Αντικαπνιστικός νόμος: Πέρασε από τη Βουλή αλλά πώς θα εφαρμοστεί;

Την Τρίτη πέρασε από τη Βουλή -με ευρεία πλειοψηφία- ο αντικαπνιστικός νόμος και, πλέον, το κάπνισμα απαγορεύεται σε όλους τους δημόσιους χώρους της Ελλάδας.

Ανάμεσα στις διατάξεις του νέου αντικαπνιστικού νόμου είναι η κατάργηση της δυνατότητας δημιουργίας χώρων καπνιζόντων, οι οποίοι δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το ένα δεύτερο του συνολικού εμβαδού του καταστήματος στα καζίνο, αλλά και στα κέντρα διασκέδασης με ζωντανή μουσική εμβαδού άνω των 300 τμ. Επίσης, επεκτείνεται η απαγόρευση κατανάλωσης προϊόντων καπνού που ισχύει για τα κλειστά γήπεδα-γυμναστήρια, αλλά και στις υπαίθριες παιδικές χαρές. Ταυτόχρονα, προβλέπεται η επιβολή χρηματικών προστίμων, αλλά και το σφράγισμα των χώρων σε ιδιοκτήτες κέντρων διασκέδασης που δεν τηρούν τα προβλεπόμενα από τον νόμο.

Οπότε, ζούμε, πια, σε μια κοινωνία στην οποία ο καπνός κάποιων δεν καταστρέφει τα ζωτικά όργανα και των παθητικών καπνιζόντων; Δυστυχώς, όχι, αφού αναμένεται να φανεί το εάν ο αντικαπνιστικός νόμος θα εφαρμοστεί και, βέβαια, εάν θα πειθαρχήσουν σε αυτόν καπνιστές και, εννοείται, επιχειρηματίες. Σημειώνεται πως από τις βασικότερες διατάξεις του νέου θεσμικού πλαισίου είναι η ενεργή εμπλοκή της Αστυνομίας στην επιβολή της αντικαπνιστικής νομοθεσίας, η οποία -προς το παρόν- αντιδρά. Μήπως, λοιπόν, να εμπλακεί πιο σθεναρά κι η Δημοτική Αστυνομία, κόβοντας κλήσεις -και, κατά συνέπεια, ψήφους προς τον δήμαρχο- σε πολίτες; Θα αστειεύεστε, βέβαια, στην Ελλάδα ζούμε.

Βλέπετε, όλα αυτά περί αντικαπνιστικού είναι ειλικρινώς υπέροχα στη θεωρία, αλλά όχι για να τα εφαρμόσει η ελληνική κοινωνία. Ακόμη και τα… Αμερικανάκια, που μπορούμε να τα λοιδορούμε για άλλους λόγους, στο συγκεκριμένο ζήτημα διαθέτουν από τους πλέον αυστηρούς αντικαπνιστικούς νόμους -και όχι μόνο στα χαρτιά- σε αρκετές πολιτείες. «Σε κάποιους κύκλους στην Αμερική φαίνεται να είναι περισσότερο αποδεκτό κοινωνικά να κρατάς στο χέρι σου ένα πιστόλι, παρά ένα πακέτο τσιγάρα», είχε γράψει η Βρετανίδα αρθρογράφος Κάθριν Ουάιτχορν και έχει δίκιο. Εν προκειμένω, η τήρηση του σχετικού νομικού πλαισίου στην άλλη άκρη του Ατλαντικού δεν επαφίεται μόνο στην αποτελεσματικότητα των ελεγκτικών αρχών, που κάνουν τη δουλειά τους, αλλά στους ίδιους τους πολίτες. Στις ΗΠΑ, δεν αρκεί το πρόστιμο που μπορεί να επιβάλει κάποιος… σερίφης, αλλά είναι εξαιρετικά ισχυρή η αίσθηση της κοινωνικής απαξίωσης προς κάποιον ο οποίος φουμάρει κοντά σε σχολεία, δίπλα από παιδικές χαρές και, γενικότερα, σε δημόσιο χώρο που διαθέτει το “no smoking”.

Αντίστοιχα, στη χώρα μας, όλη αυτή η ιστορία με τον αντικαπνιστικό νόμο είναι κομματάκι φαιδρή. Για παράδειγμα, θα κόβονται κλήσεις -και πολύ σωστά- σε εκείνους που καπνίζουν μέσα σε αυτοκίνητο, στο οποίο θα επιβαίνουν και παιδιά κάτω των δώδεκα ετών. Επομένως, ο εκάστοτε αρειμάνιος καπνιστής θα πρέπει να κουβαλά στα χαρτιά του και το πιστοποιητικό γεννήσεως του παιδιού του, στην περίπτωση κατά την οποία τον σταματήσει η Αστυνομία -που αντιδρά στους ελέγχους, μη λέμε τα ίδια- και δεν προκάμει να στείλει από το παράθυρο τη γόπα του να σιγοκαίει στην Κηφισίας. Όπου μιλάμε για τον ίδιο τύπο ο οποίος στο δυάρι που μένει καπνίζει μια χαρά με το τέκνο του στο σαλόνι. Ταυτόχρονα, στην περίπτωση κατά την οποία πέσουν τα πρώτα πρόστιμα σε θεριακλήδες (sic) ή μπουν κάποια λουκέτα σε εμβληματικά μαγαζιά, αναλογιστείτε τι έχουμε να ακούσουμε, να δούμε και να διαβάσουμε για «λαιμητόμους πάνω από μεροκαματιάρηδες», για «πλήγματα στην ελεύθερη οικονομία που κλείνει καταστήματα και αφήνει στην ανεργία βιοπαλαιστές». Όλα αυτά, την ίδια ώρα που στις βασικές αιτιάσεις του καπνισμένου αντίλογου θα είναι η προαιώνια ατάκα, «πιάστε πρώτα εκείνους με τα φουγάρα των εργοστασίων που ρυπαίνουν το περιβάλλον μας και δεν μπορούμε να αναπνεύσουμε και μετά βάλτε πρόστιμο στη μάνα που πήγε το παιδί της για τσουλήθρα και άναψε τσιγάρο».

Κάποιος, διαβάζοντας τα παραπάνω, μπορεί να πει ότι το κείμενο που διαβάσατε μέχρι τώρα είναι υπερβολικό, σβήνοντας το αποτσίγαρό του σε ένα γεμάτο τασάκι. Μακάρι να ήταν υπερβολές τα όσα έγραψα, αλλά ας μην ξεχνάμε πως είμαστε, από πολλές απόψεις, ένας λαός case study. Ζούμε στη χώρα στην οποία νόμοι υπάρχουν αλλά εφαρμόζονται ανά περίπτωση -και όποτε μας... καπνίσει, κυριολεκτικά- αφού υπάρχουν πολλοί που αντιστέκονται σαν κάτοικοι του πασίγνωστου μικρού γαλατικού χωριού, ενώ -την ίδια στιγμή- υπάρχει και έλλειμμα στην οργάνωση του κράτους, αλλά και στη βούληση να εφαρμοσθούν κάποιες διατάξεις.

Και, ναι, ο τωρινός νόμος αποτελεί υλοποίηση μίας εκ των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης Μητσοτάκη, αλλά να θυμίσω ότι πρόκειται για τον τρίτο αντικαπνιστικό που περνάει από τη Βουλή. Πάμε, πάλι: είναι ο τρίτος αντικαπνιστικός που περνάει από τη Βουλή, αφού οι προηγούμενοι δύο δεν εφαρμόστηκαν ποτέ! Μένει να δούμε, λοιπόν, εάν ο τωρινός θα εφαρμοστεί και εάν, τελικά, ισχύει το «τρίτωσε». Μέχρι τότε, πολύ φοβάμαι πως στα καταστήματα και στους δημόσιους χώρους της Ελλάδας οι στάχτες θα συνεχίσουν να πέφτουν μέσα σε πλαστικά ποτηράκια με νερό, εάν «φυσικά» δεν σβήνονται κάτω από σόλες παπουτσιών σε πεζοδρόμια και δρόμους, συμβάλλοντας στο σκουπιδομάνι της πόλης.
Και, ξέρετε, το γενικότερο θέμα παιδείας του Έλληνα είναι μια περίπτωση όπου η υπόθεση δεν σηκώνει τσιγάρο…