Η εκλογική νοµοθεσία σε νέες περιπέτειες

Να, λοιπόν, που οι «κυβιστήσεις» -«κωλοτούµπες», κατά το κοινώς λεγόµενο- δεν είναι ίδιον µόνο του ΣΥΡΙΖΑ, όπως θέλει να πιστεύει µια ισχυρή µερίδα του κόσµου της επικοινωνίας.

Στην Ελλάδα των εύκολων στροφών και των σιωπηλών µετατοπίσεων, ένθερµοι οπαδοί των συναινέσεων, πρόσωπα που πέταγαν τη σκούφια τους για τις κυβερνήσεις συνεργασίας, µετατράπηκαν ξαφνικά σε θιασώτες των µονοκοµµατικών κυβερνήσεων και διαφηµίζουν τα οφέλη της ενισχυµένης αναλογικής.

Στον οίστρο τους πάνω, σπεύδουν µάλιστα να υποδείξουν και τρόπους άµεσης κατάργησης της απλής αναλογικής, κάνοντας αυτό, ακριβώς, που κάποτε στηλίτευαν: εργαλειοποιούν το Σύνταγµα και επιχειρούν να αξιοποιήσουν τη διαδικασία της αναθεώρησής του για να διαµορφώσουν το πολιτικό περιβάλλον που εκείνοι θεωρούν κατάλληλο.

Ο νέος νόμος 

Τα πράγµατα µε τη σειρά: η αλήθεια είναι ότι η Νέα ∆ηµοκρατία και ο αρχηγός της δεν έκρυψαν ποτέ την αντιπάθειά τους στα συστήµατα απλής αναλογικής, θεωρώντας ότι αυτά είτε οδηγούν σε συνθήκες ακυβερνησίας είτε δηµιουργούν παραλυτικές ισορροπίες, προκειµένου να µην καταρρεύσουν τα σχήµατα συνεργασίας. ∆εν εξέπληξε κανέναν, συνεπώς, η δήλωση του αρµόδιου υπουργού Τάκη Θεοδωρικάκου, ο οποίος, από την ηµέρα της ανάληψης των καθηκόντων του κιόλας, ανακοίνωσε ότι η νέα κυβέρνηση προτίθεται να αλλάξει την εκλογική νοµοθεσία και στη θέση της απλής να θεσµοθετήσει ένα νέο εκλογικό σύστηµα ενισχυµένης αναλογικής.

Eχει κάθε δικαίωµα και δυνατότητα να το κάνει – µε τις προϋποθέσεις φυσικά που θέτει το Σύνταγµα, καθώς ο νοµοθέτης για να αποφύγει την «εργαλειοποίηση» της εκλογικής νοµοθεσίας προέβλεψε ότι οι εκλογικοί νόµοι ισχύουν από τις µεθεπόµενες εκλογές, εκτός εάν ψηφισθούν από τα 2/3 των βουλευτών, οπότε ισχύουν από τις επόµενες.

Με άλλα λόγια, αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιδιώκει την κατάργηση της απλής αναλογικής και τη διεξαγωγή των επόµενων εκλογών µε άλλο εκλογικό σύστηµα, υποχρεούται να εξασφαλίσει τη συγκατάθεση 200 τουλάχιστον βουλευτών, στόχος που µε τους σηµερινούς κοινοβουλευτικούς συσχετισµούς µοιάζει ανέφικτος. 

Συνταγματικό Bypass 

Τι θα µπορούσε να γίνει; Πολιτικοί και συνταγµατολόγοι που θεωρούν την απλή αναλογική κάτι σαν εκλογική… πανώλη εισηγούνται την εφαρµογή ενός απλού bypass, που θα καθιστούσε δυνατή την άµεση κατάργησή της. Παρά το γεγονός ότι η διάταξη που αφορά τους όρους διεξαγωγής των εκλογών (άρθρο 54) περιλαµβάνεται στην πρόταση αναθεώρησης µόνο κατά το σκέλος που αφορά το εκλογικό σύστηµα, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ πρότεινε τη συνταγµατική κατοχύρωση της απλής αναλογικής, υποστηρίζουν ότι η παρούσα Βουλή δεν δεσµεύεται από την προηγούµενη και µπορεί στη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγµατος να τροποποιήσει τη συνταγµατική πρόβλεψη και να µετατρέψει τον απαγορευτικό αριθµό 200 σε 180 – θεωρώντας, προφανώς, ότι σε ένα τέτοιο ενδεχόµενο το Κίνηµα Αλλαγής θα παρέµενε ενωµένο.

Αν και οι εισηγητές της συγκεκριµένης πρότασης δεν κρύβουν ότι ο όλος σχεδιασµός υπακούει στην ανάγκη να διασφαλιστεί η δεύτερη τετραετία Μητσοτάκη -τέτοιος απεριόριστος σεβασµός στο Σύνταγµα- η υιοθέτηση του συνταγµατικού bypass εκ µέρους της κυβέρνησης µοιάζει εξαιρετικά αµφίβολη.

Και ιδού γιατί: µε δεδοµένη την εκλογική αντοχή του ΣΥΡΙΖΑ και το 31,5% που συγκέντρωσε στην κάλπη της 7ης Ιουλίου, κανείς δεν µπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα ανατροπής των συσχετισµών µέσα στα επόµενα τέσσερα χρόνια. Στο σενάριο αυτό, η άµεση κατάργηση της απλής αναλογικής προσφέρει στον Αλέξη Τσίπρα δύο πλεονεκτήµατα: ένα πολιτικό, τη δυνατότητα δηλαδή να υποστηρίξει ότι επιχειρήθηκε µία ακραίου χαρακτήρα εργαλειοποίηση του Συντάγµατος, κι ένα εκλογικό, αφού θα έχει διασφαλίσει -χωρίς µάλιστα να το έχει ο ίδιος χρεωθεί- ένα ισχυρό bonus βουλευτών. Γιατί να του το προσφέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης;

Η διπλή κάλπη

Αντίθετα, πολιτικά πρόσωπα µε δεκαετίες πολιτικής εµπειρίας στην πλάτη επιµένουν ότι ο σηµερινός πρωθυπουργός θα µπορούσε να ψηφίσει µε απλή πλειοψηφία τον εκλογικό νόµο που έχει κατά νου και να επενδύσει στο σενάριο της διπλής κάλπης. Στη διεξαγωγή δηλαδή των επόµενων εκλογών µε απλή αναλογική και των µεθεπόµενων που θα διεξαχθούν κατά το µοντέλο του 2012 αµέσως µετά, λόγω αδυναµίας σχηµατισµού κυβέρνησης, µε τον εκλογικό νόµο που ο ίδιος θα έχει ψηφίσει. Εχει κι αυτή η πρόταση γκρίζες ζώνες και επισφάλειες, αλλά εκλογικός νόµος… παντός καιρού δεν έχει ακόµα ανακαλυφθεί.