«Αν εμπλακεί το ΝΑΤΟ με δυνάμεις, η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει όπλα που δεν έχει χρησιμοποιήσει μέχρι σήμερα»
NewsroomΔύο μήνες πριν την ανάληψη των καθηκόντων της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ, ο Τζο Μπάιντεν φαίνεται να κλιμακώνει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Έχει λόγους η διεθνής κοινότητα να φοβάται μία γενικευμένη σύρραξη; Δύο διεθνολόγοι απαντούν στην ερώτηση της εβδομάδας.
«Ας έχουμε στο μυαλό μας ως ιστορικό προηγούμενο ότι, και στο Βιετνάμ, οι ΗΠΑ με συμβούλους και εκπαιδευτές ξεκίνησαν»
*Γράφει ο Σωτήρης Ρούσσος, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
Αυτή τη στιγμή, στην Ουκρανία υπάρχουν δύο επιλογές: Αν ακολουθήσει κανείς τη λογική Μπάιντεν -γιατί η λογική Τραμπ είναι άλλη- όσο συνεχίζεται ο πόλεμος θα οδηγηθούμε, είτε στο να χάσει και άλλα εδάφη η Ουκρανία, είτε θα πρέπει να εμπλακεί το ΝΑΤΟ με δυνάμεις, το οποίο θα οδηγήσει σε έναν όλεθρο. Δε λέω πυρηνικό όλεθρο, αλλά όλεθρο. Αυτή θα είναι μία μάχη εντελώς διαφορετική, γιατί η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει όπλα τα οποία, μέχρι σήμερα, δεν έχει χρησιμοποιήσει. Πιθανόν, θα κάνει και χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων, μιλάμε για έναν παγκόσμιο όλεθρο. Δεν υπάρχει κάποιο ενδεχόμενο που να λέει ότι η Ρωσία θα ηττηθεί μέσα από έναν πόλεμο σαν αυτόν που συμβαίνει σήμερα. Είναι απλό, και στο επίπεδο των εφεδρειών, και σε πολλά άλλα επίπεδα, η Ρωσία έχει τη δυνατότητα να αντέξει, η Ουκρανία όχι. Κάθε μέρα, οι ουκρανικές υποδομές χτυπιούνται και γίνονται πιο αδύναμες ενώ, οι ρωσικές υποδομές ουσιαστικά είναι ανέπαφες. Δε βλέπω, συνεπώς, κάποια νίκη των ουκρανών σε τακτικό επίπεδο που θα άλλαζε αυτή την πορεία. Οι ρώσοι, ήδη, προελαύνουν με ταχύτερους ρυθμούς από ότι στην αρχή του πολέμου. Αν αυτό συνεχιστεί, και μάλιστα αν καταφέρουν οι ρώσοι να καταλάβουν πόλεις όπως η Ζαπορίζια ή -ακόμα χειρότερα- το Χάρκοβο, η Ουκρανία θα χάσει τα πιο σημαντικά, από οικονομικής απόψεως, εδάφη της. Εκτός εάν κάποιος θεωρεί ότι, το ΝΑΤΟ, μπορεί να εμπλακεί πλήρως στη σύρραξη και ανεξαρτήτως από το τι πιστεύει κανείς για το -άδικο- εγχείρημα του Πούτιν, ο πόλεμος θα πρέπει να σταματήσει τώρα γιατί, όσο συνεχίζεται, τόσο χάνουν οι ουκρανοί. Και όσο οι ουκρανοί χάνουν, τόσο πιο προβληματικό θα είναι, μετά, να πάρουν πίσω ό,τι έχασαν σε μία συμφωνία ειρήνης.
Ο Τραμπ έχει μία διαφορετική, ας την πούμε «εμπορική» λογική, η οποία λέει ότι «πάμε να κάνουμε damage control». Ουσιαστικά ο Τραμπ αυτό θέλει να κάνει και μετά, βεβαίως, να διαπραγματευτεί με τη Ρωσία για άλλα θέματα, να την αποσπάσει από την αγκαλιά της Κίνας – που είναι στρατηγικός στόχος ήδη από την πρώτη θητεία του. Εάν λοιπόν ακολουθηθεί αυτή η λογική, που κατά τη γνώμη μου είναι πιο κοντά στον ορθολογισμό, θα πάμε σε μία αποκλιμάκωση. Αλλά αυτό μένει να το δούμε, γιατί μπροστά μας έχουμε ακόμα περίπου δύο μήνες πολιτικής Μπάιντεν.
Αν αυτή τη στιγμή συνεχίσουμε στη λογική που λέει ότι δίνουμε στους ουκρανούς όπλα που μπορούν να πλήξουν εντός της Ρωσίας ή -ακόμα χειρότερα- στέλνουμε στρατεύματα (ο Μακρόν έκανε λόγο μέχρι και για γαλλικά στρατεύματα στην Ουκρανία), προφανώς υπάρχει κίνδυνος εμπλοκής όλων των δυνάμεων του ΝΑΤΟ. Οι Βρετανοί ήταν λίγο πιο ψύχραιμοι λαο είπαν ότι δεν προτίθενται να στείλουν στρατεύματα, μόνο εκπαιδευτές. Δε λέω ότι είναι το ίδιο πράγμα, αλλά ας έχουμε στο μυαλό μας ως ένα ιστορικό προηγούμενο ότι, και στο Βιετνάμ, οι ΗΠΑ, με συμβούλους και εκπαιδευτές ξεκίνησαν και έφτασαν να πολεμούν οι ίδιοι. Η δυνητική εμπλοκή του ΝΑΤΟ καθιστά όλες τις χώρες του Συμφώνου πιθανούς στόχους της Ρωσίας αφού, και τυπικά, και ουσιαστικά, πλέον αντιπαλός της θα είναι το ΝΑΤΟ. Και εκεί θα έχουμε πρόβλημα.
Ελπίζω ότι, μέχρι να αναλάβει ο Τραμπ, και με τη λογική ότι έχει άλλη στρατηγική για αυτό το θέμα, δε θα φτάσουμε, μέσα σε δύο μήνες σε αυτό το σενάριο. Δεν ξέρω τι σκέφτονται στην Ουάσινγκτον, αλλά θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να γίνει τέτοια κλιμάκωση που να εμπλακεί το ΝΑΤΟ σε αυτό το χρονικό διάστημα. Αν, όμως, το ΝΑΤΟ εμπλακεί με στρατεύματα, τότε προφανώς όλα τα κράτη – μέλη της Συμμαχίας θα είναι στόχοι.