Η Ιταλία σε κρίση

Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είναι κάτι σύνηθες οι αλλεπάλληλες πολιτικές κρίσεις στην Ιταλία µεταπολεµικά. Μόνο που τότε ήταν κρίσεις κυβερνητικής αστάθειας. Εξήντα τέσσερις κυβερνήσεις σε 70 χρόνια. Με δύο ισχυρά κόµµατα, τη Χριστιανική ∆ηµοκρατία και το Ιταλικό Κοµµουνιστικό Κόµµα, και µια πλειάδα άλλων, µε τα οποία η πρώτη συνήθως συµµαχούσε.

Και µε τεράστιες πολιτικές προσωπικότητες, ξεκινώντας από τον Ντι Γκασπάρι και τον Τολιάτι, για να συνεχίσουν ο Φανφάνι, ο Ντα Μίτα, ο Αντρεότι, ο Μόρο από τη µια, ο Μπερλινγκουέρ, ο Ναπολιτάνο, ο Ινγκράο, ο Αµέντολα, ο Παγέτα από την άλλη. Και πλήθος άλλοι που ανέδειξαν την Ιταλία σε πολιτικό εργαστήρι και για τις δύο παρατάξεις, µε αποκορύφωµα τον «ιστορικό συµβιβασµό», το αρχιτεκτόνηµα του Μπερλινγκουέρ που αποδέχθηκε ο Μόρο πριν (ίσως και γι’ αυτό) από το τραγικό τέλος του. ∆εν είναι τυχαίο ότι το Ιταλικό ΚΚ κατήγγειλε τη σοβιετική επέµβαση στην Τσεχοσλοβακία το 1968 και η Χριστιανική ∆ηµοκρατία το πραξικόπηµα του Πινοσέτ το 1973. Υπήρχαν δηλαδή σταθερές που η κυβερνητική αστάθεια επηρέαζε, αλλά δεν κλόνιζε.

Τώρα η κρίση πάει σε βάθος, αποσταθεροποιεί τα πάντα, κλονίζει και τη βάση και το εποικοδόµηµα, έχει και οικονοµική και πολιτισµική διάσταση. Βρίσκει το νήµα µε την πιο σκοτεινή εποχή της σύγχρονης Ιταλίας, µε τη φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι, θαυµαστής του οποίου είναι ο Σαλβίνι. Η πολύπλευρη κρίση ξεκίνησε µε την αυξανόµενη επιρροή, οικονοµική, πολιτική, πολιτισµική, αθλητική και µιντιακή, του Μπερλουσκόνι. Απογειώθηκε µε την εκλογική απογείωση του Μπέπε Γκρίλο και του Κινήµατος 5 Αστέρων, ενός συνονθυλεύµατος αριστερών, δεξιών και παλαβών.

Με την πλήρη υποβάθµιση του πολιτικού προσωπικού σε όλο το πολιτικό φάσµα, την αναπόφευκτη εξασθένηση -που µπορεί να εξελιχθεί σε εξαέρωση- του Κινήµατος 5 Αστέρων, ήταν απολύτως φυσιολογική η ενίσχυση της ακροδεξιάς, ξενοφοβικής και λαϊκιστικής Λέγκας του Βορρά και του σούπερ σταρ της, Ματέο Σαλβίνι.

Η Κεντροαριστερά που εκφράζεται από το ∆ηµοκρατικό Κόµµα, µε νέο ηγέτη τον πρώην κοµµουνιστή Νικόλα Τζινγκαρέτι, θα αποτελέσει εκ των πραγµάτων το αντίβαρο στον Σαλβίνι. Κινδυνεύει, βέβαια, από διάσπαση από τον εγωκεντρικό πρώην ηγέτη του, Ματέο Ρέντσι. Σε κάθε περίπτωση, το ∆ηµοκρατικό Κόµµα φαίνεται ότι θα προσπαθήσει να συσπειρώσει και τη διάσπαρτη Αριστερά και να επαναπατρίσει ένα µέρος των ψηφοφόρων της Αριστεράς - Κεντροαριστεράς που µετακινήθηκαν στο Κίνηµα 5 Αστέρων. Θα δώσει τη µάχη της δηµοκρατίας, της ελευθερίας και της Ευρώπης απέναντι στη ∆εξιά. Τα ερωτήµατα βεβαίως για τις διαδοχικές µεταµορφώσεις του διαδόχου του Ιταλικού ΚΚ, τη συνεχή και τελικά αναποτελεσµατική µετατόπισή του προς το Κέντρο, την αλλαγή ηγεσίας από την παράδοση του Ιταλικού ΚΚ στη Χριστιανοδηµοκρατία (Ρέντσι), παραµένουν.

Η ανάκτηση της επιρροής σε λαϊκά στρώµατα και παραδοσιακά κόκκινα κάστρα, που στράφηκαν σε σηµαντικό βαθµό πρώτα υπέρ του Κινήµατος 5 Αστέρων και µετά υπέρ της Λέγκας, αποτελεί προτεραιότητα ζωτικής σηµασίας και για τον ίδιο και για την Ιταλία. Αυτό προϋποθέτει επανασύνδεσή του µε τις ριζοσπαστικές καταβολές του µέσα από έναν σύγχρονο προγραµµατικό λόγο