Ρητορική κλιµάκωση

Οι παραπάνω προχθεσινές δηλώσεις του Ερντογάν δεν θα πρέπει µόνο να ερµηνευθούν ως ρητορική εσωτερικής κατανάλωσης εν όψει των επαναληπτικώς δηµοτικών εκλογών στην Κωνσταντινούπολη στις 23/6. Είναι προφανές ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας εκτιµά πως διαθέτει αυξηµένα περιθώρια ελιγµών και πίεσης απέναντι στην Ουάσιγκτον στο νέο τοπίο που διαµορφώνεται στην ευρύτερη Μέση Ανατολή µε την αυστηροποίηση των κυρώσεων κατά της Τεχεράνης που αποφάσισε.

Προφανώς ο Ερντογάν ερµήνευσε την εξάµηνη αναβολή της επιβολής δασµών στις εξαγωγές αυτοκινήτων από την ΕΕ στις ΗΠΑ ως µια τακτική αναδίπλωση Τραµπ, ώστε οι Ευρωπαίοι εταίροι να µην αµφισβητήσουν τη σκλήρυνση των κυρώσεων απέναντι στο Ιράν. Στην παραπάνω λογική ο Ερντογάν και οι συνεργάτες του εκτιµούν ότι δεν θα υπάρξει ένταση των πιέσεων από την αµερικανική πλευρά.

Αν η Ουάσιγκτον αποφάσιζε να κλιµακώσει ταυτόχρονα την πίεση απέναντι στην Αγκυρα και την Τεχεράνη, θα οδηγούσε σε συνολική προσέγγιση δύο περιφερειακές δυνάµεις τα συµφέροντα των όποιων αποκλίνουν και συγκρούονται στη Συρία και στο Ιράκ και όχι µόνο. Μια συνολική προσέγγιση Τουρκίας-Ιράν υπό την πίεση του Τραµπ θα είχε ως σκληρό πυρήνα την αντικουρδική περιχαράκωση, καθώς το ιρανικό Κουρδιστάν είναι ένα παγωµένο -µετά τις αιµατηρές συγκρούσεις που ακολούθησαν την ανατροπή του σάχη τους πρώτους µήνες του 1979- µέτωπο που µπορεί να ενεργοποιηθεί ανά πάσα στιγµή.

Βραχυπρόθεσµα και µεσοπρόθεσµα οι διµερείς ισορροπίες ΗΠΑ-Ιράν και ΗΠΑ-Τουρκίας θα έχουν σχέση συγκοινωνούντων δοχείων, µε την αντοχή της Τεχεράνης στις πιέσεις να ενθαρρύνει την Αγκυρα στη δική της διµερή διαπραγµάτευση µε την αµερικανική πλευρά και αντίστροφα. Επιπλέον, η ταυτόχρονη κλιµάκωση της έντασης ανάµεσα στις ΗΠΑ από τη µια πλευρά και την Τουρκία και το Ιράν από την άλλη προσδίδει αξιοπιστία στο αφήγηµα του πολιορκηµένου φρουρίου και στην Αγκυρα και στην Τεχεράνη.