Όχι µόνο σχέδια για το κλίµα

Μόλις πριν από περίπου έναν µήνα, επιστηµονική έκθεση 27 εθνικών Ακαδηµιών της Ευρώπης, µεταξύ των οποίων είναι και η Ακαδηµία Αθηνών, προειδοποιούσε πως η υπερθέρµανση του πλανήτη λόγω της κλιµατικής αλλαγής έχει ήδη σοβαρές συνέπειες στην υγεία των ανθρώπων και είναι ανάγκη να ιεραρχηθεί ως µία από τις σοβαρότερες απειλές.

Μεταξύ άλλων, οι επιστήµονες ανέφεραν τα µελλοντικά οφέλη από µια περικοπή των εκποµπών άνθρακα για τη µείωση των ασθενειών και των πρόωρων θανάτων από την ατµοσφαιρική ρύπανση στην Ευρώπη, αλλά και τις συνέπειες των ακραίων καιρικών συνθηκών. Χαρακτηριστικά, οι επιστήµονες ζητούσαν από τις κυβερνήσεις και τη διεθνή κοινότητα να δείξουν πολιτική βούληση και καλύτερη συνεργασία µεταξύ τους, ώστε να καταφέρουν να συγκρατήσουν την άνοδο της µέσης παγκόσµιας θερµοκρασίας κάτω από τους δύο βαθµούς Κελσίου σε σχέση µε τα προβιοµηχανικά επίπεδα, µε τελικό στόχο «µια οικονοµία µηδενικών εκποµπών άνθρακα έως το 2050».

Βασισµένη στον πολλαπλασιασµό των ενδείξεων για τις αρνητικές συνέπειες της κλιµατικής αλλαγής, η Ευρωπαϊκή Ενωση εγκαινίασε τον Ιούνιο του 2007 µε την Πράσινη Βίβλο την επίσηµη συµβολή της στην παγκόσµια συζήτηση για την προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή. Αργότερα ήρθε η Λευκή Βίβλος, που ενσωµάτωσε τα αποτελέσµατα µιας µακράς διαβούλευσης, αλλά το γεγονός ότι τα αποτελέσµατα της κλιµατικής αλλαγής γίνονται όλο και πιο αισθητά υπαγόρευσε σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες την ανάγκη να σχεδιάσουν εθνικές στρατηγικές και να υλοποιήσουν τα αντίστοιχα εθνικά σχέδια προσαρµογής. Μια µεγάλη αλήθεια είναι ότι όσο σωρεύεται η εµπειρία για τις δυνατότητες προσαρµογής στην κλιµατική αλλαγή, τόσο αναγνωρίζονται οι δυσκολίες της προαπαιτούµενης θεσµικής προσαρµογής.

Στη χώρα µας υπάρχει Εθνική Στρατηγική για την Προσαρµογή στην Κλιµατική Αλλαγή (ΕΣΠΚΑ), η οποία στην ουσία αποτελεί το πρώτο βήµα για µια συνεχή και ευέλικτη διαδικασία σχεδιασµού και υλοποίησης των απαραίτητων µέτρων προσαρµογής σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, φιλοδοξώντας, όπως αναφέρεται σε αυτή, «να αποτελέσει τον µοχλό κινητοποίησης των δυνατοτήτων της ελληνικής πολιτείας, οικονοµίας και ευρύτερα της κοινωνίας για την αντιµετώπιση των επιπτώσεων της κλιµατικής αλλαγής στα χρόνια που έρχονται».

Μόνο που η πραγµατικότητα µε τη σφοδρότητά της ξεπερνά σχεδιασµούς, στρατηγικές και καλές προοπτικές. Ετσι, η ανάληψη δράσης συνιστά όχι απλώς ανάγκη, αλλά εθνική επιταγή.