Η ώρα των αναποφάσιστων - Μάχη στη ζώνη της «κρυφής ψήφου»

Στην ευθεία που οδηγεί στην κάλπη, δηµοσκόποι και πολιτικοί συναντούν δύο ειδών ακροατήρια: εκλογικά κοινά περιχαρακωµένα και εκλογικά κοινά ρευστά. Τα πρώτα αποτελούν την κρίσιµη µάζα των κοµµάτων – τα δεύτερα κρίνουν συνήθως την εκλογή. Η ιστορία των εκλογικών αναµετρήσεων της Μεταπολίτευσης είναι η ιστορία της διεκδίκησης αυτών ακριβώς των ακροατηρίων, που κρατούν µέχρι τέλους ως επτασφράγιστο µυστικό την τελική επιλογή τους και απειλούν, κάθε φορά, να τινάξουν την κάλπη στον αέρα.

Η «Δεξαμενή»

Στις συνθήκες που έχουν διαµορφωθεί, υπάρχει ωστόσο µία σηµαντική διαφορά: στη ζώνη της αδιευκρίνιστης ψήφου, που θα προσδιορίσει σε σηµαντικό βαθµό την έκβαση της αυριανής εκλογής και θα κρίνει το εύρος της διαφοράς µεταξύ των δύο πρώτων κοµµάτων, δεν συνωθούνται γενικά και αόριστα «αναποφάσιστοι» ψηφοφόροι. Στη δεξαµενή αυτή, που παρέµενε γεµάτη µέχρι χθες το πρωί, σύµφωνα µε κρυφές και φανερές δηµοσκοπήσεις, εντοπίζονται εκλογικά κοινά κεντροαριστερού προφίλ, που στήριξαν στο παρελθόν το ΠΑΣΟΚ και συνέβαλαν στις εκλογές του 2015 στην επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Το γεγονός ότι το συγκεκριµένο τµήµα του εκλογικού σώµατος παρακολουθεί από απόσταση τις εξελίξεις, αρνούµενο να πάρει ακόµα θέση, οδηγεί σε δύο συµπεράσµατα: το πρώτο είναι ότι η Νέα ∆ηµοκρατία αποδείχτηκε αδύναµη να το προσεγγίσει, παρά το ευνοϊκό γι’ αυτήν πολιτικό περιβάλλον και τη µιντιακή υπεροπλία που διαθέτει.

Το δεύτερο συµπέρασµα είναι ότι το ακροατήριο της «κρυφής ψήφου» εξακολουθεί να είναι δύσπιστο και επιφυλακτικό προς τον ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να διεγείρει τα αντιδεξιά αντανακλαστικά του. Θα το καταφέρει τώρα; Θα λειτουργήσει η προσπάθεια αναβίωσης των διαχωριστικών γραµµών; Θα αποδώσει η καµπάνια που φέρνει τους «πολλούς» απέναντι στους λίγους και στις ελίτ που τους εκπροσωπούν ή, τελικά, οι αναποφάσιστοι προοδευτικοί ψηφοφόροι θα οδηγηθούν σε άλλες εκλογικές λύσεις, όπως θα ήταν πιθανά η αποχή;

Οι στρατηγικές

Πολιτικοί µε χρόνια εκλογών στην πλάτη επιµένουν ότι τα κοινά που συγκροτούν την «γκρίζα ζώνη» της εκλογικής διαδικασίας συνήθως αποφασίζουν πάνω από την κάλπη, πράγµα που σηµαίνει ότι η διεκδίκησή τους οφείλει να είναι διαρκής.

Εχοντας πλήρη αίσθηση αυτής της πραγµατικότητας, ΣΥΡΙΖΑ και Ν∆ δεν σταµάτησαν να µάχονται για τον προσεταιρισµό των «αναποφάσιστων» µέχρι την τελευταία ώρα. Ο στόχος ήταν κοινός – διέφεραν οι στρατηγικές. Σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, Μαξίµου και Κουµουνδούρου επιχείρησαν να έρθουν πιο κοντά στο συγκεκριµένο ακροατήριο, προβάλλοντας την καταβολή της 13ης σύνταξης, τη µείωση του ΦΠΑ και το πακέτο ελαφρύνσεων που νοµοθετήθηκε.

Επιδίωξαν, έτσι, να δώσουν υλική υπόσταση στο αφήγηµα του τέλους των µνηµονίων και να αναδείξουν τη δυνατότητα ανάκτησης της ιδιοκτησίας των πολιτικών, µε την εκτίµηση ότι την τελευταία έστω ώρα θα αποκολλήσουν ένα σηµαντικό τµήµα ψηφοφόρων από τη ζώνη της αδιευκρίνιστης ψήφου.

Στον αντίποδα, η Νέα ∆ηµοκρατία, γνωρίζοντας ότι το πρόγραµµά της δεν «χωράει» στο πολιτικό DNA αυτής της εκλογικής οµάδας, επέλεξε να διεκδικήσει την αρνητική ψήφο των αναποφάσιστων εκλογικών κοινών ή, έστω, να τα ωθήσει σε λύσεις πέραν του ΣΥΡΙΖΑ. Η ανάδειξη σε κεντρική προεκλογική γραµµή του τρίπτυχου «Πολάκης – Μάτι – κότερο» υπάκουε σε αυτόν τον σχεδιασµό και συνδεόταν µε τη συνολική προσπάθεια να δαιµονοποιηθεί ο Τσίπρας και να αποδοµηθεί η οικονοµική πολιτική της κυβέρνησης.

Το στοίχημα

Η διάχυτη αίσθηση των τελευταίων ηµερών ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κλείνει την «ψαλίδα» αναγκάζει την αξιωµατική αντιπολίτευση να εντείνει την πίεσή της στο κεντροαριστερό ακροατήριο. Προτάσσοντας το επιχείρηµα ότι στις σηµερινές συνθήκες δεν νοούνται ίσες αποστάσεις έναντι της Ν∆ και του ΣΥΡΙΖΑ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξακολουθεί να διεκδικεί την ψήφο των «αναποφάσιστων», αλλά και του τµήµατος εκείνου της εκλογικής βάσης του ΚΙΝΑΛ που έχει αφοµοιώσει τη γραµµή της «στρατηγικής ήττας του ΣΥΡΙΖΑ». Κάπως έτσι, έστω και άθελά της, η Νέα ∆ηµοκρατία µοιάζει να υιοθετεί το πολιτικό αφήγηµα του Αλέξη Τσίπρα και να αποδέχεται τη θέση ότι στις αυριανές εκλογές συγκρούονται οι δύο ιστορικοί πόλοι της ελληνικής πολιτικής ζωής. Σε δύο 24ωρα θα ξέρουµε αν η ισχυροποίηση του διπολισµού θα επαναφέρει τους πρώην ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ σε τροχιά εκλογικής στήριξης της κυβέρνησης ή αν θα τους οδηγήσει σε λύσεις άλλες, που ευνοούν τη Νέα ∆ηµοκρατία