Βρετανική εξαίρεση;

Υπήρξε το Ηνωµένο Βασίλειο διαχρονικά µια εξαίρεση σε σχέση µε τη δυναµική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης; Μια πιο προσεκτική µατιά δίνει µια πιο σύνθετη εικόνα, όπου κυριαρχεί µια σχέση συγκοινωνούντων δοχείων, µια αλληλοεπίδραση ανάµεσα στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και τη στάση της Βρετανίας. Το 1951 ο τότε ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Ατσεσον είχε πει ότι «η Βρετανία έχασε µια αυτοκρατορία και ψάχνει έναν ρόλο».

Το ψάξιµο δεν κράτησε και πολύ, καθώς το 1960 ο συντηρητικός πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μακµίλαν, ζήτησε την πλήρη ένταξη του Ηνωµένου Βασιλείου στην τότε ΕΟΚ των έξι, για να προσκρούσει στην αδιαπραγµάτευτη άρνηση του στρατηγού Ντε Γκολ, που θεωρούσε τη δόλια Αλβιώνα ∆ούρειο Ιππο των ΗΠΑ στην Ευρώπη. Η πλήρης ένταξη ήλθε το 1973 µε πρωθυπουργό τον Συντηρητικό Χιθ. ∆ύο χρόνια αργότερα ο επανακάµψας εν τω µεταξύ στην εξουσία Ουίλσον οργάνωσε δηµοψήφισµα που ενέκρινε την ένταξη. Η τροπή που πήραν οι σχέσεις Λονδίνου - Βρυξελλών µετά τη συµφωνία του Μάαστριχτ στα τέλη του 1991 είναι γνωστή.

Οι αυτοεξαιρέσεις της Βρετανίας δεν την εµπόδισαν στη δεκαετία Μπλερ και στην τριετία Μπράουν που ακολούθησε να διαδραµατίσει σηµαίνοντα ευρωπαϊκό ρόλο. Ποιος θυµάται σήµερα ότι ο Σρέντερ διεκδικούσε την καγκελαρία το 1998 µε το σύνθηµα ότι θέλει να είναι ο Γερµανός Μπλερ, ενώ στην ίδια γραµµή κινήθηκε και ο Σαρκοζί στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2007; Στο χάος και στην αβεβαιότητα του Brexit ποιος θυµάται σήµερα τη µη τηρηθείσα δέσµευση του Μπλερ για δηµοψήφισµα για την προσχώρηση ή όχι στην Ευρωζώνη στη διάρκεια της δεύτερης θητείας του;

Ποιος θυµάται τα καταιγιστικά χειροκροτήµατα που ακολούθησαν την προγραµµατική οµιλία Μπλερ στο Ευρωκοινοβούλιο στην έναρξη της βρετανικής προεδρίας το δεύτερο εξάµηνο του 2005 για την προοπτική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης; Σε κάθε περίπτωση η κρίση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που προέκυψε µετά το 2010 από την κρίση στην Ευρωζώνη υπήρξε βαρύνουσα παράµετρος της ενίσχυσης του βρετανικού ευρωσκεπτικισµού.