Πρωτομαγιά: Οι µεγάλες διαδηλώσεις µε αίτηµα τα τρία οκτάρια

Ο τελευταίος µήνας της άνοιξης συστήνεται µε άνθη και αίµα, κουβαλώντας δοξασίες και έχοντας (και) το όνοµα µιας νύµφης.

Ο Μάιος ή Μάης, ο οποίος µπαίνει αύριο Τετάρτη, είναι ο πέµπτος µήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Hµερολόγιο. Οι Λατίνοι συγγραφείς τον εκφέρουν πάντα µε τη λέξη «mensis» (µήνας) ή Kalendae (καλένδες).

Κατά τον Πλούταρχο (Βίος Νουµά 19), η ονοµασία τού µήνα (Maja) προήλθε από το όνοµα της νύµφης Μαίας, που ήταν η οµορφότερη από τις Πλειάδες, τις επτά κόρες του Ατλαντα (Ατλαντίδες) και της Πλειόνης, και µητέρα τού θεού Ερµή, του αγγελιαφόρου των θεών στην ελληνική µυθολογία, στον οποίο αυτός ο µήνας ήταν αφιερωµένος. Από άλλους υποστηρίζεται ότι αυτό το όνοµα είναι προσδιοριστικό πρεσβύτερης ηλικίας, εκ του «major» (µεγαλύτερος): «Μαϊώρεις γαρ οι πρεσβύτεροι» (Πλούταρχος). Ο δε Οβίδιος παράγει το όνοµα του µήνα από το «majestas» (µεγαλειότης).

Ο Μάιος είναι µήνας χαράς και λατρείας τής βλάστησης, µε δοξασίες και έθιµα, όπως εκείνο µε το πρωτοµαγιάτικο στεφάνι. Οι λαϊκές προλήψεις θεωρούν τον Μάιο «µαγεµένο», γι’ αυτό αποφεύγονται οι γάµοι και οι σοβαρές εργασίες στη διάρκειά του. Ολοι οι λαοί, πάντως, την Πρωτοµαγιά γιόρταζαν την ανθοφορία της φύσης, την απαρχή των «καλών καιρών» και µια γενική αισιοδοξία: «Ο Μάιος µάς έφτασε / εµπρός βήµα ταχύ / να τον προϋπαντήσουµε / παιδιά, στην εξοχή».

Οµως, η 1η Μαΐου έχει ανακηρυχθεί ως Παγκόσµια Ηµέρα Αργίας και ∆ιατυπώσεων των ∆ιεκδικήσεων των Εργαζοµένων, αφού συνδέθηκε µε το εργατικό κίνηµα, όταν το 1886 έγιναν στο Σικάγο οι µεγάλες διαδηλώσεις µε αίτηµα τα τρία οκτάρια: οκτώ ώρες εργασίας, οκτώ ψυχαγωγία και οκτώ ύπνος.

Τα πρώτα εργατικά κινήµατα στον ελλαδικό χώρο δηµιουργήθηκαν ταυτόχρονα µε την ανάπτυξη της καπνοκαλλιέργειας, κατά τον 19ο αιώνα. Η πρώτη απεργία στον ελλαδικό χώρο έγινε την Πρωτοµαγιά του 1888 στην πόλη της Δράµας, από τους καπνεργάτες, µε κύριο αίτηµα τις 10 ώρες εργασίας, καθώς εκείνη την εποχή οι εργάτες δούλευαν από 12 έως και 13 ώρες ηµερησίως.

Και πάντα, δοξάζοντας το αίµα όλων αυτών των ανθρώπων που χύθηκε για εµάς, οφείλουµε να θυµόµαστε πως η Πρωτοµαγιά δεν είναι αργία, είναι απεργία...