Ανάλυση για τη Συρία: Trump Out, Assad In

Ο ΥΠΕΘΑ των ΗΠΑ ανακοίνωσε την Κυριακή ενώπιον των τηλεοπτικών καμερών πως η Ουάσιγκτον θα αποσύρει άμεσα (και οριστικά) τα ολιγάριθμα στρατεύματά της (περίπου 1.000 κομάντο και σύμβουλοι) από τη Βόρεια Συρία. Ο λόγος της «αιφνιδιαστικής» απόφασης; Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ) και ο ΣΕΣ προήλαυσαν ταχύτατα πέραν των συμπεφωνημένων ορίων κατά την τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν προ μίας εβδομάδας και, ενώπιον του διλήμματος «flight or fight», ο Τραμπ προτίμησε την «φυγή».

Ούτως ή άλλως ο Τραμπ ήταν εξ αρχής αντίθετος στην παραμονή των ολιγάριθμων στρατευμάτων των ΗΠΑ ύστερα από το «mission accomplished» (ήτοι, την άλωση της Ράκκα) και η επέμβαση του Ερντογάν κατά της Ροτζάβα του προσέφερε μια ιδανική ευκαιρία για άμεση απεμπλοκή. Και παρά τις φωνές για προδοσία των Κούρδων εντός και εκτός της Ουάσιγκτον, η υποστήριξη στο διηνεκές ενός κρατιδίου περικυκλωμένου από εχθρούς δεν αποτελούσε μία βιώσιμη και λειτουργική επιλογή.

Επί της ουσίας, επαναλαμβάνεται (ως ειρωνεία της ιστορίας) το «Παράδοξο του Ιράκ». Όπως στο Ιράκ στο πρόσφατο παρελθόν οι ΗΠΑ «παρέδωσαν» τη Βαγδάτη στην επιρροή (αν όχι έλεγχο) της Τεχεράνης μετά από χρόνιες αιματηρές θυσίες, έτσι ακριβώς η Ουάσιγκτον «παραχωρεί» το Συριακό Κουρδιστάν (με το 80% των πετρελαιοπηγών της Συρίας) στη Δαμασκό χωρίς ούτε μία τουφεκιά παρακαλώ – έχοντας ήδη πραγματοποιήσει τη «βρώμικη δουλειά» της διάλυσης του Ισλαμικού Χαλιφάτου. Χάρη στις ενέργειες των ΗΠΑ, ο Σιιτικός Άξονας εδραιώνεται έτι περαιτέρω – προς γενική δυσαρέσκεια του Ισραήλ.

Η τύχη του Άσαντ

Η εν λόγω εξέλιξη ωφελεί άμεσα τον Άσαντ. Ο δικτάτορας δεν ήταν σε θέση να εξωθήσει τις ΗΠΑ σε αποχώρηση ή το YPG σε αναδίπλωση με τις ισχνές δυνάμεις του. Η εισβολή της Τουρκίας και η ταχύτατη προέλασή της προς τον διεθνή αυτοκινητόδρομο M4 (προς έκπληξη των απανταχού αναλυτών) προκάλεσε μια δυναμική που ωφελεί άμεσα τον ίδιο – χωρίς, μάλιστα, την μίνιμουμ καν θυσία εκ μέρους του. Χάρη στη διαμεσολάβηση του Πούτιν, ο Άσαντ προσθέτει (υπό ιδανικές συνθήκες) το (πιο ειρηνικό και ευήμερο μέχρι πρότινος) 1/3 της Συρίας εντός της επικράτειάς του. Ήδη τα στρατεύματά του προωθούνται προς την Μανμπίζ και το Κομπάνι.

Θα αποδεχθεί άραγε ο Ερντογάν τα fait accomplis; Ή θα επιχειρήσει να τα ανατρέψει με την αυθόρμητη δήθεν προέλαση των τοπικών συμμάχων της προς την Μανμπίζ και το Κομπάνι; Και πως θα αντιδράσει η Μόσχα (και η Τεχεράνη) σε ένα ενδεχόμενο τέτοιο; Και οι Κούρδοι; Θα τους παραχωρηθεί (ευρεία έστω) αυτονομία; Και θα τους χρησιμοποιήσει ο υιός Άσαντ όπως ο πατέρας του για να «ξηλώσει το πουλόβερ» της Τουρκίας στη βόρεια Συρία; Σε τέτοιες πολύπλοκες συρράξεις με μία πανσπερμία ενόπλων δρώντων, το ενδεχόμενο ενός ατυχήματος (π.χ. μια σύρραξη μεταξύ της Χεζμπολλάχ και του ΣΕΣ) δεν θα πρέπει να αποκλειστεί εξαιτίας της δυναμικής των σχέσεων μεταξύ «πάτρωνα» και «πελάτη». Και ίσως περιπλακεί η κατάσταση στη βόρεια Συρία έτι περαιτέρω εφόσον οι πρώην αντίπαλοι (Άσαντ + Κούρδοι vs Τουρκία + Ισλαμιστές Αντάρτες) θα συνορεύουν από την Μεσόγειο έως το Ιράκ.

And the winner is... Putin!

Ανεξαρτήτως πως θα εξελιχθεί η κατάσταση πλέον στη Συρία, ο Πούτιν αποτελεί τον μεγάλο νικητή της επέμβασης της Τουρκίας πέραν πάσης αμφιβολίας. Οι «μετοχές» της Ρωσίας έχουν εκτοξευτεί στα ύψη στο «γεωπολιτικό χρηματιστήριο» της Μέσης Ανατολής. Η Μόσχα προβάλλεται δυναμικά ως ο «έντιμος διαμεσολαβητής» όλων των αντιμαχόμενων παρατάξεων που δεν προδίδει, μάλιστα, τους συμμάχους της εν ώρα ανάγκης. Τώρα βέβαια θα πρέπει η Ρωσία να αποτρέψει μία κρίση μεταξύ Τουρκίας και Συρίας για τα «ιμάτια» της Ροτζάβα. Προς το παρόν, πάντως, ο Πούτιν αναδεικνύεται ο ικανότερος σκακιστής από το 2015 στον Συριακό Πόλεμο. Η συνέχεια αναμένεται εξίσου ενδιαφέρουσα.

*Ο Δρ Σπύρος Πλακούδας είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Rabdan Academy και Αντιπρόεδρος του Κέντρου Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων (ΚΕΔΙΣΑ)