Η προσαρμοστικότητα των επιχειρήσεων

Η μεγάλη ταχύτητα των αλλαγών στο επιχειρηματικό τοπίο τα τελευταία λίγα χρόνια σημαίνει ότι, αν οι αντιδράσεις μας δεν είναι γρήγορες και κυρίως αποτελεσματικές, η διαδρομή μας προς την απαξίωση θα είναι τόσο ραγδαία, που οι όποιες καθυστερημένες δράσεις δεν θα αναστρέφουν την κατάσταση. Η ευρύτερα διαθέσιμη αλλά και περισσότερο εξειδικευμένη γνώση που προσφέρεται, οι εξελίξεις στην τεχνολογία, η διαθεσιμότητα πόρων, η νέα γενιά που αποκτά ενεργό επαγγελματικό ρόλο και η πρόσβαση στην πληροφορία είναι μερικοί από τους λόγους που η διαχείριση της αλλαγής αποτελεί κεντρικό σημείο της επιχειρηματικής στρατηγικής.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από τον κλάδο στον οποίο ανήκουν, πρέπει να αποκτήσουν την ικανότητα της «ευελιξίας», δηλαδή της προσαρμογής με άμεσο και ελαστικό τρόπο. Αν δανειστούμε την έννοια της «ευελιξίας» από την ιατρική και το «neuroplasticity» του ανθρώπινου εγκεφάλου, που μας επιτρέπει να μαθαίνουμε να λειτουργούμε στο συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο μας, τότε μπορούμε να προσεγγίσουμε την αλλαγή στις επιχειρήσεις με αντίστοιχο τρόπο. Η προσαρμογή της προσέγγισης του ανθρώπινου οργανισμού στον κόσμο των επιχειρήσεων δεν είναι κάτι νέο.

Προσαρμοστικότητα

Η επιχειρηματική «ευελιξία», ή προσαρμοστικότητα με ελαστικό τρόπο, είναι μια διαδικασία τριών σταδίων που δυναμικά μεταφέρουν τον οργανισμό από το ένα στάδιο στο επόμενο και τον βοηθούν να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις, να ενστερνιστεί νέα μοντέλα και τελικά να σχεδιάσει μόνιμες αντιδράσεις. Πίσω από απλές εκφράσεις, κρύβεται μεγάλη δύναμη μεταβολής και κυρίως δημιουργίας ενός νέου μοντέλου προσέγγισης τόσο εκτός όσο και εντός εταιρείας, που θεωρούμε απαραίτητο για το μέλλον που είναι ήδη εδώ.

Η μέθοδος

Όπως ακριβώς και στην ιατρική, στην πρώτη γραμμή λειτουργίας οι ενέργειες είναι συνδεδεμένες με το επιθυμητό αποτέλεσμα και στον κόσμο των επιχειρήσεων απαιτούν ταυτόχρονα επιβράβευση ή τιμωρία. Μέχρι το σημείο αυτό δεν προσφέρεται κάτι νέο, δεν αντιμετωπίζουμε την αιτία που προκάλεσε το πρόβλημα και κυρίως δεν δημιουργούμε νέα βάση λειτουργίας.

Στο επόμενο στάδιο στοχεύουμε σε μια μεσοπρόθεσμη αλλαγή, που ονομάζουμε δομική (structural) και έχει στόχο να προσαρμόσει τη δομή της εταιρείας με τρόπο που να ανταποκρίνεται στο νέο περιβάλλον. Στην πραγματικότητα, το επιθυμητό είναι να διαμορφώσουμε την άμυνά μας για παρόμοιες μελλοντικές κρίσεις ή ανταγωνιστικές επιθέσεις.

Τελικός προορισμός της διαδικασίας είναι το πραγματικό αύριο. Δηλαδή, η λειτουργική (functional) προσαρμογή της επιχείρησης στον νέο κόσμο που διαμορφώνεται γύρω της και «μέσα» της. Πρόκειται για τη ριζική αλλαγή του τρόπου με τον οποίο παράγει το οποιοδήποτε αποτέλεσμα. Αφορά στην αποδοχή των αλλαγών που έχουν ήδη συντελεστεί και την απομάκρυνση από τα μοντέλα ιστορικής επιτυχίας και επανάληψης.

Η ταυτότητα

Η «επιχειρησιακή ευελιξία» είναι μια μορφή ταυτότητας. Είναι εταιρικό DNA. Επιτυγχάνεται στο χρόνο και προϋποθέτει την διάδραση μεταξύ των τριών σταδίων που αναφέραμε παραπάνω. Ο λόγος είναι ο εξής. Η αγορά λειτουργεί συνεχώς και οι άμεσες αντιδράσεις απαιτούν κοντινή μνήμη και ταχύτητα δράσης. Όμως μόνο με αυτό το στοιχείο η εταιρεία μας -το σκάφος μας- πλέει στο πέλαγος με οδηγό τα κύματα. Συνεπώς, είναι απαραίτητη η δομική αλλαγή όταν οι αλλαγές των ανέμων το επιτρέπουν. Τέλος, επειδή κανένας άνεμος δεν διαρκεί για πάντα, η ορθή λειτουργία σκάφους και πληρώματος θα κάνουν μακροχρόνια τη διαφορά.