Ευρωεκλογές: Το στοίχηµα και η αδυναµία της ακροδεξιάς

Τα πολύνεκρα τροµοκρατικά χτυπήµατα των ετών 2015 και 2016 σε Γαλλία και Βέλγιο συνέπεσαν χρονικά µε µια άνευ προηγουµένου µεταναστευτική-προσφυγική κρίση. Με µια κρίση που θα δοκίµαζε τις αν(τ)οχές της ευρωπαϊκής συνοχής, επαναφέροντας εν τοις πράγµασι «σκληρά» σύνορα και φράκτες εκεί όπου άλλοτε υπήρχαν µόνο οι «ανοιχτές πόρτες» της Ζώνης Σένγκεν.

Το Grexit τελικά αποφεύχθηκε, αν και έφτασε κοντά στο να γίνει πραγµατικότητα. ∆εν ισχύει, ωστόσο, το ίδιο και για το Brexit, που τελικά υπερψηφίστηκε από τους Βρετανούς στο πλαίσιο ενός δηµοψηφίσµατος το καλοκαίρι του 2016 και... έκτοτε εκκρεµεί. Πλέον, καθώς µπαίνουµε στο δεύτερο µισό του 2019, δεν υπάρχει κάποια πολιτικά ισχυρή ευρωσκεπτικιστική ή ακροδεξιά δύναµη στην Ευρωζώνη που να µιλά ανοιχτά για έξοδο από το κοινό νόµισµα. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλές που µιλούν για όλα τα άλλα.

Τόσο ο Σαλβίνι στην Ιταλία όσο και η Λεπέν στη Γαλλία, οι δύο βασικοί πυλώνες της αναδυόµενης ακροδεξιάς πανευρωπαϊκά, που είδαν χθες τα ποσοστά τους να κινούνται σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα, εµφανίζονται πια να αντιµετωπίζουν το ευρώ ως... εκ των ων ουκ άνευ. Και είναι λογικό. Το επίµονο χάος του Brexit δεν θα µπορούσε, άλλωστε, να «πουληθεί» ως πρότυπο προς µίµηση ούτε στον πιο ορκισµένο ευρωσκεπτικιστή. Από εκεί και πέρα, ωστόσο, η συστηµική κρίση της ΕΕ όπως εκείνη εκτυλίχθηκε τα τελευταία χρόνια (κρίση χρέους, αδυναµία διαχείρισης του µεταναστευτικού κ.ά.) είναι λογικό να πριµοδοτεί όσους σήµερα πλασάρονται ως αντισυστηµικοί.

Μέρος της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, όµως, έχει το ίδιον να προσαρµόζεται. Εκεί όπου ανεβαίνει σηµαντικά (Ιταλία, Γαλλία), εµφανίζει παράλληλα και την ικανότητα να µεταλλάσσεται λειαίνοντας τις (άλλοτε αντισηµιτικές και ρατσιστικές) γωνίες της µέσα από φαινοµενικά µετριοπαθή προσωπεία (τύπου «δεν είµαστε εµείς ρατσιστές, οι άλλοι είναι εγκληµατίες») και ελαφρώς «νερωµένες» θέσεις (αποδεχόµενη µεν το ευρώ και τους κοινοτικούς θεσµούς, αλλά στο πλαίσιο µιας αποκεντρωµένης ΕΕ των εθνών).

Αλλά και εκεί όπου πέφτει, η ευρωπαϊκή ακροδεξιά δεν πέφτει αρκετά... Το Κόµµα της Ελευθερίας (FPÖ) στην Αυστρία, παρά το κολοσσιαίο σκάνδαλο µε το βίντεο του Στράχε και τις παραιτήσεις, παρουσιαζόταν χθες να κρατιέται κοντά στο διόλου ευκαταφρόνητο 17,5%, ως τρίτη δύναµη. Το κρίσιµο ζητούµενο πλέον για ευρωσκεπτικιστές και ακροδεξιούς θα είναι να καταφέρουν να συσπειρωθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επιβάλλοντας την ατζέντα τους στο σύνολο της ευρωπαϊκής δεξιάς. Η διαφαινόµενη αδυναµία τους, όµως, να επιτύχουν κάτι τέτοιο ίσως να κρίνει και το µέλλον τους.