Για το ΠΑΣΟΚ μετά τη φωτογραφία του Α' γύρου

Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, οι εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ λειτουργούν ως μια αρκετά ευκρινής ακτινογραφία αυτού του κομματικού φαινομένου.

Η ακτινογραφία των εκλογών

Στις κάλπες προσήλθαν 300.000 άνθρωποι. Η συμμετοχή για τα δεδομένα του ΠΑΣΟΚ είναι ικανοποιητική, αλλά όχι συγκλονιστική. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός πως ορισμένοι από τους υποψήφιους έβαζαν στόχο τις 400 χιλιάδες.

Σύμφωνα με τις διαρροές της Χαριλάου Τρικούπη ψήφισαν 100.000 άνθρωποι, που δεν είχαν ψηφίσει την προηγούμενη φορά. Αν ευσταθούν οι αριθμοί, τότε περίπου 70.000 άτομα, που είχαν προσέλθει στις κάλπες το 2021, δεν θέλησαν να συμμετέχουν και σε αυτή τη διαδικασία. Το ερώτημα είναι ποιά είναι η σύσταση αυτού του διόλου ευκαταφρόνητου κοινού, αλλά και ποιές είναι οι διαθέσεις του. Εγκατέλειψαν το ΠΑΣΟΚ; Αν ναι, πού κατευθύνθηκαν; από τα δημοσκοπικά δεδομένα, φαίνεται να κατευθύνθηκαν στην γκρίζα ζώνη της αναμονής και της απάθειας.

Εμφανίστηκαν στην πραγματικότητα όχι ένα, ούτε δύο, αλλά τρία ΠΑΣΟΚ. Το ένα είναι αυτό των αστικών κέντρων, δηλαδή της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Εκεί είχαν πολύ καλές επιδόσεις ο Π. Γερουλάνος και η Α. Διαμαντοπούλου. Το δεύτερο είναι αυτό της Κρήτης. Εκεί κυριάρχησε ο Ανδρουλάκης. Το τρίτο είναι το ΠΑΣΟΚ της επαρχίας. Εκεί οι δυνάμεις μοιράστηκαν όπως το πανελλαδικό ποσοστό, ίσως εμφανίστηκε πιο ενισχυμένος ο Δούκας. Τα τρία ΠΑΣΟΚ δείχνουν ένα κόμμα με μεγάλη πολιτική ανομοιογένεια, που κανένα από τα στελέχη του δεν μπορεί να αρθρώσει λόγο εθνικής εμβέλειας, που να μπορεί να «ενώσει» τις διαφορετικές κοινωνικές ομάδες ανά την Ελλάδα. Αυτό, βέβαια, είναι ένα πρόβλημα που έχει εμφανίσει το ΠΑΣΟΚ σταθερά τα τελευταία χρόνια, καθώς τα πάει καλύτερα στην επαρχία, ενώ στα αστικά κέντρα χάνει το στοίχημα της ταξικότητας.

Οι δημοσκοπήσεις έπεσαν μέσα μόνο στα εξής σημεία: Ότι θα βγει πρώτος ο Ν. Ανδρουλάκης και τελευταίοι οι Μ. Κατρίνης και Ν. Γιαννακοπούλου. Στα υπόλοιπα απέτυχαν και «έπιασαν» τα προφανή. Εντάξει, είναι δύσκολο άθλημα η πρόβλεψη αποτελέσματος σε ένα απροσδιόριστο κοινό μερικών εκατοντάδων χιλιάδων, αλλά για ακόμα μια φορά φάνηκαν τα όρια των προβλέψεων και απογυμνώθηκαν οι επίδοξοι διαμορφωτές γνώμης που χειρίζονται τις δημοσκοπήσεις σαν ευαγγέλια.

Ο Ν. Ανδρουλάκης κατάφερε να πάρει σχετικά υψηλό ποσοστό, αλλά πήρε σχεδόν έξι λιγότερες μονάδες σε σχέση με τον πρώτο γύρο του 2021. Η φθορά του είναι εμφανής, ωστόσο η μεγάλη επικράτησή του στην Κρήτη και ο αποτελεσματικός μηχανισμός του πανελλαδική του έδωσαν την πρώτη θέση.

Ο Π. Γερουλάνος τα πήγε αρκετά καλύτερα από ό,τι φαινόταν στις δημοσκοπήσεις και θριάμβευσε σε σχέση με το 2021 (είχε πάρει 2,99%). Η δυναμική του βελτιώθηκε πολύ μετά το ντιμπέιτ, ενώ τα ήγε καλά επειδή εμφάνισε την εικόνα ενός αξιόπιστου πολιτικού, χωρίς αιχμές που ενοχλούν στο ΠΑΣΟΚ, αλλά με αρκετό κομματικό πατριωτισμό που αρέσει στα σκληρά ακροατήρια. Η επίδοσή του στα αστικά κέντρα είναι αξιοσημείωτη.

Η υποψηφιότητα της Άννας Διαμαντοπούλου δεν ανέπτυξε την δυναμική που αρκετοί ήλπιζαν. Πήρε ποσοστό μικρότερο από εκείνο του Αν. Λοβέρδου το 2021, δείχνοντας ότι η δεξιόστροφη δεξαμενή υπάρχει μεν στο ΠΑΣΟΚ, αλλά παραμένει σταθερή και λειτουργεί μόνον ως ένα αντίβαρο σε μια πιο ριζοσπαστική στροφή του κόμματος.

Ο Χ. Δούκας, που περνά οριακά στο δεύτερο γύρο, κατέλαβε ποσοστό κατώτερο των δημοσκοπήσεων, αναντίστοιχο του αξιώματος που κατέχει (στην Α΄ Αθήνας φέρεται να ήρθε τρίτος) και δυσανάλογο του ενθουσιασμού με τον οποίο ρίχτηκε στη μάχη. Το αριστερόστροφο κοινό εκτός ΠΑΣΟΚ δεν προσήλθε με ιδιαίτερη ενάργεια στις κάλπες, γεγονός που αποτυπώθηκε στο ποσοστό που έλαβε. Οι αιτίες για το «ξεφούσκωμα» μπορούν να εντοπιστούν στην εμφάνισή του και στις απαντήσεις που έδωσε στο ντιμπέιτ, αλλά και στην φαινομενική βιασύνη του.

Ανεξάρτητα από το ποιοι θα περάσουν στο δεύτερο γύρο, αποδεικνύεται πως στο ΠΑΣΟΚ κερδίζει όποιος μιλά πειστικά και αξιόπιστα ως ΠΑΣΟΚ. Και όπως σε όλες τις εκλογές, κερδίζει όποιος είναι καλά προετοιμασμένος. Η πολιτική άλλωστε είναι δύσκολη και επίπονη δουλειά και η οίηση ή οι «ευκολίες» πληρώνονται.

Το ερώτημα είναι εάν το ΠΑΣΟΚ από τη μεθεπόμενη Δευτέρα θα καταφέρει να αρθρώσει έναν πραγματικά εναλλακτικό λόγο στην κυριαρχία Μητσοτάκη. Η εσωκομματική προεκλογική του εκστρατεία έδειξε πως τα ηγετικά του στελέχη δημοσίως είναι πιο πολιτισμένα σε σχέση πω με τον ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο τίποτε δεν προαναγγέλλει μια πορεία ευθέως ανταγωνιστική στη ΝΔ και επωφελή για όσους και όσες βάλλονται από τις ανισότητες.