Καλά Χριστούγεννα: Η κατάθλιψη κρύβεται στα social media

Στολισμός χριστουγεννιάτικου δέντρου, έναν μήνα πριν, με... μπικίνι -λόγω παράταιρης, για την εποχή, ζέστης- και φορώντας γόβες - ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος για να φτιάξεις το ντεκόρ των Χριστουγέννων σου. Μελομακάρονα σε πιατέλες, περίτεχνα στολισμένα, και τζάκι αναμμένο στο φόντο, σαν να πρόκειται για κάποιο πεντάστερο ξενοδοχείο σε βουνό της χώρας μας - ή της Ελβετίας. Κουραμπιέδες πάλλευκοι, με την άχνη τόσο καλά πασπαλισμένη πάνω τους που θα τη ζήλευε κι ο Εσκομπάρ. Χαμόγελα με λευκά δόντια και ύφος «κοιτάτε με πόσο καλά περνάω - νιώθω ευλογημένη στα Γαυγάμηλα». Όμως, όλα αυτά τα καρέ έκοψαν σουλάτσα στα timeline μας και δεν έχουν απαθανατιστεί ούτε σε κάποιο σαλέ ούτε από κάποια γυναίκα με αναλογίες μοντέλου. Είναι η, ας την πούμε, Μαρία και ζει στα Πατήσια, σε ένα κορμί παραπάνω από μεσογειακό.    

Το πρόβλημα δεν είναι ούτε με τις διαστάσεις ούτε με το όνομα, ούτε με την περιοχή, εννοείται. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι πληθαίνουν οι φωτογραφίες από «φίλους»-ακολούθους μας οι οποίοι προσπαθούν να δείξουν ότι θέλουν να ορίσουν ξανά το νόημα της ευζωίας, να γράψουν από την αρχή το λήμμα στο λεξικό. Αυτοί οι φίλοι είναι και γυναίκες και άντρες. Και έχουν κατάθλιψη.   

Σύμφωνα με μια πρόσφατη βρετανική έρευνα, τα κορίτσια στην εφηβεία έχουν διπλάσια πιθανότητα σε σχέση με τα συνομήλικα αγόρια να εμφανίσουν συμπτώματα κατάθλιψης εξαιτίας της χρήσης του Facebook και των άλλων μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι ερευνητές αποδίδουν τη διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα στο ότι τα κορίτσια πέφτουν πιο εύκολα θύματα online σεξουαλικής παρενόχλησης, διαταραχών ύπνου, χαμηλής αυτοεκτίμησης και αρνητικής εικόνας για το σώμα και την εξωτερική εμφάνισή τους. Βέβαια, στην περίπτωση κατά την οποία κάνεις μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις λέξεις «κατάθλιψη, social media», θα διαπιστώσεις ότι υπάρχουν αφενός πάρα πολλές σχετικές έρευνες, αφετέρου υπάρχουν αρκετές οι οποίες καταδεικνύουν πως και το αρσενικό φύλο έχει ποσοστό το οποίο υποφέρει από κατάθλιψη.

Η κατάθλιψη, έτσι κι αλλιώς, μπορεί να είναι θηλυκού γένους, αλλά δεν κάνει διακρίσεις στα φύλα. Η καθημερινότητα, με όλα τα άσχημα τα οποία κουβαλάει μαζί της, έχει γεννήσει κατάθλιψη, η οποία «φωλιάζει» στα social media και εκφράζεται μέσω των αλλεπάλληλων post. Κανείς επιστήμονας δεν υποστηρίζει πως όλα τα ποσταρίσματα όλων των «φίλων» μας κρύβουν από πίσω κατάθλιψη, αλλά δεν χρειάζεται να έχεις μάστερ Κοινωνιολογίας για να παρατηρήσεις ότι πίσω από κάποια status «ακούγονται» κραυγές βοήθειας. Το κακό είναι πως ελάχιστοι μπορούν να «ακούσουν» αυτά τα internetικά SOS και, μάλιστα, τα «ταΐζουν» και με τα likes τους. Αντί ο άλλος να ανεβάσει στο προφίλ του «παιδιά, σόρι, αλλά με έχει γονατίσει η μοναξιά, θέλω παρέα, συντροφικότητα», ποστάρει φωτογραφία από τη Νέα Υόρκη – για να αναρωτιούνται, κιόλας, οι υπόλοιποι, «καλά, πώς πήγε, αφού είναι άνεργος;».

Κανείς επιστήμονας, επίσης, δεν υποστηρίζει πως πρέπει να σταματήσουν αντίστοιχα posts στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αφού, τελικά, κάποια μπορεί να είναι και ψυχοθεραπευτικά, να λειτουργούν λυτρωτικά. Εάν η άλλη ή ο άλλος νιώθει καλύτερα εάν πάρει περισσότερα likes -τα οποία, κιόλας, σε κάποια social media μπορεί να τα δει μόνο εκείνη/εκείνος, οπότε δεν υπάρχει κι η πίεση της επιβράβευσης που τη βλέπουν όλοι- ας συνεχίσει να ανεβάζει στα προφίλ του ό,τι θέλει.

Ο Μπο Μπένετ, ένας Αμερικανός σύμβουλος αυτοβοήθειας, είχε πει πως η αντίληψη για τις «παλιές καλές μέρες» πρέπει να είναι από τις μεγαλύτερες ψευδαισθήσεις της κοινωνίας, από τις κορυφαίες αιτίες κατάθλιψης και επίσης από τις πιο συνηθισμένες δικαιολογίες για την έλλειψη επιτυχίας. Αλλά δεν πρόλαβε να πει τίποτα για τα social media, αλλά δεν χρειάζεται να ακουστεί συμβουλή από «επίσημα» χείλη. Αρκεί να καταλάβουν κάποιες/κάποιοι στα social media πως δεν θα είναι περισσότερο αποδεκτοί από την κοινωνία επειδή φορούν ακριβά ρούχα ή έχουν γρήγορα αυτοκίνητα και κάνουν ταξίδια στον κόσμο ή εάν μέλωσε εξαιρετικά το μελομακάρονο - και «ευχηθείτε μου, όλοι, “καλά Χριστούγεννα”», με το ζόρι ευχές, δηλαδή.
Αν και αυτό με το μελομακάρονο που δεν μέλωσε μπορώ να το αντιληφθώ κάπως, αλλά σαφώς λιγότερο από μια βόλτα με ένα γρήγορο αυτοκίνητο. Ή εκείνο το καρέ με το μπικίνι, τις γόβες και το έλατο...