Μαθήµατα ισπανικών

Ηταν µόλις τέσσερα χρόνια πριν. Οι Podemos φάνταζαν ως το απόλυτο φαβορί για να κυριαρχήσουν στα αριστερά του Kέντρου της ισπανικής πολιτικής σκηνής, όπως συνέβη στην Ελλάδα µε τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ. Η στρατηγική του Πέδρο Σάντσεθ, του νεοεκλεγµένου επικεφαλής των Σοσιαλιστών του PSOE, είχε στο επίκεντρό της την αποτροπή µιας τέτοιας εξέλιξης – εκ του αποτελέσµατος το κατάφερε.

Φυσικά, καθένας διαβάζει όπως τον βολεύει το µήνυµα της ισπανικής κάλπης. Για παράδειγµα, ο ΣΥΡΙΖΑ είδε νίκη των δηµοκρατικών δυνάµεων απέναντι στη ∆εξιά για να προσπεράσει τις απώλειες που είχαν οι Podemos. Και το Κίνηµα Αλλαγής µίλησε περίπου για νίκη του ισπανικού ΠΑΣΟΚ για να προσπεράσει το γεγονός ότι οι συγκρίσεις µε τα ελληνικά πράγµατα είναι -ακόµα τουλάχιστον- αδόκιµες. Για τον χώρο της Κεντροαριστεράς η Ισπανία δεν προσφέρεται ως παράδειγµα.

Η χώρα πέρασε δύσκολα, αλλά δεν µπήκε σε µνηµόνια. Η ∆εξιά κυβέρνησε όπως κυβέρνησε, υπέστη τη φθορά της εξουσίας και την κρίση της Καταλονίας, και οι Σοσιαλιστές ήταν εκεί για να καλύψουν το κενό. Το να επιχειρούν οι εγχώριες πολιτικές δυνάµεις να βγάλουν συµπεράσµατα για την ελληνική πολιτική σκηνή µέσω των ισπανικών εκλογών θυµίζει, όπως λέει έµπειρο πολιτικό στέλεχος, τα µικρά αγόρια που έπαιζαν ποδόσφαιρο στις αλάνες παίρνοντας οι µισοί το µέρος της Ρεάλ και οι άλλοι της Μπαρτσελόνα. Κατ' αρχάς, ο Σάντσεθ θέλει να κυβερνήσει µόνος του µε κυβέρνηση µειοψηφίας.

Τι σηµαίνει αυτό; Οτι αρνείται την πρόταση ΣΥΡΙΖΑ για κυβέρνηση της προοδευτικής παράταξης; Μα, αυτό, για να εξασφαλιστεί, πρέπει να βγαίνουν τα κουκιά. Εκείνο, πάντως, που αρνείται στην πραγµατικότητα ο ηγέτης του PSOE είναι να ακολουθήσει το παράδειγµα του SPD, που εξακολουθεί να συγκυβερνά µε τους Χριστιανοδηµοκράτες της Ανγκελα Μέρκελ. Από την άλλη, αν προκύπτει ένα συµπέρασµα από τις ισπανικές εκλογές, αυτό είναι το ότι ο κίνδυνος της ακροδεξιάς, που είναι υπαρκτός εν όψει των ευρωεκλογών, αφορά κυρίως τον συντηρητικό χώρο. Η υποχώρηση του Λαϊκού κόµµατος και η εκτίναξη του Vox αυτό υποδεικνύουν. Εποµένως, όποιοι -στην προσπάθειά τους να στήσουν πανευρωπαϊκό δηµοκρατικό µέτωπο- επιχειρούν να ταυτίσουν τα µέλη του ΕΛΚ µε την ακροδεξιά ίσως απλώς θολώνουν το τοπίο και απενοχοποιούν τους ψηφοφόρους που στρέφονται στα άκρα.

Εν ολίγοις, καθένας φτιάχνει τον εχθρό του, αλλά πάντοτε υπάρχει ο κίνδυνος της δηµιουργίας τεράτων, που µπορεί να καταπιούν τους δηµιουργούς τους. Το δίπολο«πρόοδος - συντήρηση» έχει έναν ιδεολογικό χαρακτήρα που µπορεί να αποδειχθεί παρωχηµένος. Είναι µια µάχη που προορίζεται να χαθεί κάποια στιγµή όσο συνεχίζεται η αντιπαράθεση που οδηγεί τους πολίτες στο να αποστρέφονται την πολιτική και να πλησιάζουν στα άκρα. Η αλήθεια είναι ότι και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη το δίπολο είναι «λιτότητα - ανάπτυξη µε κοινωνικό κράτος». Και µόνο στο πλαίσιο αυτό οφείλουν οι προοδευτικές δυνάµεις να αναζητούν συνοµιλητές και συµµαχίες.