έδειξε πέραν αμφιβολίας ότι οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις υδρογονανθράκων επαρκούν για την κάλυψη των παγκόσμιων ενεργειακών αναγκών κάτω από τα περισσότερα σενάρια κατανάλωσης. Οι νέες εξορύξεις θα συμβάλουν στην περαιτέρω μη αναστρέψιμη επιδείνωση του κλίματος. Αλλά ζούμε στην εποχή ενός σκληρού διεθνούς ανταγωνισμού περισσότερων και ακόμη περισσότερων υδρογονανθράκων. Η λογική είναι ότι θέλουμε χρήματα τώρα και αν πρέπει να ληφθούν δραστικά μέτρα, ε, ας τα πάρουν οι άλλοι. Σε λίγους μήνες θα συγκληθεί η 29η Σύνοδος για το Κλίμα στο Αζερμπαϊτζάν. Πάλι θ' ακούσουμε ωραίες ομιλίες, υπεκφυγές και ψέματα. Και η επιστήμη πάλι θα βγάλει νέους αριθμούς για το ζοφερό κλιματικό μέλλον της γης, τους οποίους ελάχιστοι πολιτικοί θα διαβάσουν και ακόμη λιγότεροι θα καταλάβουν.

Κυριάκος Μητσοτάκηςκλιματική κρίσηυδρογονάνθρακεςΜπαράκ ΟμπάμαΛουίς Ινάσιο Λούλα ντα ΣίλβαΝτόναλντ ΤραμπΑλέξης Τσίπρας