«Να 'τανε το '21... να 'ρθει μια βραδιά...»

Χάθηκε μέσα στις αντεγκλήσεις για το «επιτελικό κράτος», αλλά η εξέλιξη δεν είναι άνευ σημασίας: η κυβέρνηση οπισθοχώρησε τελικά – και καλά έκανε – στο θέμα του

«Ελλάδα 2021», τροποποιώντας, μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν, μια επίμαχη διατύπωση. Απευθυνόμενος στο Σώμα ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε ότι αλλάζει το άρθρο 113, ώστε «να μην υπάρχει αμφιβολία για το εύρος των αρμοδιοτήτων της νέας επιτροπής».

Στην πραγματικότητα, ωστόσο, ο καθηγητής – υπουργός αντελήφθη ευτυχώς έγκαιρα ότι το μείζον δεν ήταν οι αρμοδιότητες της νέας επιτροπής, αλλά ο κίνδυνος ιδεολογικής και πολιτικής χρήσης της επετείου των 200 χρόνων από το 1821, που σαφέστατα υπέκρυπτε η διατύπωση που αποσύρθηκε. Διότι τι άλλο παρά άκαμπτες «ιστορικές αλήθειες» εξυπηρετούσε μια παράγραφος που έθετε ως στόχο της Επιτροπής την «ανάπτυξη του εθνικού αφηγήματος της Ελλάδας, με σκοπό τη δημιουργία ενιαίας εικόνας και ταυτότητας της χώρας».

Σε εποχές ευρύτερων ανακατατάξεων και κλυδωνισμών, όπου το εθνικό συγκρούεται με το πολυεθνικό και οι αφηγήσεις της εσωστρέφειας γίνονται όπλο στα χέρια του ακροδεξιού ευρωσκεπτικισμού, η προσπάθεια της διατύπωσης ενός «τελικού αφηγήματος» δεν εξυπηρετεί το rebranding της χώρας, όπως υποστήριζαν οι εισηγητές της διατύπωσης, αλλά ιστορικά στερεότυπα, μέσα στα οποία φωλιάζουν συνήθως οι αναγνώσεις του εθνικισμού.

Αντίθετα, στην αιχμή εξελίξεων που θα κρίνουν τη συνοχή της Ευρώπης, άρα και το αύριο της Ελλάδας, η επέτειος δεν μπορεί παρά να αντιμετωπιστεί ως ευκαιρία ενδοσκόπησης, πλουραλιστικής αποτίμησης και αυτογνωσίας. Σε μια χώρα που -  όπως σημείωσε και ο Νίκος Βούτσης - πέρασε εμφύλιους, δικτατορίες και διχασμούς, δεν αρμόζουν οι μοναδικές αλήθειες. Και υπό αυτό το πρίσμα, η επιλογή Γεραπετρίτη να αποσύρει τη συγκεκριμένη διάταξη βάζει τα πράγματα στη θέση τους και όσους ήταν έτοιμοι για ιστορικούς πολέμους στη δική τους.