ΣΥΡΙΖΑ: Η Αριστερά δεν αρκεί να παίζει άμυνα…

Τι είναι αριστερό, σήμερα; Είναι η προσπάθεια να επιδράσεις στα γεγονότα για λογαριασμό της κοινωνίας, να αλλάξεις την πραγματικότητα με εργαλείο την κοινωνική δικαιοσύνη, ή να διαφυλάξεις την ιδεολογική καθαρότητα, λειτουργώντας ως μια πρωτοπορία που απλώνει δίχτυ προστασίας γύρω από τους αδύναμους; Με την προοπτική της επανίδρυσης του ΣΥΡΙΖΑ να γεμίζει το κάδρο, και οι δύο απόψεις, έχουν τους υποστηρικτές τους. Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί, είναι, μήπως, τελικά, η αντίληψη του «ανοιχτού κόμματος» και η θέση του «καθαρού κόμματος» δεν απέχουν μεταξύ τους όσο εμφανίζεται, αλλά αποτελούν τις διαφορετικές αναγνώσεις ενός κοινού αφηγήματος. 

Οι «Δαίμονες» 

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά: δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αν θες να βρεις τον διάβολο στις λεπτομέρειες, θα τον βρεις ακόμα και εάν εκείνος δεν υπάρχει. Αν θες, με άλλα λόγια, να δαιμονοποιήσεις την αντίπαλη άποψη, μπορείς να την ταυτίσεις με την ακραία παραφθορά της και να  εμφανίσεις την εξαλλαγή ως νομοτέλεια. 

Μια μεθοδολογία τέτοιου τύπου θα οδηγούσε τους αντιπάλους της μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ να υποστηρίξουν ότι το «ανοιχτό κόμμα» ταυτίζεται με όλες τις αρνητικές παραδόσεις του ΠΑΣΟΚ και ειδικά τις πελατειακές αντιλήψεις που συντήρησε. Με παρόμοιο τρόπο, επίσης, όσοι αντιμετωπίζουν αρνητικά τα περί ιδεολογικής καθαρότητας θα μπορούσαν να ισχυρισθούν ότι η συγκεκριμένη αντίληψη οδηγεί αναγκαστικά στην περιχαράκωση και, τελικά, στην περιθωριοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ. 

Μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο στις σημερινές συνθήκες; Προσωπικά θεωρώ πως όχι, ακόμα κι αν ορισμένοι μπουν στον πειρασμό να το επιδιώξουν. Στον γενετικό κώδικα της Αριστεράς οι δίκες προθέσεων είναι εγγεγραμμένες βαθιά, αλλά η πραγματικότητα επιβάλει τις περισσότερες φορές τη δική της λογική. Για να το πούμε με άλλα λόγια, πώς θα μπορούσε ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ να εγκλωβιστεί στη δίνη μιας αντιπαράθεσης με τέτοια χαρακτηριστικά, όταν έχει μεσολαβήσει το καταλυτικό γεγονός της πενταετούς διακυβέρνησης, που υπογραμμίζει με τον πιο εμφατικό και κατηγορηματικό τρόπο το «τέλος της αθωότητας»; 

Κοινή Ευθύνη

Ο μετεκλογικός ΣΥΡΙΖΑ μεταφέρει στις αποσκευές του, εκτός από το βάρος της εκλογικής ήττας, ένα ισχυρό εκλογικό ποσοστό και, ταυτόχρονα, μια πολύτιμη εμπειρία διακυβέρνησης. Υπό μία έννοια, όλοι μαζί κυβέρνησαν και, ως εκ τούτου, όλοι μαζί θα πρέπει να δουν τι αξίζει να διαφυλάξουν και τι πρέπει να πετάξουν - φροντίζοντας, σε κάθε περίπτωση, να κρατήσουν έξω από τη σκάφη με τα πολιτικά απόνερα και τις διαπιστωμένες αρρυθμίες, το ίδιο το μωρό. 

Για να το πάρουμε και πάλι από την αρχή, το 31,5 % που συγκέντρωσαν ο ΣΥΡΙΖΑ και η Προοδευτική Συμμαχία δεν δίνει από μόνο του την απάντηση για τα επόμενα βήματα, θέτει, ωστόσο, τη σωστή ερώτηση: γιατί αυτό στο οποίο καλείται να απαντήσει ο χώρος της κυβερνώσας αριστεράς δεν είναι πώς θα τακτοποιήσει εσωκομματικές εκκρεμότητες, αλλά με ποιους τρόπους θα ανταποκριθεί στο αίτημα ανασυγκρότησης του προοδευτικού πόλου. 

Υπό αυτή την έννοια, ο κίνδυνος της «πασοκοποίησης» που επισείεται από διάφορες πλευρές, δεν συνιστά τόσο πραγματική απειλή όσο κατάλοιπο μιας προγενέστερης φάσης. Ούτως ή άλλως, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καλείται να αλλάξει τώρα. Αλλάζει διαρκώς από το 2015 και μετά στο πλαίσιο μιας μακράς και επώδυνης διαδικασίας προσαρμογών που επέβαλε η άσκηση της κυβερνητικής εξουσίας, συντηρώντας ή και διευρύνοντας, ωστόσο, με την καταλυτική παρουσία του Τσίπρα στην ηγεσία του, τη σχέση του με τα ακροατήρια της κεντροαριστεράς. 

Νέο Manual

Στις πολιτικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί, το δίλημμα «ανοιχτό» ή «καθαρό» κόμμα δεν έχει να συνεισφέρει και πολλά. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχοντας κερδίσει το στοίχημα της εκπροσώπησης της προοδευτικής παράταξης δεν μπορεί παρά να είναι ένα «ανοιχτό» κόμμα, που θα λειτουργεί ως κορμός ενός ευρύτερου πολιτικού αστερισμού.Ταυτόχρονα, όμως, δεν μπορεί να μην είναι και «καθαρό» κόμμα, με στέρεες θέσεις για τα μεγάλα ζητήματα της εποχής, όπως είναι οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, η κλιματική κρίση και η διεθνής ρευστότητα, το παραγωγικό μοντέλο της χώρας και το δημογραφικό πρόβλημα, θεματικές που απαιτούν νέες οπτικές και τολμηρές προσεγγίσεις. Το manual της επόμενης μέρας δεν είναι δεδομένο. Και για να (ξανα)κερδίσει το παιχνίδι η Αριστερά, δεν αρκεί να παίζει άμυνα…