Τουρκία: Σε υστερία ο λαός χαιρετά στρατιωτικά σε γήπεδα και social media

Το 2014 ο τουρκικός Τύπος δημοσίευσε μια ενδιαφέρουσα έρευνα των καθηγητών Αλί Τσάρκογλου από το Πανεπιστήμιο Κοτς και του συναδέλφου του, Ερσίν Καλαϊτσίογλου από το Πανεπιστήμιο Σαμπανσί. Το συμπέρασμα της έρευνας με τίτλο «Εθνικισμός στην Τουρκία και τον κόσμο» ήταν ότι οι Τούρκοι είναι περήφανοι για τη χώρα τους και τα κατορθώματά της ακόμη και αν δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να δικαιολογεί αυτό το συναίσθημα.

«Είμαστε περήφανοι που είμαστε Τούρκοι, αλλά δεν γνωρίζουμε το γιατί» έλεγε στις συνεντεύξεις του ο καθηγητής Τσάρκογλου. Πέντε χρόνια μετά, οι Τούρκοι ξέρουν γιατί είναι περήφανοι. Σημειώνουν νίκες στα πεδία των μαχών (ή έτσι νομίζουν, έχοντας στην κατοχή τους μόλις το 15% της σχεδιαζόμενης «ουδέτερης ζώνης»), ο ηγέτης τους πετά στα σκουπίδια την επιστολή του πλανητάρχη, υπαγορεύει τους όρους για την κατάπαυση του πυρός, είναι περιζήτητος στα σαλόνια των δύο υπερδυνάμεων και προκαλεί φόβο στους Ευρωπαίους με την απειλή του Μεταναστευτικού.

Σε μια μαζική εθνικιστική υστερία, ο λαός χαιρετά στρατιωτικά σε γήπεδα, κερκίδες και social media. Σύμφωνα με εκείνη την έρευνα των δύο Τούρκων καθηγητών, αν εξαιρέσει κανείς τις ελίτ, για τον υπόλοιπο λαό οι διεθνείς σχέσεις είναι εξαιρετικά σύνθετες. Οι πολίτες βρίσκουν δύσκολο να αντιληφθούν τι συμβαίνει εκτός συνόρων, εκτός και αν ο ηγέτης τους με τη ρητορική του το υπεραπλουστεύσει. Οι περισσότεροι δεν έχουν κανέναν σύνδεσμο με τον υπόλοιπο κόσμο. Μια τυπική οικογένεια δεν έχει ταξιδέψει ποτέ στο εξωτερικό.

Ολη τους η ζωή κινείται γύρω από την οικογένεια και τη γειτονιά τους. Οι πολιτικοί της χώρας, μάλιστα, το χρησιμοποιούν συχνά ως επιχείρημα συμπυκνωμένο στη φράση: «Ο Τούρκος δεν έχει κανέναν φίλο εκτός από τον Τούρκο». Αυτός ο περήφανος Τούρκος δεν αντιλαμβάνεται ότι αργά ή γρήγορα θα έρθει στο σπίτι ο… λογαριασμός της Συρίας. Κανείς δεν φαίνεται να ανησυχεί για το πόσο ακριβό θα είναι το «νερό» από την «Πηγή της Ειρήνης».

Σε μια τουρκική οικονομία που τρεκλίζει και πασχίζει να σταθεί όρθια πιθανές οικονομικές κυρώσεις ισοδυναμούν με χαριστική βολή. Αγνωστο παραμένει το πραγματικό κόστος αυτής της στρατιωτικής περιπέτειας, τη στιγμή που η κυβέρνηση φορτώνει τον κρατικό προϋπολογισμό του 2020 με δαπάνες για τη μετεγκατάσταση δύο εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων στην αποκαλούμενη «ουδέτερη ζώνη». Από την ημέρα της εισβολής και τον τρόπο που ο Τραμπ «παραμέρισε» για να περάσει ο Ερντογάν ο Τούρκος ξυπνά νωρίς, βγαίνει το πρωί στον δρόμο και κοιτάζει με ευχαρίστηση το ύψος της σκιάς του. Είναι περήφανος που είναι Τούρκος…