Συντάξεις µιας άλλης εποχής...

Η χαοτική πολυνοµία του λες και εγκλωβίζει όλες τις αγκυλώσεις και τις προκαταλήψεις που παραµένουν ζωηρές στην Ελλάδα του 21ου αιώνα. Ο θεσµός της ισόβιας σύνταξης της άγαµης θυγατέρας, που ήρθε ξανά στην επικαιρότητα λόγω της υπόθεσης Μοροπούλου, είναι χαρακτηριστικός.

Ενα κατάλοιπο της χούντας και της εποχής που η ανύπαντρη γυναίκα θεωρούνταν λίγοπολύ ως «αποτυχηµένη» συνεχίζει να απασχολεί την κοινωνία µισό αιώνα µετά και ενώ οι αγώνες για τη χειραφέτηση της γυναίκας έχουν διανύσει χιλιόµετρα. Χρειάστηκαν πάνω από 45 χρόνια και τουλάχιστον πέντε νοµοθετικές ρυθµίσεις για να αφήσει οριστικά πίσω της η Ελλάδα έναν πλήρως αναχρονιστικό θεσµό, που συνδέεται µε µια ξεπερασµένη αντίληψη για τον ρόλο του ∆ηµοσίου, αλλά κυρίως για τον ρόλο της γυναίκας.

Η σύνταξη των άγαµων θυγατέρων θεσπίστηκε επί χούντας, ως πρόνοια για τις κόρες των στρατιωτικών που έµεναν... στο ράφι. Την περίοδο της Μεταπολίτευσης το δικαίωµα επεκτάθηκε στις κόρες όλων των δηµοσίων υπαλλήλων. Ετσι, η θέση του γονέα στο ∆ηµόσιο µετατράπηκε ατύπως σε «κληρονοµικό δικαίωµα» για τις κορασίδες που παρέµεναν άγαµες και αδιόριστες στο ∆ηµόσιο. Επιβεβαιώνοντας άλλο ένα στερεότυπο, η παροχή γρήγορα µετατράπηκε σε µοχλό εξυπηρέτησης µικροπολιτικών συµφερόντων.

Το 1990 ήρθε η πρώτη παρέµβαση και οι κόρες υπαλλήλων που είχαν διοριστεί ή διορίζονταν από το 1983 και µετά έχασαν το προνοµιακό δικαίωµα σε σύνταξη διά βίου λόγω αγαµίας. Το 1992 τέθηκαν εισοδηµατικά κριτήρια που µείωναν τη σύνταξη έως και 50%. Ακολούθως ήρθαν τα µνηµόνια και το 2010 τέθηκαν αυστηρά κριτήρια και σε όσες διεκδικούσαν σύνταξη για γονείς που είχαν διοριστεί πριν από το 1983, ενώ επιβλήθηκαν αυστηρότεροι περιορισµοί στις καταβαλλόµενες συντάξεις, που έφταναν έως και την αναστολή. Το 2013 τέθηκε πλαφόν και το 2016, µε τον νόµο Κατρούγκαλου, το δικαίωµα ρυθµίστηκε ενιαία στα πρότυπα του ιδιωτικού τοµέα για αγόρια και κορίτσια... Κάπως έτσι οι άγαµες θυγατέρες περνούν στην Ιστορία. Γιατί µπορεί τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 οι γυναίκες που δεν παντρεύονταν να ήταν ελάχιστες -και άρα το κόστος για το ∆ηµόσιο µικρό-, αλλά σήµερα τι σχέση έχει µε έναν τέτοιο θεσµό η γυναίκα επαγγελµατίας, απόλυτα ισότιµη µε τον άνδρα και συχνά κυνηγός καριέρας;