Κύριε Κατρούγκαλε, οι καταλήψεις στην Αθήνα δεν είναι πολιτιστικό γεγονός

Τριπλή επιχείρηση για εκκένωση καταλήψεων στο κέντρο της Αθήνας πραγματοποίησε νωρίς το πρωί της Τέταρτης η ΕΛ.ΑΣ., με όλα όσα έγιναν ή δεν έγιναν εκεί, την ίδια στιγμή κατά την οποία ξεκινούσε ένας νέος… «διχασμός» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: οι μισοί έλεγαν ότι «η Αστυνομία έδρασε με υπερβάλλοντα ζήλο», οι άλλοι μισοί υποστήριζαν ότι «ήρθε η ώρα να ξεβρωμίσει η Αθήνα από τους καταληψίες». Και, ως συνήθως, ειδικά στα social media, η αλήθεια κρύβεται κάπου στη μέση.

Αντίστοιχα, ο τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος, κληθείς σε τηλεοπτική συνέντευξη να σχολιάσει το γεγονός της ημέρας -και απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την αστυνομική βία- επεσήμανε ότι παρατηρείται αλλαγή κλίματος στο εσωτερικό της Ελληνικής Αστυνομίας. Σημείωσε, μάλιστα, ότι το προηγούμενο διάστημα, επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ, «δεν ήταν ανεκτά τέτοια περιστατικά». Δίκιο έχει. Παράλληλα, εξέφρασε την ανησυχία ότι «ορισμένοι θέλουν να καλλιεργήσουν την ιδέα του εσωτερικού εχθρού» και τόνισε ότι «δεν είναι η επικοινωνία η βασική αποστολή της Ελληνικής Αστυνομίας». Και, πάλι, σωστά τα είπε. Επίσης, ανέφερε ότι η εγκληματικότητα δεν έχει ως βασική εστία τις καταλήψεις. Διαφωνεί κάποιος; Αυτό, όμως, που γέννησε νέες, ατέρμονες συζητήσεις, ήταν όταν ο κ. Κατρούγκαλος θύμισε τις περιπτώσεις του Βερολίνου και του Αμβούργου τονίζοντας ότι «υπάρχουν περιπτώσεις που, πράγματι, στο πλαίσιο αυτής της λεγόμενης αντικουλτούρας, ανέχονται οι δήμοι σε πολλές χώρες της Δύσης», κάνοντας λόγο για «πολιτιστικό γεγονός. Υπάρχει το φαινόμενο που ξεκίνησε το 1968  ονομάστηκε αντικουλτούρα…», υπογράμμισε ο ίδιος.

Είναι αλήθεια ότι ως αντικουλτούρα -από τη μακρινή, πια, δεκαετία του ’60- ορίζεται το πολιτιστικό κίνημα το οποίο αναπτύχθηκε κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο Ηνωμένο Βασίλειο και διαδόθηκε στις περισσότερες χώρες του δυτικού κόσμου. Συγκεκριμένα, θέριεψε μεταξύ των ετών 1956 και 1974 και άνθησε κατά τη διάρκεια της εκτεταμένης στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ. Μαζί με τον γενικευμένο αντιπολεμικό χαρακτήρα, στο άρμα της αμφισβήτησης προσδέθηκαν -και πολύ σωστά- οι φυλετικές σχέσεις, τα σεξουαλικά ήθη, τα δικαιώματα των γυναικών, οι παραδοσιακοί τρόποι άσκησης εξουσίας. Αν και, βέβαια, αρκετές φορές αυτή η ατόφια ιδεολογία έβλεπε οράματα και διαφορετικές εκδοχές του επονομαζόμενου Αμερικανικού Ονείρου, αφού στον όλο πειραματισμό μπλέχτηκαν ψυχοτρόπα φάρμακα και ναρκωτικά – «μαλακά» και «σκληρά». Το βέβαιο είναι ότι από όλα τα παραπάνω, με νηφαλιότητα ή μαστούρα, προέκυψαν νέες μορφές πολιτισμού, συμπεριλαμβανομένης της ποπ μουσικής και της ταυτόχρονης ανόδου της κουλτούρας των χίπις – με όσα αυτή κουβάλησε μαζί της. Η αντικουλτούρα εστίαζε στην αλλαγή που θα έπρεπε να έρθει στην κοινωνία, ακόμα και μέσω του πειραματισμού.

Αυτή η κοινότητα αντικουλτούρας προσπάθησε να εξερευνήσει τις ικανότητές της, να βρει τον εαυτό της, να εκφράζεται ελεύθερα και, βασικά, να βγαίνει -μέσω επιχειρημάτων και ισχυρών απόψεων- έξω από τους αυστηρά καθορισμένους ρόλους και τις ιεραρχικές δομές που η αστική τάξη θεωρούσε ως το ευαγγέλιο της ζήσης. Η αντικουλτούρα, ανάμεσα στα υπόλοιπα, επιθυμούσε να επιφέρει αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα, να εδραιώσει την καλαισθησία, την αγάπη για τη φύση, το πάθος για τη μουσική, την επιθυμία για περισυλλογή ή την ισχυρά εκφρασμένη ανεξαρτησία, όπως αναφέρουν κοινωνιολόγοι που έζησαν εκείνη την εποχή.

Το βέβαιο είναι πως η αντικουλτούρα -η οποία φώλιασε σε διάφορες πόλεις αυτού πλανήτη- τράφηκε με ιδέες, με σκέψη. Ναι, αποτέλεσε πολιτιστικό γεγονός όλη αυτή η τάση η οποία, όμως, δεν έχει καμία σχέση με τις καταλήψεις στο κέντρο της Αθήνας. Η αντικουλτούρα, όταν γεννήθηκε, δεν κουβαλούσε στα χέρια της σφεντόνες, δεν μάζευε μπουκάλια για να φτιάξει μολότοφ και, βασικά, δεν κρυβόταν πίσω από μάσκες. Και καλό θα ήταν να μην μπερδεύουμε τις ιδέες με την ωμή βία, κύριε Κατρούγκαλε...