Απόψεις | 18.11.2018 15:55

«Ψήνεται» νέα πρόσκληση: Στο κατώφλι του Λευκού Οίκου ο Αλέξης Τσίπρας

Μιχάλης Ιγνατίου

Η υπόθεση της αγοράς των ρωσικών S-400 από την Τουρκία εκτροχιάζει ξανά τις αµερικανοτουρκικές σχέσεις, που είχαν κάπως βελτιωθεί µετά την απελευθέρωση του πάστορα Αντριου Μπράνσον, καθώς γίνονται γνωστές λεπτοµέρειες που πιστεύεται ότι θα οδηγήσουν τον Ταγίπ Ερντογάν σε βεβιασµένες αποφάσεις.

Η ενηµέρωση του Στέιτ Ντιπάρτµεντ ότι δόθηκε στην Τουρκία ως ύστατη επιλογή το αντιαεροπορικό σύστηµα µεγάλου βεληνεκούς «Πάτριοτ», για να ακυρώσει την παραγγελία των S-400, και η οµολογία του προέδρου της Τουρκίας ότι οι Αµερικανοί απαγόρευσαν ρητά κάθε τουρκική παρουσία στην κυπριακή ΑΟΖ, και ειδικά στο οικόπεδο 10, είναι πράξεις και κινήσεις που τον εκνευρίζουν και τον βγάζουν εκτός εαυτού.

Η αµερικανική κυβέρνηση έθεσε στη συζήτηση και µία άλλη παράµετρο, η οποία αναµένεται να εισαχθεί σε ένα νέο σχέδιο νόµου στο Κογκρέσο και θα αφορά τα µαχητικά αεροπλάνα F-35. Η Ουάσιγκτον ενηµέρωσε, µέσω του υπουργού Εξωτερικών Μάικ Ποµπέο, τον ίδιο τον κ. Ερντογάν, όταν τον επισκέφθηκε στο γραφείο του τον περασµένο µήνα για να συζητήσουν τη δολοφονία του Τζαµάλ Κασόγκι, ότι τα F-35 δεν πρόκειται να βρεθούν ποτέ στην ίδια χώρα µε τους ρωσικούς S-400.

Μερικοί εκ των Αµερικανών γραφειοκρατών, πάντως, έχουν αντιληφθεί ότι ο Ερντογάν δεν νιώθει ότι βρίσκεται ενώπιον κάποιου διλήµµατος και φαίνεται να έχουν χωνέψει ότι θα προχωρήσει µε την εγκατάσταση των S-400, µια πράξη που θα οδηγήσει στην απόλυτη ρήξη µε την Αµερική. Βέβαια εντοπίζει κανείς και άλλους γραφειοκράτες που ακόµα ζουν στα όνειρά τους, ότι η Τουρκία θα επιστρέψει στην αµερικανική «αγκαλιά» και όλα θα είναι όµορφα και ωραία όπως την παλιά καλή εποχή.

Οι σοβαροί αναλυτές στην Ουάσιγκτον, που παρακολουθούν µέσα από «δεξαµενές σκέψης» την Τουρκία και την πορεία του προέδρου της, πιστεύουν ότι οι σχέσεις είναι ανύπαρκτες. Είναι δε τόσο επιθετικοί υπέρ της άποψής τους, που πείθουν και αξιωµατούχους της κυβέρνησης του κ. Τραµπ. Οι λίγοι -έναντι αµοιβής- υποστηρικτές της Τουρκίας, που απέµειναν στην Ουάσιγκτον κατηγορούν τον πρωθυπουργό του Ισραήλ ότι σχεδίασε τη ρήξη στις αµερικανοτουρκικές σχέσεις. Αυτό δεν είναι αλήθεια, διότι ήταν επιλογή του κ. Ερντογάν να αλλάξει πορεία η Τουρκία.

Καταγράφηκε µια κουβέντα που φέρεται να είπε στον πρώην αντιπρόεδρο Τζόζεφ Μπάιντεν, το 2016, ότι οι ηγέτες της Ρωσίας και του Ιράν τον αντιµετωπίζουν ως ίσο προς ίσους, και ότι αντίθετα η Αµερική θεωρεί δεδοµένη την Τουρκία και τον ίδιο µονίµως υποχρεωµένο στην Ουάσιγκτον. Και στο σηµείο αυτό η αλήθεια είναι διαφορετική. ∆ιότι η πατρίδα του κ. Ερντογάν αντιµετώπιζε τις ΗΠΑ ως «αγελάδα που την άρµεγε».

Στα γραφεία που ασχολούνται µε την Ελλάδα και την Κύπρο επικρατεί «πυρετός», καθώς οι γραφειοκράτες προετοιµάζουν τον στρατηγικό διάλογο µε την Αθήνα και την παρακολούθηση της γεώτρησης στην κυπριακή ΑΟΖ. Ακουσα µια κουβέντα από συνοµιλητή των αξιωµατούχων του Στέιτ Ντιπάρτµεντ, που είναι εντυπωσιακή. Είπε ότι εάν βρεθεί αρκετό και ποιοτικό φυσικό αέριο στο οικόπεδο 10, η Αµερική θα επιτύχει µια δεύτερη ήττα επί της Ρωσίας, µετά τα Βαλκάνια, αυτήν τη φορά στην Ανατολική Μεσόγειο.

Άρα θα ακολουθήσει η επένδυση για την κατασκευή του LNG της ExxonMobil στην Κύπρο, η οποία θα εκτοξεύσει την οικονοµία όχι µόνο στο νησί αλλά και στην περιοχή. Όταν βρέθηκε στην Ουάσιγκτον ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης, προσκεκληµένος του οµολόγου του, Μάικ Ποµπέο, µία από τις πρώτες κουβέντες που άκουσε ήταν για τα νέα σχέδια του αµερικανικού ενεργειακού κολοσσού.

Οι Αµερικανοί αντιµετωπίζουν τον στρατηγικό διάλογο µε την Ελλάδα µε µεγάλη σοβαρότητα και θα παρουσιάσουν την καλύτερη οµάδα τους στη συνάντηση της 13ης ∆εκεµβρίου. Επικεφαλής θα είναι ο αρχηγός της αµερικανικής διπλωµατίας, ενώ η Αθήνα θα στείλει τον αναπληρωτή υπουργό κ. Κατρούγκαλο, που έχει µηδενική εµπειρία σε θέµατα στρατηγικής. Οι Αµερικανοί προτιµούσαν να συµµετάσχει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ήταν έτοιµοι να του προσφέρουν και συνάντηση µε τον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς, ο οποίος του «χρωστά», διότι πρόσφερε ως δώρο στην Αµερική τη Συµφωνία των Πρεσπών.

Πληροφορίες που έχουµε αναφέρουν ότι ο πρωθυπουργός της Ελλάδας θα είναι ένας εκ των ξένων ηγετών που θα περάσουν ξανά το κατώφλι του Λευκού Οίκου, το πρώτο εξάµηνο του 2019. Η Ελλάδα και η Κύπρος, από κοινού µε το Ισραήλ και την Αίγυπτο, αποτελούν τους πιο σηµαντικούς συµµάχους της Αµερικής στην περιοχή. Σε αυτές τις χώρες θα βασιστεί στην περίπτωση που ο Ερντογάν εγκαταλείψει επίσηµα τη ∆ύση.

Όπως έγραψε ο αναλυτής Μάικλ Ρούµπιν, η Ανατολική Μεσόγειος γίνεται όλο και περισσότερο πιο επικίνδυνη, και γι’ αυτό δεν ευθύνονται οι συνήθεις ύποπτοι -η Ρωσία, η Συρία και το Ιράν-, αλλά η Τουρκία. Η οποία για να εξυπηρετήσει τον Βλαντιµίρ Πούτιν θα µπορούσε να προκαλέσει µία από τις µεγαλύτερες πολεµικές κρίσεις στην περιοχή, καταφέρνοντας ένα ισχυρό πλήγµα στην ενότητα της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ και εµπλέκοντας το Ισραήλ.

S-400ΗΠΑΤουρκία