Το ΠΑΣΟΚ του παρελθόντος µας

Έχουν περάσει χρόνια από τότε που ο Κώστας Λαλιώτης καθιέρωσε στα άρθρα του και στον λόγο του την ευρηµατική διατύπωση για «το ΠΑΣΟΚ του µέλλοντός µας». Εκτοτε το ίδιο το ΠΑΣΟΚ δεν δικαίωσε τις προβλέψεις του ιστορικού στελέχους του. ∆εν είναι στις προθέσεις αυτού του άρθρου η αξιολόγηση της πολυκύµαντης πορείας του ΠΑΣΟΚ, αυτού του ιδιόµορφου σοσιαλιστικού κόµµατος που σφράγισε µε την παρουσία του την περίοδο της Μεταπολίτευσης. Οι ριζοσπαστικές τοµές που επέφερε στο κοινωνικό κράτος, στις εργασιακές σχέσεις και στην Αυτοδιοίκηση, επιτρέποντας στο µισό του πληθυσµού να βγει από το πίσω µέρος του φεγγαριού στον ήλιο, ανήκουν στην Ιστορία της προοδευτικής παράταξης και του τόπου.

Το ίδιο και τα λάθη του, το κτίσιµο πελατειακού κράτους, ο εθνικισµός του, οι συµβιβασµοί µε την Εκκλησία και άλλα. Εδραίωσε τη δηµοκρατία χωρίς διακρίσεις. Η Ελλάδα στο πλαίσιο του διπολικού κόσµου είχε φωνή και όταν κατέρρευσε ο ένας πόλος στράφηκε στην ΕΕ, την οποία αρχικά αντιµετώπισε µε σκεπτικισµό. Και βέβαια έφερε πάντα τη σφραγίδα και τις αντιφάσεις του ηγέτη-γεννήτορα Ανδρέα Παπανδρέου.

Αυτό, λοιπόν, το κόµµα που κάποια στιγµή συγκίνησε έναν στους δύο Ελληνες, µε το ξέσπασµα της κρίσης σταδιακά εξαερώθηκε. Η ένταση της κρίσης στα λαϊκά στρώµατα που σταθερά εκπροσωπούσε επί τρεις δεκαετίες είναι ο ένας βασικός λόγος. Υπάρχουν όµως και άλλοι λιγότερο κραυγαλέοι, που λειτουργούσαν για χρόνια υποδόρια.

Η προβληµατική εσωτερική λειτουργία, το ηγετικό έλλειµµα έπειτα από ένα σηµείο. Η φετινή επέτειος της 3ης του Σεπτέµβρη βρίσκει το θεσµικά διάδοχο σχήµα, το ΚΙΝΑΛ, σε υπαρξιακή κρίση. Τα αµείλικτα µεγέθη εκµηδένισαν το σχέδιο για ανακατατάξεις στον πέραν της Ν∆ χώρο. Η ηγεµονία του ΣΥΡΙΖΑ εδραιώθηκε, µια ηγεµονία καθόλου συγκυριακή εφόσον διαρκεί πάνω από 5 χρόνια, αρχής γενοµένης από το 2012. Γι’ αυτό και είναι άνευ αντικειµένου οι προτάσεις νεκρανάστασης του ΠΑΣΟΚ και των συµβόλων του, όπως προτείνουν διάφοροι επίδοξοι ηγέτες ανακαλύπτοντας τη µαγική λύση.

Το πρόβληµα που απαγορεύει µια τέτοια νοσταλγική επιστροφή είναι πολύ µεγαλύτερο από τον ΑΦΜ του ΠΑΣΟΚ που επικαλέστηκε η Φώφη Γεννηµατά, είναι πρόβληµα πολιτικό και ταξικό. Οι κοινωνικές του αναφορές δεν υπάρχουν πια. Κάποιοι λίγοι στο ΚΙΝΑΛ σηκώνουν τη σηµαία της καθαρής Σοσιαλδηµοκρατίας, απέναντι στη ∆εξιά και την Αριστερά.

Τους διαφεύγουν τρία σηµεία: πρώτον, ότι το ίδιο το ΠΑΣΟΚ µόνο στην περίοδο Σηµίτη προσέγγισε µερικώς και ανόρεχτα τη Σοσιαλδηµοκρατία. ∆εύτερον, ότι το ΚΙΝΑΛ σε µεγάλο βαθµό ταυτίστηκε µε τη Ν∆ και τις επιδιώξεις της για «στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ».

Τι Σοσιαλδηµοκρατία είναι αυτή που καταδίκασε τη Συµφωνία των Πρεσπών όταν την αποθεώνει σύσσωµη η ευρωπαϊκή Σοσιαλδηµοκρατία; Και τρίτον και πιο σηµαντικό: αυτή η κραταιά Σοσιαλδηµοκρατία δεν υπάρχει πια. Αιµορραγεί ακατάπαυστα, ενώ η συζήτηση για τον αναπροσανατολισµό της µαίνεται στο εσωτερικό της. ∆εν υπάρχει, λοιπόν, χώρος για ένα κόµµα όπως το ΚΙΝΑΛ; Εξαρτάται από το ίδιο.

Αν εγκαταλείψει µικροµέγαλες, ανέφικτες επιδιώξεις, αποκολληθεί οριστικά και εµπράκτως από το αντι-ΣΥΡΙΖΑ µέτωπο και δει τον εαυτό του ως τµήµα της µεγάλης προοδευτικής παράταξης, τότε ναι, υπάρχουν χώρος και ρόλος. Η απλή αναλογική το διευκολύνει εν προκειµένω. Το ΚΙΝΑΛ δεν θα γίνει ποτέ το ΠΑΣΟΚ του µέλλοντός µας. Μπορεί όµως να φροντίσει το δικό του µέλλον.