Ελέγχων και ελεγχόµενος

Το φθινόπωρο του 1957 η κυβέρνηση Κ. Καραµανλή, µε υπουργό Οικονοµικών τον Χρήστο Θηβαίο και υπουργό Συντονισµού τον ∆ηµήτριο Χέλµη, αµφότερους δικηγόρους (θα καταλάβετε γιατί το τονίζω), εισήγαγε νέο νοµοσχέδιο για την καταπολέµηση της φοροδιαφυγής.

Ήταν ένα από τα αµέτρητα οµότιτλα νοµοσχέδια που έχουν κατά καιρούς κοσµήσει τις καλάθους των αχρήστων, και δεν θα υπήρχε λόγος να ασχοληθούµε µαζί του αν δεν περιλάµβανε µια πρωτοτυπία: Ο ελέγχων εφοριακός αποκτούσε το δικαίωµα να επιβάλει 24ωρη προληπτική κράτηση στον ελεγχόµενο αν τον έκρινε ύποπτο για φοροδιαφυγή.

Ο σκοπός της διάταξης ήταν να αποτραπούν το «µαγείρεµα» των λογιστικών βιβλίων, αλλά και η µαταίωση -µε πλάγια µέσα- του ελέγχου πριν από την ολοκλήρωσή του. Αυτή ήταν η θεµιτή ερµηνεία. Οι πονηρές ερµηνείες ήταν περισσότερες.

Ξεσηκώθηκαν οι έµποροι, ξεσηκώθηκαν οι επαγγελµατίες, ξεσηκώθηκαν και οι βιοτέχνες. Ξεσηκώθηκε και ο νοµικός κόσµος, τονίζοντας ότι, σύµφωνα µε το Σύνταγµα, µόνο δικαστές µε νόµιµα προσόντα είχαν δικαίωµα να επιβάλουν ποινές στερητικές της ελευθερίας. Και έτσι το άρθρο αποσύρθηκε «δι’ επανεξέτασιν» και εξαερώθηκε στους γραφειοκρατικούς λαβυρίνθους.

Πέρασαν έξι δεκαετίες για να φτάσουµε στο άκρως αντίθετο. Αντί να φοβούνται οι επαγγελµατίες τους εφοριακούς, φοβούνται πλέον οι εφοριακοί τους επαγγελµατίες. Αντί ο ελέγχων να θέτει υπό κράτηση τον ελεγχόµενο, ο ελεγχόµενος κάνει τουλούµι στο ξύλο τον ελέγχοντα. Τις προάλλες, στη λεβεντοµάνα Κρήτη, ο ελεγχόµενος έδειρε όχι µόνον τον ελέγχοντα, αλλά και τρεις ελέγχουσες, σε συνέχεια πολλών επεισοδίων, µε δαρµένους ελεγκτές, σε διάφορα νησιά του Αιγαίου. Θα µου πείτε, ο ελεγχόµενος θα πάει φυλακή. ∆εν θα πάει. Θα του επιβληθεί ποινή έως δύο έτη, θα την πληρώσει, θα του πάρουν αποτυπώµατα και θα τον αφήσουν να φύγει. Αν δεν δείρει, στο µεταξύ, τον δικαστή και τους αστυνοµικούς. Αλλά αυτό θα ήταν έκπληξη, διότι κανονικά ο ελεγχόµενος βαρά µόνο τον ελέγχοντα.