Το βλάχικο ζήτημα στον 21ο αιώνα

* Της Λίτσας Αναστασίου

Διάβασα στο ΕΘΝΟΣ της Κυριακής 17/03/2019 ένα άρθρο του καθηγητή Βασίλη Νιτσιάκου με τίτλο ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ «ΒΛΑΧΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ»; με εισαγωγικά τα οποία με ξάφνιασαν διότι δεν κατάλαβα την σημασία τους στον όρο και ερωτηματικό!

Ο κ. Β. Νιτσιάκος αρθρογραφώντας στην στήλη ΓΝΩΜΕΣ της εφημερίδας σας  εκφράζει δημόσια την προσωπική του γνώμη και ως τέτοια οφείλουμε να την σεβαστούμε.

Όμως οτιδήποτε εκφράζεται δημόσια υπόκειται σε κριτική και ενίοτε και σε σχολιασμό κάτι που θα κάνω με όλο τον σεβασμό στην ιδιότητά του ως καθηγητή διότι προσωπικά δεν τον γνωρίζω.

Εκ των πραγμάτων κάποιος σε μία εφημερίδα γράφει πυκνά και αφαιρετικά τότε όμως υπάρχουν παραλείψεις, κι έτσι τα ερωτήματα προκύπτουν πιο δυνατά διότι οι όροι, οι λέξεις έχουν τον δικό τους ορίζοντα…

Αναφέρεται στην Ρουμάνικη Προπαγάνδα με εισαγωγικά των οποίων πάλι δεν κατάλαβα την σημασία διότι αναφέρεται σε ένα αδιαμφισβήτητο ιστορικό γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται όχι μόνο από όλους τους Έλληνες ιστορικούς, αλλά κυρίως το επιβεβαιώνουν οι ίδιοι οι Ρουμάνοι, επιστήμονες ιστορικοί κι άλλοι! Η Ρουμανία δεν διεκδικούσε τότε καμιά εθνοτική ομάδα αλλά πληθυσμούς της ΙΔΙΑΣ καταγωγής και γι’ αυτή και ταυτότητας!!! Προσπάθησε τότε να αποδείξει, και το συνεχίζει μέχρι και σήμερα, ότι όλοι οι Βλαχώνυμοι πληθυσμοί στα Βαλκάνια είναι Ρουμάνοι στην καταγωγή!

Και τελευταία, αν δεν κάνω λάθος στον αριθμό, με τον νόμο  μάλιστα 299/ 13.11.2007, που τροποποιήθηκε το 2013 στην Βουλή της θεωρεί ότι όσοι στα Βαλκάνια μιλούν λατινογενείς γλώσσες είναι Ρουμάνοι! Το λιγότερο αυτή η θέση είναι ανιστόρητη διότι έρχεται η Ρουμανία, ένα κράτος με ενάμιση αιώνα ζωής να διεκδικεί πληθυσμούς με υπερχιλιετή παρουσία, με βάση την όποια γλωσσική ομοιότητα!

Να θυμίσω επίσης ότι την τελευταία δεκαετία η Ρουμανική Ακαδημία Επιστημών εξέδωσε δύο τόμους πρωτογενούς αρχειακού υλικού με έγγραφα που αναφέρονται στην Ρουμάνικη προπαγάνδα εκπαιδευτική-εκκλησιαστική-διπλωματική, την χρηματοδότησή της από το ρουμανικό Κράτος και τους στόχους της στην Μακεδονία και την Ήπειρο! (1)

Κατά τον ίδιο τρόπο δημοσιεύει και τις υποτροφίες που δίδονται σήμερα στους απανταχού «Ρουμάνους» των Βαλκανίων!  

Ως εκ τούτου το Βλάχικο Ζήτημα είναι υπαρκτό, κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει, είχε πολλές διακυμάνσεις, κι αν σήμερα εμφανίζεται πολύμορφα, δεν έχει αλλάξει στόχους!  Και φυσικά δεν το ανακινούμε εμείς για να δικαιολογήσουμε την ύπαρξή μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως μας κατηγορούν!

Από αλλοτινούς θιασώτες κι υποτρόφους της ρουμανικής προπαγάνδας γεννήθηκε και η σημερινή  Μακεδοναρμανική εθνική κίνηση. Αρκεί να διαβάσει κανείς το σχετικό πόνημα του Παπανάτσε και την βιογραφία του Ιάνκου Περιφάν για να καταλάβει.

Το Μακεδοναρμάνικο γεννήθηκε από την απογοήτευση αυτών που παρασύρθηκαν από την προπαγάνδα και πίστεψαν ότι είναι Ρουμάνοι και θα τους δοθούν βοσκοτόπια στην Δοβρουτσά και όταν πήγαν εκεί μετά το 1925 διαπίστωσαν τρία πράγματα: πρώτον ότι τους είπαν ψέματα, δεύτερον ότι είναι διαφορετικοί από τους Ρουμάνους και τρίτον ότι δεν υπήρχε δυνατότητα επιστροφής στην Ελλάδα διότι έφυγαν ΟΙΚΕΙΟΘΕΛΩΣ δηλώνοντας Ρουμάνοι! Δεν μπορεί λοιπόν σήμερα να έρχονται οι απόγονοί τους και στην ουσία να ζητάνε και τα ρέστα κατά την λαϊκή έκφραση από τους Βλάχους που έμειναν και αγωνίστηκαν για την πατρίδα τους! (2)

Επιπλέον ο ίδιος ο Ιάνκου Περιφάν (ο πάτρωνας και καθοδηγητής των ακτιβιστών Κίρας Μάντσου, Ν. Καρακότα, Φλορεντίνας Κοστέα και των εντός της Ελλάδος συνοδοιπόρων τους), στην βιογραφία του δηλώνει ότι αισθανόταν υπερήφανος διότι στα μέσα της δεκαετίας του 1950, μετά τις συνεδριάσεις με τον Παπανάτσε και λοιπούς αυτοεξόριστους μετά την αλλαγή του καθεστώτος στην Ρουμανία, ανέλαβε ενεργό δράση για να προωθήσει το ζήτημα ως ΑΡΜΑΝΙΚΟ πλέον, διότι λόγω του λεγεωνάρικου παρελθόντος και δράσης τους αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Ρουμανία υπό την εξουσία του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρουμανίας!

Να υπενθυμίσω δε σε όσους το έχουν ξεχάσει ότι στα μέσα της δεκαετίας 1950 οι αυτοεξόριστοι στην Δυτική Ευρώπη σιδηροφρουρίτες βλάχικης καταγωγής συναντήθηκαν στην Βαρκελώνη και στο Παρίσι και πήραν την απόφαση να μην εμφανίζονται πλέον ως Ρουμάνοι αλλά ως Αρμάνοι, σφυρηλάτησαν τις σχέσεις τους με τον Ι. Περιφάν στο Παρίσι και αργότερα και με τον Καταλανό de Puig στην Βαρκελώνη! (3)

Δεν είναι αυτοί, που άλλοτε ως «Φάρα Αρμανεάσκα» του Βουκουρεστίου και Παρισίων άλλοτε ως «Μακεδοναρμάνικο Συμβούλιο», κοινώς ως χαμαιλέοντες, καταγγέλλουν και ζητούν μέσα από την FUEN κι όλα αυτά τα περίεργα, ναζιστικής κοπής, φόρα «εθνική αναγνώριση διαπεριφερειακού αρμάνικου έθνους»,

Αυτοί δεν διεκδικούν «διοικητικά αυτόνομες περιοχές»,

Αυτοί δεν διεκδικούν την καθιέρωση των «αρμανεάσhτι ως κοινής αρμάνικης γλώσσας για τη διοίκηση, εκπαίδευση, εκκλησία, όπου ζουν Αρμάνοι»;

Είναι δε πολύ συγκεκριμένοι και έχουν ονοματεπώνυμο. (4)

Πώς δεν υπάρχει λοιπόν το Βλάχικο Ζήτημα, όταν όλοι αυτοί δρουν αυτόκλητα στα Ευρωπαϊκά Φόρα και διεκδικούν για λογαριασμό των Βλάχων αυτονομία, αποδοχή μιας ομογενοποιημένης κοινής γλώσσας για την εκπαίδευση και τα άλλα;  Το ότι χαριεντίζονται με την πρώτη ευκαιρία με κάθε υπερπατριώτη ελληνόβλαχο πολιτικάντη δεν αναιρεί τα προηγούμενα.

Τα πρόσωπα αυτά είναι υπαρκτά, και τα ονόματά τους συχνά πυκνά εμφανίζονται και  στις βλάχικες σελίδες του Φ/Β, Κίρα Μάντσου, Φλορεντίνα Κοστέα, Ν. Καρακότα και άλλοι!  (5)

Μιλάει ο κ. καθηγητής για προστασία της βλάχικης γλώσσας αλλά ούτε την ορίζει κι ούτε μας λέει από ποιους κινδυνεύει!  Είναι τα βλάχικα κάτι σαν την Καρέτα-Καρέτα ή σαν την φαιά αρκούδα της Πίνδου και χρήζει προστασίας; Αγνοεί ότι ο όρος «ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ» είναι πολιτική πράξη και προστασία συνήθως ζητούμε για κάτι που διώκεται!

Διώκονται τα βλάχικα ή υποχωρούν καθώς δεν είναι πλέον χρηστικά; Και αν διώκονται από ποιόν; Από τους ίδιους τους Βλάχους που την μαθαίνουν στα παιδιά τους και την συντηρούν κατά τον πατροπαράδοτο τρόπο φυσικά;  Μήπως υπονοεί από το Ελληνικό Κράτος;

Προστασία των βλάχικων ζητούν οι ποιητές, οι τραγουδιστές και οι ακτιβιστές του Αρμάνικου/Βλάχικου ζητήματος, Κίρα Μάντσου, Φλορεντίνα Κοστέα, Ν. Καρακότα και οι εντός Ελλάδος συνοδοιπόροι τους οι οποίοι έρχονται ΑΥΤΟΚΛΗΤΑ  χωρίς να τους έχει καλέσει κανείς και διεκδικούν την αποδοχή των «αρμανεάσhτι» made in Constanza ως κοινής Βλάχικης γλώσσας. Αυτή την εκδοχή της Fara Armaneasca της Κωνστάντζας, θέλουν δηλ. να μας επιβάλλουν ως κοινή βλαχική με το πρόσχημα της «διευκόλυνσης της επικοινωνίας μεταξύ των Βλάχων»!   (6) και (7)

Είμαστε σοβαροί; Θα εκπαιδεύσουμε τους γέροντες του Μετσόβου π.χ. στο λατινικό αλφάβητο με τις κατσιουλίτσες για να ικανοποιηθεί η ματαιοδοξία των υποτρόφων του Τσαουσέσκου;

Γνωρίζουμε όλοι μας ότι σε μια εθνογενετική διαδικασία η καθιέρωση κοινής ομογενοποιημένης γλώσσας είναι συστατικό στοιχείο γλωσσικού εθνικισμού με σκοπό την ανάδειξη του εθνοτικού εθνικισμού ο οποίος καταλήγει στην διεκδίκηση ξεχωριστής εθνικής ταυτότητας.

Αυτό η Fara Armaneasca δεν το έχει κρύψει ποτέ και κυρίως η τριάδα των ακτιβιστών που την εκπροσωπούν  Κίρα Μάντσου – Φλ. Κοστέα – Ν. Καρακότα!  

Να υποθέσω λοιπόν ότι αυτούς φωτογραφίζει ο κ. καθηγητής όταν αναφέρεται σε προστασία της βλαχικής;  Ειδάλλως τί δουλειά έχει μαζί τους;  Συμφωνεί και υποστηρίζει τέτοια κακόβουλα σχέδια κατά των Βλάχων και της Ελλάδας ο μειλίχιος κ. Νιτσιάκος;

Αυθόρμητα επίσης γεννάται το ερώτημα: είναι τυχαίο ότι οι λαλίστατοι περί των βλάχικων επιστήμονες γλωσσολόγοι, ανθρωπολόγοι, θεολόγοι, οι τρόφιμοι του ΚΕΜΟ, χαριεντίζονται με τους προαναφερόμενους; Κοινωνικά είναι δικαίωμά τους αλλά μήπως αυτό σημαίνει και κάτι άλλο;; Διότι περιέργως την απόλυτη πλειοψηφία των Βλάχων που έχουν ενταχθεί κι εκφράζονται στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων  την αποφεύγουν….

Δεν μας εξηγούν όμως το κριτήριο με το οποίο θα γίνει η ομογενοποίηση, ποιό τοπικό ιδίωμα των βλάχικων θα επιλεγεί; Του Μετσόβου π.χ.; Και τα υπόλοιπα τί θα γίνουν; Και να μην αναφερθεί το παράδειγμα των Ραιτορομάνων της Ελβετίας διότι εκεί επιλέχθηκε ένα ιδίωμα να γίνει κοινό προκειμένου να γράφουν, πάντα επιχορηγούμενοι αδρά, τα ποιήματα και τα παραμύθια τους οι ραιτορομάνοι λόγιοι και εξαφάνισαν τα υπόλοιπα!!!

Ή θα μας επιβληθεί το ιδίωμα της Κωνστάντζας υποχρεωτικά;

Για τα βλάχικα, ελάχιστα χρηστικά πλέον, για δικούς μας συναισθηματικούς λόγους και ως ένα από τα στοιχεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, πιστεύω ότι πρέπει να καταγραφεί η κάθε τοπικότητα συστηματικά και να χρησιμοποιηθεί και το λατινικό αλφάβητο για να αποδοθεί η φωνητική τους όπου χρειάζεται!

Και αυτό είναι πρωτίστως υποχρέωση των Συλλόγων ενός εκάστου με την επιστημονική συνδρομή ειδικών επιστημόνων από, αλλά, και έξω από την  ΠΟΠΣΒ.

Να γνωρίζουμε όμως ότι αυτό θα είναι σε χρήση των μελλοντικών γενεών διότι οι σημερινοί Βλάχοι κάποιας ηλικίας δεν θα καταλάβουν τους φθόγγους με λατινικό αλφάβητο!  Υπάρχουν επίσης πολλά βιβλία που έχουν γραφεί για τα βλάχικα, Γραμματική, αναλύσεις για την καταγωγή της, ιστορικά κλπ.

Το ότι βαφτίζει τους Βλάχους εθνοτική ομάδα, να το προσπεράσω, μόδα είναι! Αλλά να τους κατατάσσει στις ομάδες με γλωσσικές και άλλες ιδιαιτερότητες πλήρως ενταγμένους στην ελληνική κοινωνία ως Έλληνες πολίτες; Αυτό δεν μπορώ να το παραβλέψω. Υπονοεί κάτι; Ότι ήρθαν π.χ. από κάπου και εντάχθηκαν πλήρως στην ελληνική κοινωνία σαν να ήταν ξένο σώμα, κάτι σαν τους (λαθρο?)μετανάστες ενώ οι Βλάχοι είναι από τους ιδρυτές του Ελληνικού Έθνους-Κράτους και ότι οι Εθνικοί Ευεργέτες στην πλειοψηφία τους είναι Βλάχοι; Το αναφέρει σε άλλη παράγραφο βέβαια αλλά διακρίνω ότι υπάρχουν πολλές αντιφάσεις.

Δεν βλέπω δυστυχώς καμιά αντικειμενική προσέγγιση όταν η μόνιμη επωδός του είναι να κριτικάρει την ΠΟΠΣΒ, σε σημείο, που αυτή η στάση του να γίνεται εμμονική, μιας κι η κριτική του, χωρίς να είναι και σαφής σε τί και πού ακριβώς. Πάντως εμφανίζεται να τον ενοχλούν τον ίδιο προσωπικά οι απόψεις της δημοκρατικά εκλεγμένης ΠΟΠΣΒ, που εκφράζουν ταυτόχρονα και την συντριπτική πλειοψηφία των Βλάχων της Ελλάδας! Υπάρχει κάτι που δεν ξέρουμε; Απευθύνθηκε ποτέ στην ΠΟΠΣΒ ο κ. Νιτσιάκος για να υλοποιήσει κάποια ιδέα του και απορρίφθηκε;

Ο κ. Νιτσιάκος, κοινωνικός ανθρωπολόγος, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει αναλάβει μαζί με κάποιον καθηγητή από τα Σκόπια την προώθηση της Συμφωνίας των Πρεσπών, καταδικάζει σε κείμενά του κάθε εθνικισμό που εκδηλώνεται από τους Έλληνες αλλά δεν βρήκα κανένα κείμενό του να καταδικάζει και τον εθνικισμό που εκδηλώνεται από τους Σκοπιανούς, ή και τους Μεκαδοναρμάνους!:

Χαριεντίζεται δε με τους ακτιβιστές των τελευταίων που προωθούν το Μακεδοναρμάνικο/Βλάχικο ζήτημα, (δικαίωμά του αν το κάνει μόνο για κοινωνικούς λόγους), αλλά δεν μπορεί να μας λέει ότι δεν υπάρχει βλάχικο ζήτημα, όταν αυτό το θέτουν δημόσια πάντα οι συνδαιτημόνες και συνοδοιπόροι του! Αλλά μήπως αυτό αποσκοπεί σε κάτι άλλο πιο βαθύ και προσπαθεί να μας αποκοιμίσει; 

Εκτός από αυτό το άρθρο, προσφάτως ο κ. Νιτσιάκος ανήγγειλε ότι προωθείται από τον ίδιο και μία ομάδα η ίδρυση Εταιρείας Μελέτης και Διάσωσης της βλαχικής ή κάπως έτσι ο τίτλος της και συντηρεί το θέμα όπως μου είπαν στον τοίχο του στο Φ/Β με την επωδό «ότι είπαμε θα γίνει»!!!

Γεννάται λοιπόν το ερώτημα και η απορία με ποιους έχει συναποφασίσει και έχει συμφωνήσει να βγει ο ίδιος μπροστά, κοινωνικός ανθρωπολόγος είναι, δεν είναι γλωσσολόγος, και να προωθήσει την ομογενοποίηση, των βλάχικων και εκδηλώνει τέτοια επιθετικότητα εναντίον της ΠΟΠΣΒ;

Υ.Γ. Προσωπικά προσπαθώ να μη βλέπω τα πράγματα με τον προσανατολισμό της πολιτικής παράταξης του καθενός αλλά με τον σεβασμό που ο καθένας από εμάς οφείλει στον εαυτό του, την καταγωγή του και στην επιστημονική του κατάρτιση… Τα κουδουνάκια που αίφνης ανακάλυψε από τις κοιλάδες της Ρηνανίας η κ. Μάντσου στα ποιήματά της, εμάς τους Βλάχους  δεν μας συγκινούν, στα δικά μας αυτιά έχουμε τον αυθεντικό ήχο από τις βουνοκορφές της Πίνδου… γιατί εμείς μεγαλώσαμε εκεί…

Παραπομπές

(1)    http://www.vlahoi.net/vlahoi-kai-ellinismos/ellinoroumanikes-diaxronikes-sxeseis

(2)   http://vlahofonoi.blogspot.com/2014/03/fuen-1.html#more 

(3)   https://sites.google.com/site/makedonarmancouncil/structure/committee-on-   mass---media  

(4)   http://makedonarman-council.org/structure/committee-on-minorities-rights/

(5)   https://www.facebook.com/fimirida.armanamea/posts/2280126475341382

(Σ.Σ. Εδώ  ενδιαφέρον παρουσιάζει  μία  φωτογραφία  όπου  εμφανίζονται  και  Έλληνες     

πολίτες  στην  ομάδα τους!)

(6) https://www.fuen.org/european-minorities/members/map/m/single/show/member/arman-community-in-romania/ 

(7)  https://elen.ngo/members/  

* Η Λίτσα Αναστασίου είναι Πρώην Πρόεδρος Ομοσπονδίας Εκπολιτιστικών Συλλόγων Ορεινής Περιοχής Καλαμπάκας και Συνταξιούχος Εκπαιδευτικός