Στεγαστική πολιτική: Πώς θα αυξηθεί η διαθεσιμότητα ακινήτων χωρίς δημοσιονομικό κόστος - 10+1 προτάσεις

Το κόστος στέγασης προβληματίζει πλέον το σύνολο των χωρών της Ευρώπης. Πολλές χώρες της Ευρώπης εφαρμόζουν διευρυμένες πολιτικές στέγασης δημιουργώντας κοινωνικές κατοικίες εδώ και δεκαετίες, ενώ, λόγω των συνθηκών που διαμορφώθηκαν ιδιαίτερα από το 2018-2019, έχουν προβεί σε υιοθέτηση νέων μέτρων με στόχο την αναχαίτιση του κόστους στέγασης. Παράλληλα, εκτός των νέων στεγαστικών πολιτικών που εφαρμόζουν, επέβαλαν πλαφόν στις αυξήσεις των ενοικίων και στις οικιστικές μισθώσεις, λόγω της ραγδαίας αύξησης του πληθωρισμού και παράλληλα ενέταξαν νέα σχέδια στεγαστικής πολιτικής στο Ταμείο Ανάκαμψης. 

Στη χώρα μας η συσσωρευτική αύξηση των ενοικίων από το 2018 έως και το 2023, κυμάνθηκε από 42% έως και 53% αν αφορά κατοικία κατάλληλη για οικογένεια. Υψηλότερες αυξήσεις, καταγράφονται κυρίως σε μικρότερα ακίνητα κατάλληλα για φοιτητές. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία, οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης φοιτητικής κατοικίας αυξήθηκαν ακόμη και κατά 75% στην Αθήνα και στη Πάτρα όπου καταγράφεται η 2η μεγαλύτερη αύξηση κατά 61%-63%, το χρονικό διάστημα 2017-2024.

Το κόστος στέγασης στην Ελλάδα έχει εκτιναχθεί σε τέτοια επίπεδα που αγγίζει το 60%-70% του μέσου μηνιαίου μισθού και αν πρόκειται για οικογενειακή κατοικία το σύνολο ενός «καλού» μισθού. Μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας αναγκάζεται να κάνει περικοπές ακόμη και σε βασικές ανάγκες του. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 76,9% των ενοικιαστών, εφόσον πληρώσουν τα έξοδα του σπιτιού, κάνει περικοπές στα βασικά αγαθά ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους. 

Σύμφωνα με την Eurostat, η χώρα μας είναι πρωταθλήτρια στο κόστος στέγασης στο σύνολο των χωρών της Ευρωζώνης,  τόσο για όσους ζουν στα αστικά κέντρα όσο και για εκείνους που ζουν σε αγροτικές περιοχές. Παράλληλα, το?45,5% των Ελλήνων ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις?σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφέλειας. Οι καθυστερήσεις σε λογαριασμούς στεγαστικών δανείων, ενοικίων ή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας είναι μια άλλη ένδειξη ότι το κόστος στέγασης μπορεί να είναι πολύ υψηλό. 

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Στουρνάρας στην ετήσια Έκθεση της ΤτΕ για την Νομισματική Πολιτική,, επισημαίνει χαρακτηριστικά ότι η σημαντική και συνεχιζόμενη αύξηση των τιμών των ακινήτων, η οποία οδηγεί και σε άνοδο των ενοικίων, αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για το μέσο νοικοκυριό, καθώς καθιστά απαγορευτική την απόκτηση κατοικίας και αυξάνει σημαντικά το κόστος στέγασης, ειδικά για τα νέα ζευγάρια. Αυτό επιτείνει την κοινωνική ανισότητα, ενώ έχει αρνητικές προεκτάσεις και στον οικογενειακό προγραμματισμό, δυνητικά επηρεάζοντας δυσμενώς και το ποσοστό γεννήσεων. 

Παράλληλα ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κάνει λόγο για δυσανάλογα προς το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών υψηλά επίπεδα τιμών. Για την επίλυση του προβλήματος ο κ. Στουρνάρας αναφέρει χαρακτηριστικά ότι, κρίνεται αναγκαία η περαιτέρω λήψη μέτρων για τη διευκόλυνση και ενίσχυση της προσφοράς κατοικίας προσιτής αξίας. 

Το τελευταίο διάστημα στο επίκεντρο των συζητήσεων έχει τεθεί ο μεγάλος αριθμός κενών οικιστικών ακινήτων στη χώρα μας. Γεγονός που για πολλούς συνηγορεί στην ραγδαία αύξηση των ζητούμενων μισθωμάτων που καταγράφεται ιδιαίτερα τα τελευταία 4-5 χρόνια.  

Σύμφωνα με στοιχεία που είχε αρχικά δημοσιεύσει ο υπουργός επικρατείας Άκης Σκέρτσος, 750.000 ακίνητα δηλώνονται στην ΑΑΔΕ ως κενά/κλειστά, ενώ με βάση τα πρόσφατα στοιχεία από τις φορολογικές αρχές αναφέρουν πως τα κλειστά και χωρίς ηλεκτροδότηση ακίνητα μπορεί να φτάνουν και τις 900.000 (15% επί του συνόλου).  

Αυτό που δεν μπορούμε να γνωρίζουμε είναι αν τα κενά οικιστικά ακίνητα, αρχικά, είναι κατάλληλα προς μίσθωση ή πρόκειται για παλιά ακίνητα που απαιτούν σημαντικές ανακαινίσεις προκειμένου να καταστούν και πάλι λειτουργικά.  

Παράλληλα, θα πρέπει να τονίσουμε ότι μεγάλο μέρος των ακινήτων, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με την πολυϊδιοκτησία και την ύπαρξη πολλών κληρονόμων που σε μεγάλο ποσοστό δεν συμφωνούν μεταξύ τους.  

Επιπλέον, δεν πρέπει να «αγνοούμε» και τα ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη που θα προκύψουν, όπως προβλέπεται στο άρθρο 9 του Ν. 2664/1998 για το Εθνικό Κτηματολόγιο και θα περιέλθουν στο Ελληνικό Δημόσιο.   

1) Φορολογικά κίνητρα για τη μίσθωση των «κλειστών» οικιστικών ακινήτων (χωρίς δημοσιονομικό κόστος ) 

Για να ενθαρρύνουμε τους ιδιοκτήτες να διαθέσουν τα «κλειστά» κατοικήσιμα ακίνητά τους στην αγορά ενοικίασης, θα πρέπει να παρέχουμε?κίνητρα. Οι ιδιοκτήτες θα μπορούσαν να λάβουν φορολογικές ελαφρύνσεις στο καθαρό εισόδημά τους από ενοίκια των συγκεκριμένων ακινήτων με τα ακόλουθα, για παράδειγμα ποσοστά: 

• 50% μείωση φόρου για νέες μισθώσεις. 

• 60% μείωση φόρου εάν το ακίνητο έχει ανακαινιστεί δύο χρόνια πριν από την υπογραφή της σύμβασης μίσθωσης. 

• 70% μείωση φόρου εάν το ακίνητο νοικιαστεί σε νέους ηλικίας 18 έως 35 ετών  

• 90% μείωση φόρου για νέα μισθωτήρια συμβόλαια που το ενοίκιο είναι τουλάχιστον 5% μειωμένο από το προηγούμενο συμβόλαιο. 

Βασική προϋπόθεση θα πρέπει να είναι : 

• τα οικιστικά ακίνητα να είναι κλειστά τουλάχιστον 2-3 χρόνια από την έναρξη του προγράμματος  
• η μίσθωση να γίνεται τουλάχιστον για τουλάχιστον 3 έτη 

Ποια ακίνητα θεωρούνται «κλειστά»  

Σημάδια ακατοίκητου ακινήτου είναι, για παράδειγμα, η ανυπαρξία συμβάσεων με εταιρείες παροχής νερού, φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.?Εάν οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας είναι συμβεβλημένες αλλά η κατανάλωση είναι χαμηλότερη από τα δεδομένα όρια (νερό 7 m³, ρεύμα 35 kwh), το ακίνητο θεωρείται επίσης κενό. 

Ωστόσο, ορισμένες εξαιρέσεις είναι: 

• Ιδιωτικές μονάδες διακοπών 
• Ακίνητα υπό αποκατάσταση. 
• Ακίνητα που αποκτήθηκαν για μεταπώληση από φυσικά ή νομικά πρόσωπα 
• Εάν είναι ενσωματωμένο σε τουριστικό θέρετρο ή είναι εγγεγραμμένο ως τοπικό κατάλυμα 

Το Δημοσιονομικό κόστος είναι μηδενικό. Αντίθετα, το ελληνικό δημόσιο θα έχει νέα – επιπλέον δημοσιονομικά έσοδα και ταυτόχρονα, προκαλείται θετική επίδραση στην αγορά της στέγης πολλαπλασιάζοντας τα διαθέσιμα οικιστικά ακίνητα συμβάλλοντας στην συγκράτηση ή μείωση των τιμών των ενοικίων, ενώ το επιπλέον εισόδημα που θα προκύψει, αν και δεν φορολογείται άμεσα, αναμένεται: είτε να πέσει στην ιδιωτική κατανάλωση και να αυξήσει τους έμμεσους φόρους και τους τζίρους των επιχειρήσεων, είτε να κατευθυνθεί στην απομείωση του ιδιωτικού χρέους, είτε να αυξήσει τις καταθέσεις, αυξάνοντας την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. 

2) Φορολόγηση των «κλειστών» (χωρίς αιτιολογημένη αιτία) κατοικήσιμων οικιστικών ακινήτων σε «πιεσμένες» περιοχές - με απαλλαγή στην περίπτωση κατοίκησης τους (χωρίς δημοσιονομικό κόστος – εν δυνάμει νέα έσοδα) 

Το άνωθεν μέτρο μπορεί να εφαρμοστεί αποκλειστικά στις «πιεσμένες» περιοχές της χώρας μας. Η φορολόγηση μπορεί να προέλθει ενδεχομένως μέσα από την αύξηση του ΕΝΦΙΑ.  

Έχει εφαρμοστεί στη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Ισραήλ, στην Ιρλανδία και στις πολιτείες Βανκούβερ και Όκλαντ του Καναδά, με μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα την αύξηση της διαθεσιμότητας ακινήτων προς ενοικίαση.  

Στην Ισπανία, όσοι κατέχουν περισσότερα από τέσσερα ακίνητα στον ίδιο δήμο και αφήνουν κατοικίες άδειες για περισσότερα από δύο χρόνια μπορούν να χρεωθούν με αύξηση έως και 150% του Impuesto sobre Bienes Inmuebles (IBI) από το τοπικό συμβούλιο . 

Συγκεκριμένα, εάν το ακίνητο είναι άδειο για τρία χρόνια, η προσαύξηση μπορεί να φτάσει το 100%. Τέλος, υπάρχει η δυνατότητα αύξησης κατά 50% επιπλέον στην περίπτωση ακινήτων των οποίων οι ιδιοκτήτες έχουν τέσσερα ή περισσότερα διαμερίσματα στον ίδιο δήμο. 

Με άλλα λόγια, αντί να κρατήσει το ακίνητο κλειστό, το κράτος θέλει να ενθαρρύνει τους ιδιοκτήτες να «προσθέσουν» ένα επιπλέον ακίνητο προς ενοικίαση στην αγορά. 

ΙΒΙ: Είναι ένας άμεσος φόρος που φορολογεί την αξία της ακίνητης περιουσίας  

*Πιεσμένες περιοχές : Σε χώρες της Ε.Ε, «πιεσμένες» χαρακτηρίζονται οι περιοχές που οι μέσες τιμές ενοικίασης έχουν αυξηθεί κατά 5% περισσότερο από τον πληθωρισμό τα προηγούμενα πέντε χρόνια ή οι μέσες τιμές ενοικίασης συνολικά έχουν υπερβεί το 30% του μέσου εισοδήματος των νοικοκυριών στην περιοχή. Στην Ισπανία ισχύει αν το ενοίκιο (ή η ζητούμενη τιμή για ακίνητα προς πώληση) θα πρέπει να έχει αυξηθεί κατά τουλάχιστον 3% πάνω από τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή τα προηγούμενα 5 χρόνια. 

3)  Φορολόγηση των «κλειστών» κατοικήσιμων οικιστικών ακινήτων που έχουν επέλθει στην ιδιοκτησία των Τραπεζών - services και funds (εν δυνάμει νέα έσοδα για το δημόσιο) 

Το άνωθεν μέτρο μπορεί να εφαρμοστεί για το σύνολο των οικιστικών ακινήτων που έχουν επέλθει στην ιδιοκτησία των services και funds σε περίπτωση που διατηρούνται κλειστά για παραπάνω από 12-18 μήνες , ενώ έχουν ολοκληρωθεί οι απαιτούμενες τακτοποιήσεις. Η φορολόγηση μπορεί να προέλθει ενδεχομένως μέσα από την αύξηση του ΕΝΦΙΑ – ακόμη και πενταπλασιασμό. 

4) Υφιστάμενα δομημένα ακίνητα του Δημοσίου (χωρίς δημοσιονομικό κόστος)  

Όσον αφορά τα υφιστάμενα δομημένα ακίνητα του Δημοσίου, ανάλογα με τη περιοχή του ακινήτου ή/και τη κατάσταση θα εντάσσεται σε μια από τις παρακάτω προτάσεις (4,1 – 4,2).  

Είτε ανακαινίζει το ακίνητο ο επενδυτής και έχει την υποχρέωση να το μισθώνει σε τιμές προσιτού κόστους ή κρατά τη διαχείριση μέρους των τετραγωνικών μέτρων και τα υπόλοιπα τετραγωνικά μέτρα τα διαχειρίζεται ο οργανισμός του δημοσίου, μισθώνοντάς τα σε κοινωνικές ομάδες, που εντάσσονται στο πρόγραμμα.   

4.1) Το Ελληνικό Δημόσιο, δεν θα παραχωρήσει την ιδιοκτησία των υφιστάμενων ακινήτων του, αλλά, παραχωρεί το δικαίωμα χρήσης, δηλαδή τα διαμερίσματα θα ανακαινίσουν ολικά με έξοδα των επενδυτών, βάσει των προδιαγραφών που θα ορίσει το Δημόσιο και θα διατεθούν με προσιτό κόστος μίσθωσης. 

• Ο επενδυτής θα έχει πλήρη απαλλαγή από την καταβολή φόρου για τα εισοδήματα που προέρχονται από το πρόγραμμα προσιτού ενοικίου.  
• Μέρος των τετραγωνικών θα διατίθενται σε οικονομικά άστεγους. 

Όφελος για το Δημόσιο, αφού: 

• αυξάνεται η αξία της ακίνητης περιουσίας του 
• δημιουργεί κατοικίες προσιτού κόστους για τους πολίτες χωρίς δημοσιονομικό κόστος 
• αναβαθμίζει γειτονιές και αναπλάθει ολόκληρες περιοχές 

Το άνωθεν μέτρο δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. 

4.2) Το Ελληνικό Δημόσιο, δεν θα παραχωρήσει την ιδιοκτησία των υφιστάμενων ακινήτων του, αλλά, παραχωρεί το δικαίωμα χρήσης, δηλαδή τα διαμερίσματα θα ανακαινίσουν ολικά με έξοδα των επενδυτών, βάσει των προδιαγραφών που θα ορίσει το Δημόσιο. 

Ο επενδυτής κρατά έως το 70%?(ποσοστό ανάλογα με τη περιοχή του ακινήτου -  για λιγότερο από 100 έτη - αποφυγή χρησικτησίας)?και το δημόσιο το υπόλοιπο (minimum 30%) των τετραγωνικών μέτρων, τα οποία διαθέτει με προσιτές τιμές σε κοινωνικές ομάδες που εντάσσονται στο πρόγραμμα.  

Ο επενδυτής μπορεί να έχει και φορολογικές ελαφρύνσεις. Μετά την απόσβεση της επένδυσης, ο επενδυτής θα αποδίδει στο Δημόσιο μίσθωμα το οποίο θα προκύπτει από την συνολική σύμβαση (διαγωνιστική διαδικασία) 

Όφελος για το Δημόσιο, αφού: 

• αυξάνεται η αξία της ακίνητης περιουσίας του 
• εισπράττει μίσθωμα για τα ακίνητα που διαθέτει 
• δημιουργεί κατοικίες προσιτού κόστους για τους πολίτες χωρίς δημοσιονομικό κόστος 
• αναβαθμίζει γειτονιές και αναπλάθει ολόκληρες περιοχές 

Θα πρέπει, προκαθορισμένο ποσοστό τετραγωνικών μέτρων (π.χ. 10%) να αφορούν συμπολίτες μας ΑΜΕΑ, ενώ το σύνολο των οικιστικών μονάδων θα πρέπει να κατασκευαστούν με τις ανάλογες προδιαγραφές προσβασιμότητας σε ΑΜΕΑ  

Το άνωθεν μέτρο δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. 

5)Επενδυτικό κίνητρο για ανάπτυξη οικιστικών ακινήτων?– αδόμητα ακίνητα (χωρίς δημοσιονομικό κόστος) 

Δεν παραχωρούμε την ιδιοκτησία των αδόμητων ακινήτων (οικόπεδα) του Δημοσίου στους επενδυτές μέσω της αντιπαροχής, αλλά, παραχωρούμε το δικαίωμα επιφανείας. Σε αντίθετη περίπτωση, η αντιπαροχή είναι έμμεση πώληση του οικοπέδου.  

Ο επενδυτής θα αναλάβει να χτίσει/ανακαινίσει τα ακίνητα και ανάλογα με την αξία του ακινήτου, θα μπορεί να κρατήσει έως το 70% (για λιγότερο από 100 έτη - αποφυγή χρησικτησίας) των τετραγωνικών μέτρων, να τα νοικιάσει εξ ολοκλήρου σε αγοραίες τιμές, ενώ του παρέχεται η δυνατότητα να πουλήσει το δικαίωμα επιφανείας σε τρίτο – για προκαθορισμός χρονικό διάστημα 

Το δημόσιο θα κρατήσει το υπόλοιπο (30% minimum) των τετραγωνικών μέτρων, τα οποία θα διαθέτει με προσιτές τιμές σε κοινωνικές ομάδες που εντάσσονται στο πρόγραμμα.  

Όφελος για το Δημόσιο, αφού: 

• αυξάνεται η αξία της ακίνητης περιουσίας του 
• δημιουργεί προσιτές κατοικίες για τους πολίτες χωρίς δημοσιονομικό κόστος 
• αναβαθμίζει γειτονιές και αναπλάθει ολόκληρες περιοχές 

Το άνωθεν μέτρο δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. 

6) Αξιοποίηση των αδήλωτων ακινήτων– αγνώστου ιδιοκτήτη που θα προκύψουν, όπως προβλέπεται στο άρθρο 9 του Ν. 2664/1998 για το Εθνικό Κτηματολόγιο και θα περιέλθουν στο Ελληνικό Δημόσιο, καθώς και των ακινήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης που δεν χρησιμοποιούνται (χωρίς δημοσιονομικό κόστος) 

Η αξιοποίηση μπορεί να πραγματοποιεί με τον κάτωθι τρόπο: 

• Να εκχωρηθούν τα ακίνητα στον νέο οργανισμό στεγαστικής πολιτικής που θα δημιουργήσει το Ελληνικό Δημόσιο 

• Ο νέος οργανισμός θα προκηρύξει διαγωνισμό μακροχρόνιας εκμετάλλευσης (με ή  χωρίς κόστος μίσθωσης – ανάλογα με το είδος του ακινήτου) των ακινήτων σε ιδιώτες επενδυτές με την υποχρέωση να ανακαινιστούν πλήρως σύμφωνα με τις προδιαγραφές του οργανισμού του δημοσίου. Τα τετραφωνικά μέτρα που θα προκύψουν, είτε θα προσφέρονται «δεσμευτικά» προς μακροχρόνια μίσθωση με προσιτό ενοίκιο και θα αποτελεί έσοδο του επενδυτή με φορολογικά κίνητρα ή ένα μέρος των τετραγωνικών μέτρων (πχ. το 30%) θα ανήκει στη διαχείριση του οργανισμού του ελληνικού δημοσίου.  

• Ανάλογα με τη πρόταση του ιδιώτη επενδυτή, μετά από 15-20 χρόνια, μπορεί να δίνετε η δυνατότητα στον οργανισμό του Δημοσίου να εισπράττει μέρος των εσόδων ώστε να τα χρησιμοποιεί σε επιδόματα στέγασης σε ευπαθείς ομάδες και νέα ζευγάρια.   

Δηλαδή, με βάση την άνωθεν πρόταση, έχουμε τη δυνατότητα να ανακαινίσουμε δωρεάν τα ακίνητα του ελληνικού Δημοσίου, να αυξήσουμε δωρεάν τις αξίες των ακινήτων του Δημοσίου (εγγραφή των αξιών στους ισολογισμούς) και να στεγάσουμε με προσιτό ενοίκιο τον κόσμο που έχει ανάγκη. Εισπράττοντας ταυτόχρονα εισοδήματα για να παρέχουμε στήριξη μέσω επιδομάτων σ΄όσους δεν μπορούν να ενταχθούν ή/και βρίσκονται σε λίστα αναμονής. 

Το άνωθεν μέτρο δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. 

7) Δημιουργία νέων φοιτητικών εστιών (χωρίς δημοσιονομικό κόστος) 

Ο κλάδος της βραχυχρόνιας μίσθωσης, επιφέρει δημοσιονομικά έσοδα που ξεπερνούν τα 700 εκατ.€ ανά έτος. Θα μπορούσε το δημόσιο να ανακατευθύνει τα συγκεκριμένα έσοδα για την υλοποίηση στεγαστικών πολιτικών.  

Συγκεκριμένα, τα δημοσιονομικά έσοδα που παράγονται ανά περιοχή από τον κλάδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης, να διατίθενται για την κατασκευή νέων φοιτητικών εστιών σε συνεργασία με το εκάστοτε Πανεπιστήμιο.  

Στα Χανιά είναι εγγεγραμμένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης περίπου 4.000 αυτοτελή ακίνητα. Από τα υπερ-έσοδα που θα προκύψουν από τον κλάδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης στα δημόσια ταμεία, θα διατεθούν για την δημιουργία νέων φοιτητικών εστιών.  

Επομένως σε περιοχές με έντονη δυναμική του κλάδου της βραχυχρόνιας μίσθωσης, θα δημιουργούνται νέες φοιτητικές εστίες σε συνεργασία με τα εκάστοτε Ακαδημαϊκά Ιδρύματα.  

8) ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ: Η χορήγηση χαμηλότοκου δανείου να μην αφορά μόνο την αγορά κατοικίας, αλλά και την ανέγερση / αποπεράτωση.  

Στα σκαριά είναι το δεύτερο μέρος του προγράμματος «Σπίτι μου», με συμμετοχή από τον κρατικό προϋπολογισμό ύψους 300 εκατ. ευρώ και 1,7 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης θα χρηματοδοτηθεί η συνέχεια του προγράμματος με 20.000 φτηνά δάνεια, που αυτή τη φορά θα αφορούν πολίτες ηλικίας από 29 έως 50 ετών. 

Θυμίζουμε ότι από το προηγούμενο πρόγραμμα συνολικού προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ εκταμιεύθηκαν 6.305 εκταμιευμένα δάνεια. 

Οι νέοι που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ (1)», δανειοδοτήθηκαν με μέσο κεφάλαιο τις 100.000€ και η μέση εμπορική αξία του ακινήτου ήταν 135.000€-140.000€, Αποκτώντας κατοικίες 90τμ κατά μέσο όρο 40ετών.  

Πολλές οικογένειες στην περιφέρεια διαθέτουν ιδιόκτητα οικόπεδα, μονοκατοικίες ή/και ημιτελής κατοικίες. Παραχωρώντας οι γονείς μέσω γονικής παροχής στον δικαιούχο του προγράμματος το δικαίωμα υψούν, την πλήρη κυριότητα γης, είτε την κυριότητα της ημιτελής κατοικίας για αποπεράτωση, να μπορεί να ανεγείρει το νέο του σπίτι.  

Με αυτόν τον τρόπο δεν αυξάνουμε την ζήτηση και τις τιμές πώλησης των ακινήτων στις περιοχές που διαθέτουν ακίνητα που πληρούν τις προδιαγραφές του προγράμματος, αλλά, αυξάνει το οικιστικό απόθεμα, περιορίζει το κόστος και παράλληλα, πολλοί νέοι θα αποκτήσουν νεόδμητα ακίνητα και όχι ακίνητα παλαιά ακόμη και 40-50 ετών που χρίζουν ανακαίνισης. 

Η άνωθεν πρόταση δεν αυξάνει το δημοσιονομικό κόστος που έχει ήδη προϋπολογιστεί.  

9) Έλεγχοι ΑΑΔΕ - Ανειλικρινής δήλωση εισοδήματος & «κλειστών» ακινήτων 

Δημιουργία πλατφόρμας διασταυρώσεων δεδομένων τα οποία τηρούνται σε ΑΑΔΕ, προκειμένου να «αποκαλυφθεί» η «μαύρη» μίσθωση, στις περιπτώσεις που παρατηρούνται αποκλίσεις μεταξύ των μισθωμάτων που δηλώνονται στις εκάστοτε περιοχές.  

Διασταύρωση στα δηλωμένα ως «κλειστά» ακίνητα μέσω πλατφόρμας διασταυρώσεων της ΑΑΔΕ με για την ανυπαρξία συμβάσεων με εταιρείες παροχής νερού, φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.?Εάν οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας είναι συμβεβλημένες αλλά η κατανάλωση είναι χαμηλότερη από τα δεδομένα όρια (νερό 7 m³, ρεύμα 35 kwh), το ακίνητο θεωρείται επίσης κενό. 

10) «Εκτός» βραχυχρόνιας μίσθωσης τα ακίνητα που αγοράστηκαν με στόχο την απόκτηση της Golden visa  

Πλέον, νομοθετήθηκε η απαγόρευση εγγραφής των ακινήτων που θα αγοραστούν από την εφαρμογή του νέου νομοθετικού πλαισίου με στόχο την golden visa σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Ένα διαχρονικό αίτημά μας από το 2019, αλλά, θα πρέπει να τονίσουμε ότι, το μέτρο αυτό θα είχε «αξία» και «αποτελέσματα», αν ίσχυε καθολικά και αναδρομικά, για το σύνολο των ακινήτων που έχουν αγοραστεί στη χώρα μας από την έναρξη του προγράμματος της golden visa.  

Οπότε, μην αναμένουμε αποκλιμάκωση των ζητούμενων τιμών ενοικίασης και αύξηση της διαθεσιμότητας λόγω «αποκλεισμού» των επενδυτών που στοχεύουν στην «golden visa» από τον κλάδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης.  

Με τα νέα όρια και προϋποθέσεις απόκτησης της «golden visa», τα ακίνητα που θα αγοραστούν θα είναι ασφαλώς λιγότερα, ακίνητα άνω των 120τμ, που δύσκολα θα αξιοποιούνταν μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων.  

Σημειώνεται πως σύμφωνα με στοιχεία ερευνών, μόνο το 6% των ξένων επενδυτών που αποκτούν?Golden?Visa?κάνουν οι ίδιοι πραγματική χρήση του ακινήτου. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία κυρίως στις περιοχές του Δήμου Αθηναίων, ακίνητα μικρής επιφάνειας, έχουν εγγραφεί σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, συρρικνώνοντας τα διαθέσιμα προς μακροχρόνια συμβατική μίσθωση ακίνητα. 

11) Απόκτηση «Golden Visa» σε επενδυτές που θα επενδύσουν στην κατασκευή κατοικιών προσιτού κόστους στέγασης.  

Σύμφωνα με τις νέες αλλαγές, χάσαμε και πάλι την ευκαιρία να κατευθύνουμε το επενδυτικό κοινό. Απαιτείται να κατανοήσουμε ότι το επενδυτικό πρόγραμμα της Golden visa, θα πρέπει να το «χρησιμοποιήσουμε» ως αναπτυξιακό εργαλείο στις περιοχές της Ελλάδας που χρειάζονται επενδύσεις, νέες θέσεις εργασίας και ακίνητα προσιτού κόστους στέγασης. 

Θα μπορούσαμε να διευρύνουμε το επενδυτικό ενδιαφέρον σε επενδυτές που επιθυμούν να αποκτήσουν την?«golden?visa», αν επένδυαν στην κατασκευή ή/και ανακαίνιση κατοικιών προσιτού κόστους στέγασης ή/και στην δημιουργία φοιτητικών κατοικιών προσιτού κόστους.  

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (UN-Habitat) για το δικαίωμα στη στέγαση  

Ο καθένας έχει ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα στη στέγαση, το οποίο διασφαλίζει την πρόσβαση σε ένα ασφαλές, κατοικήσιμο και οικονομικά προσιτό σπίτι. Η στέγαση είναι κάτι περισσότερο από μια στέγη, είναι η ευκαιρία για καλύτερες ζωές και καλύτερο μέλλον.? 

Μέχρι το 2030, το UN-Habitat υπολογίζει ότι 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι, περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού, θα χρειάζονται πρόσβαση σε επαρκή στέγαση.?Αυτό μεταφράζεται σε ζήτηση για 96.000 νέες προσιτές και προσβάσιμες κατοικίες κάθε μέρα.? 

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (15/2/2023) 

Το δικαίωμα στέγασης αποτελεί διεθνή υποχρέωση των κρατών μελών, την οποία πρέπει να λάβει υπόψη η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πράγματι, αυτό το δικαίωμα αναγνωρίζεται στην Παγκόσμια Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στην οποία ορίζεται ότι «Καθένας έχει δικαίωμα σε ένα βιοτικό επίπεδο ικανό να εξασφαλίσει στον ίδιο και στην οικογένειά του υγεία και ευημερία, και ειδικότερα τροφή, ρουχισμό, κατοικία, ιατρική περίθαλψη όπως και τις απαραίτητες κοινωνικές υπηρεσίες». 

Στον αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη του Συμβουλίου της Ευρώπης προβλέπεται ότι προκειμένου να εξασφαλίσουν την αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος στην κατοικία, τα μέρη δεσμεύονται να λάβουν μέτρα με στόχο: την προώθηση της πρόσβασης σε κατάλληλη στέγαση, την πρόληψη και τη μείωση του φαινομένου των αστέγων με σκοπό τη σταδιακή εξάλειψή του, τη διαμόρφωση τιμών στέγασης προσιτών σε όσους δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους.  

Το δικαίωμα στην κατοικία αναγνωρίζεται από τα Συντάγματα πολλών κρατών μελών και/ή αποτελεί το αντικείμενο συγκεκριμένων νόμων που αποσκοπούν στην αποτελεσματική εφαρμογή του.