Στη ζυγαριά των δηµοσκοπήσεων

Η συζήτηση για τα ευρήµατα των δηµοσκοπήσεων και τα κίνητρα των δηµοσκόπων είναι τόσο παλιά όσο και οι ίδιες οι έρευνες κοινής γνώµης. Στην πραγµατικότητα, πάντως, και παρά τα «υπογείως» θρυλούµενα, τα προβλήµατα που κατά καιρούς προκύπτουν δεν έχουν να κάνουν µε την επαγγελµατική επάρκεια ή την… ακεραιότητα όσων διενεργούν µετρήσεις, αλλά µε την πολιτική χρήση που επιφυλάσσουν σε αυτές κόµµατα και media.

Για να βάλουµε τα πράγµατα σε µια σειρά, δηµοσκόπος που να προβλέπει εκλογικά αποτελέσµατα δεν υπάρχει ούτε για δείγµα. Αυτό που κάνουν οι επαγγελµατίες του χώρου είναι να «φωτογραφίζουν» τις διαθέσεις της στιγµής και να προβάλλουν τις τάσεις που διαµορφώνονται. Μια µεγάλη µερίδα επιστηµόνων θεωρεί, µάλιστα, εξαιρετικά παρακινδυνευµένες τις εκλογικές εκτιµήσεις και αναγωγές που βλέπουν το φως της δηµοσιότητας, καθώς αυτές δεν καταγράφουν µόνο την πρόθεση ψήφου όσων ερωτώνται, αλλά κατανέµουν συνήθως στα κόµµατα και όσους βρίσκονται στη ζώνη της αδιευκρίνιστης ψήφου (αναποφάσιστοι, λευκά, άκυρα, αποχή κ.λπ.), µε προφανή τον κίνδυνο εκτροχιασµού των ερευνών.

Αν και τα κοµµατικά επιτελεία θέλγονται από τις αναγωγές, καθώς «φουσκώνουν» τα ποσοστά και διευρύνουν τις αποστάσεις, ασφαλέστερη οδός θεωρείται αυτή της πρόθεσης ψήφου, που αποτυπώνει την ακριβή εκλογική βούληση όσων συµµετέχουν σε µία έρευνα, καθώς και τη µελέτη των µετακινήσεων στη δεξαµενή των αναποφάσιστων, που συνήθως κρίνει και το παιχνίδι.

∆ιαβάζοντας τρεις έρευνες εταιρειών που δηµοσιοποιούν τέτοιου είδους στοιχεία (Pulse για τον ΣΚΑΪ, Metron Analysis για τα «Νέα», Palmοs Analysis για το TVXS), το συµπέρασµα που προκύπτει -όσο κι αν µοιάζει οξύµωρο- είναι ότι τόσο η Νέα ∆ηµοκρατία όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν λόγους να είναι ικανοποιηµένοι από τα ευρήµατα των δηµοσκοπήσεων των τελευταίων ηµερών.

Στην πρόθεση ψήφου, που τα ποσοστά της κυµαίνονται από 23,1% (Palmos) έως 30,5% (Pulse), η αξιωµατική αντιπολίτευση εξακολουθεί να διατηρεί ισχυρό προβάδισµα έναντι της κυβέρνησης. Η υπεροχή αυτή, η οποία στην έρευνα της Palmos είναι 6,7 µονάδες, στην αντίστοιχη της Metron 8,3 και στη µέτρηση της Pulse 9 µονάδες, εµπεδώνει κλίµα εκλογικής επικράτησης, επηρεάζει τα διεκδικούµενα κεντρώα κοινά και δηµιουργεί περιθώρια αυτοδυναµίας, καθώς η προοπτική πεντακοµµατικής Βουλής κατεβάζει το απαιτούµενο ποσοστό στα επίπεδα του 35-36%.

Ο ΣΥΡΙΖΑ από την πλευρά του καταγράφει αξιοσηµείωτες αντοχές και, παρά τις προβλέψεις, «µαζεύει» τη διαφορά σε σχέση µε τα ευρήµατα Σεπτεµβρίου και Οκτωβρίου των ίδιων εταιρειών, κλείνοντας την ψαλίδα που τον χωρίζει από τη Ν∆ κατά µία µονάδα στην έρευνα της Pulse (9 µονάδες από 10), κατά 0,9 στη µέτρηση της Palmos (6,7 από 7,6) και κατά 0,4 στη δηµοσκόπηση της Metron (8,3 από 8,7).

Το Κίνηµα Αλλαγής, το οποίο αντικειµενικά αντιµετωπίζει την πίεση του διπολισµού και τις πολωτικές συνθήκες που διαµορφώνονται, µε εξαίρεση την έρευνα της Pulse, όπου εµφανίζεται στο 7,5% και µε κέρδη της τάξης του 0,5, καταγράφει σηµαντικές απώλειες και στη δηµοσκόπηση της Metron (5,2 από 6%) και στην έρευνα της Palmos (4,2 από 5,9%).

Ο «γρίφος» των αναποφάσιστων

Εξαιρετικά υψηλά εξακολουθούν να παραµένουν τα ποσοστά της αδιευκρίνιστης ψήφου, τα οποία κινούνται σε παρόµοια ή και υψηλότερα επίπεδα από πρόσφατες έρευνες των τριών εταιρειών. Το γεγονός ότι η δεξαµενή αυτή, αντί να «αδειάζει», εξακολουθεί να διατηρεί υψηλή στάθµη -η Palmos την καταγράφει στα επίπεδα του 20% και η Pulse κοντά στο 17%- υπογραµµίζει τη ρευστότητα του τοπίου και τη δυσχέρεια εξαγωγής ασφαλών συµπερασµάτων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίζει τις ελπίδες του να επιστρέψει στο παιχνίδι στην πολιτική καταγωγή όσων αυτοτοποθετούνται σε αυτή την γκρίζα ζώνη, καθώς, όπως προκύπτει από τις περισσότερες έρευνες, το 30% όσων δηλώνουν αναποφάσιστοι υπήρξαν ψηφοφόροι του στις εκλογές του Σεπτεµβρίου του 2015. Στο Μαξίµου θεωρούν ότι το ποσοστό αυτό, σε συνδυασµό µε τη χαµηλή συσπείρωση που εξακολουθεί να εµφανίζει το κόµµα, θα γείρει τελικά την πλάστιγγα προς την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ και θα τροποποιήσει τους συσχετισµούς.

Η συσπείρωση, το ποσοστό δηλαδή όσων ψήφισαν ένα κόµµα στην προηγούµενη εκλογική αναµέτρηση και εµφανίζονται διατεθειµένοι να το ξαναψηφίσουν, στην περίπτωση της Ν∆ αγγίζει, σύµφωνα µε όλες τις έρευνες, το 85%, ενώ στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ κυµαίνεται από 44 έως 53%.

Στη ζώνη της αδιευκρίνιστης ψήφου στηρίζει τις προσδοκίες του για ανάκαµψη και το Κίνηµα Αλλαγής, αφού µεγάλο µέρος αναποφάσιστων υπήρξε εκλογικό ακροατήριο του ΠΑΣΟΚ. Η ένταση που παρατηρείται το τελευταίο διάστηµα µεταξύ Κεντροαριστεράς- Αριστεράς «πατάει» σε σηµαντικό βαθµό και σε αυτή την παράµετρο και αναµένεται να ενταθεί, καθώς τα διαφιλονικούµενα κοινά θεωρούνται εξαιρετικά κρίσιµα και για τους δύο χώρους. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, και µε δεδοµένο τον κατά βάση αντιδεξιό προσανατολισµό του συγκεκριµένου εκλογικού κοινού, η κυβέρνηση αναµένεται να οξύνει την ένταση της αντιπαράθεσης µε τη Ν∆, προβάλλοντας, ταυτόχρονα, µέσω της ψήφισης του πακέτου της Θεσσαλονίκης και της ακύρωσης των µειώσεων στις συντάξεις, το αφήγηµα του τέλους των µνηµονίων.