«Η επαφή του κοινού με τον καλλιτέχνη είναι κάτι που ευτυχώς δεν μπορεί να αντικαταστήσει καμία προσομοίωση συναισθημάτων»

Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να αντικαταστήσει τους δημιουργούς; Δύο μουσικοί τοποθετούνται στο ερώτημα της εβδομάδας.

«Όσο υπάρχει ακόμη πόλεμος, δεν έχουμε εξελιχθεί αρκετά ως είδος για να ελέγξουμε μια τόσο επικίνδυνη τεχνολογία»

* Γράφει ο Αντώνης Κωνσταντάρας, Δημοσιογράφος/ Podcaster/ Μουσικός

Πριν από λίγο καιρό έγραψα ένα τραγούδι με θέμα το Α.Ι., μιας και εκείνη την περίοδο ήταν μια θεματική που με απασχολούσε και με άγχωνε πολύ. Έκτοτε -και με αφορμή την κυκλοφορία του-, έχω μπει σε πολλές συζητήσεις που έχουν να κάνουν με την τεχνητή νοημοσύνη και τις προεκτάσεις της -στη μουσική και όχι μόνο. Υπάρχει το κομμάτι του εαυτού μου, το οποίο βλέπει αυτή την τεχνολογία ως ένα πολύτιμο εργαλείο που μπορεί να αναλάβει τη βαρετή δουλειά. Να φέρει στα ίσια τους κάποιες ατέλειες πάνω στο εκάστοτε μουσικό project, να καθαρίσει κάποιες πηγές ήχου οι οποίες δεν έχουν γραφτεί σωστά και πάει λέγοντας. Ούτως ή άλλως, αυτές είναι χρήσεις του οι οποίες υπάρχουν χρόνια. Ακόμα και οι φωτογραφίες που βγάζει ένα καλό κινητό, είναι κατά κάποιο τρόπο αποτέλεσμα επεξεργασίας ενός Α.Ι. λογισμικού. 

Κάπου μέσα στην κρίση του COVID-19, άρχισε να πλασάρεται έντονα η ιδέα της Α.Ι. τέχνης. Θυμάμαι μάλιστα ένα project που λεγόταν FN MEKA. Επρόκειτο για έναν Α.Ι. rapper που είχε εμφανιστεί εκείνη την περίοδο. Στη συνέχεια το project σταμάτησε λόγω κάποιων σκανδάλων που ξέσπασαν. Από τότε μέχρι σήμερα συνεχίζεται με αμείωτη ένταση μια προσπάθεια να πειστεί η κοινή γνώμη πως η Α.Ι. τεχνολογία αποτελεί ένα μη αναστρέψιμο μέλλον, στο οποίο πρέπει να προσαρμοστούμε με το ζόρι! Η αλήθεια είναι πως όταν βλέπω μια τέτοια υπερπροσπάθεια, πάντα είμαι επιφυλακτικός.

Δεν είμαι απόλυτα αρνητικός απέναντι σε αυτού του είδους την τεχνολογία. Αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο ώστε να εξελίξουμε την ιατρική, την εξερεύνηση της Γης και του διαστήματος, τις επιστήμες και όλα όσα μπορούν να πάνε την ανθρωπότητα ένα βήμα πιο πέρα! Ωστόσο, βλέπουμε πως οι άνθρωποι που κρατάνε στα χέρια τους αυτή την εξέλιξη δεν έχουν (μόνο) καθαρούς σκοπούς. Με το ένα μάτι κοιτάζουν την εξαθλίωση της αγοράς εργασίας, καλύπτοντας θέσεις με Α.Ι. (από ντελίβερι και οδηγούς σε υπηρεσίες μεταφορών, μέχρι προγραμματιστές και καλλιτέχνες) και με το άλλο τη στρατιωτική του εκμετάλλευση. Και όσο υπάρχει ακόμη πόλεμος, σημαίνει πως δεν έχουμε εξελιχθεί αρκετά ως είδος ώστε να έχουμε την ικανότητα να ελέγξουμε μια τόσο επικίνδυνη τεχνολογία, που, με γρήγορους ρυθμούς, τρέχει από μόνη της.

Θέλει προσοχή όσο είναι νωρίς και έχω την εντύπωση πως έχουμε ήδη αργήσει πολύ.

Επιστρέφοντας, σε ό,τι αφορά το κομμάτι της τέχνης. Ειλικρινά, δεν καταλαβαίνω τι έχει να προσφέρει ένα Α.Ι. έργο. Είτε αυτό είναι μια ταινία, είτε ένα album, είτε ένα βιβλίο. Στον καλλιτέχνη που θα δώσει τον «κώδικα» δημιουργίας σίγουρα τίποτα, μιας και θα καταστρέψει κάθε μικρό κομμάτι έμπνευσης που έχει μέσα του. Στο κοινό από την άλλη, προσφέρει ένα «πλαστικό» αποτέλεσμα και μια παράξενη αίσθηση πως κάπου το έχει ακούσει ή δει ξανά όλο αυτό. Επίσης, πώς θα θεσπιστούν οι νομοθεσίες που θα προστατεύσουν τους καλλιτέχνες; Όταν το Α.Ι. χρησιμοποιεί ήδη υπάρχουσες πηγές για να δημιουργήσει κάτι, ουσιαστικά, εκμεταλλεύεται τους δημιουργούς. Πού μπαίνουν τα όρια;

Στο τέλος της ημέρας βέβαια, το ερώτημα είναι λίγο πιο απλό.

Ποιος είναι ο λόγος να χρησιμοποιήσεις το Α.Ι. για να φτιάξεις κάτι; Αφού η δημιουργία ενός έργου τέχνης είναι το 90% της χαράς για έναν καλλιτέχνη.

Το μόνο που μπορώ να σκεφτώ είναι η απόλυτη εκμετάλλευση από τις μεγάλες εταιρείες, που, ανέκαθεν έβγαζαν το μεγαλύτερο κέρδος «πνίγοντας» τους δημιουργούς -χωρίς ουσιαστικά να παράγουν τίποτα. Η βιομηχανία του θεάματος μοιάζει να στήθηκε ώστε απλά να δικαιολογεί την ύπαρξή τους!

Πλέον, με έναν μικρό αριθμό από ανθρώπους του marketing, θα δημιουργούν χιλιάδες ψεύτικα έργα τη μέρα, γεμίζοντας τις πλατφόρμες με «άψυχο» υλικό για κατανάλωση. Τα πάντα βασιζόμενα σε hashtags και στο πιθανό virality. Ελπίζω τα σωματεία των καλλιτεχνών, κυρίως στην Αμερική όπου τρέχουν οι εξελίξεις, να μεριμνήσουν για όλο αυτό ώστε να σωθεί η τέχνη.

Επίσης, ελπίζω ακόμη περισσότερο, να κάνω λάθος στις προβλέψεις μου. Όπως και να’ χει, θεωρώ πως η επαφή του κοινού με τον καλλιτέχνη, έναν πραγματικό καλλιτέχνη, είναι κάτι που ευτυχώς δεν μπορεί να αντικαταστήσει καμία προσομοίωση συναισθημάτων. 

Ακολουθήστε τον Αντώνη Κωνσταντάρα στο Instagram και το Spotify