Αλήθεια, πόσες ώρες είσαι online;

Τα στοιχεία που δημοσιοποίησε ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας περιγράφουν ακριβώς τις ζωές μας: τουλάχιστον 3,5 ώρες την ημέρα είναι online ο μέσος Έλληνας, ενώ ακόμη περισσότερες ώρες -όπως αναμενόταν- περνούν στο διαδίκτυο οι νεαρότερες ηλικίες. Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά στα άτομα 15-24 ετών, αφιερώνουν πάνω από 5 ώρες την ημέρα στο internet, κατά μέσο όρο. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, τέσσερα στα πέντε παιδιά, ηλικίας 5-12 ετών, ασχολείται με το internet. Επίσης, βάσει των ίδιων στοιχείων, καθημερινή ασχολία αποτελούν τα social media για περίπου 6 στους 10 Έλληνες.

Είναι στοιχεία τα οποία αντιλαμβανόμασταν, αλλά τώρα την εικόνα των πιτσιρικάδων και των μεγαλυτέρων, των εαυτών μας, μπροστά σε μια οθόνη τη σχηματοποιούμε και με αριθμούς: το 83% των ηλικιών 13-17 ετών και το 91% των ηλικιών 18-24 ετών ασχολούνται καθημερινά με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα άτομα ηλικίας 25-34 ετών συνδέονται καθημερινά σε ποσοστό 78%, ενώ η τάση αυτή μειώνεται στις μεγαλύτερες ηλικίες. Το 66% των χρηστών στις ηλικίες 35-44 ετών συνδέονται καθημερινά στα social media, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στις ηλικίες 45-54 ετών διαμορφώνεται στο 55%. Για να μην τα πολυλογούμε, στο σύνολο, το 90% των Ελλήνων χρηστών συνδέεται στο Διαδίκτυο με οποιαδήποτε συχνότητα, ενώ το 84% βρίσκεται online, καθημερινά. Να σημειωθεί, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, πως οι Έλληνες προτιμούν να συνδέονται από τις φορητές συσκευές τους.

Στο σημείο αυτό θα βρεθούν πολλοί οι οποίοι θα στηλιτεύσουν με πύρινους λόγους την αποξένωση που δημιουργεί η υπερβολική ενασχόληση με το internet. Επίσης, θα τονίσουν ότι οι πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ξεπούλησαν την πολιτική για μερικά likes, θα ισχυριστούν πως παραχωρήθηκε ένα ισχυρό βήμα για να διαδοθούν θεωρίες συνωμοσίας ή τα fake news, ότι θέριεψε ο ρατσισμός και η ξενοφοβία. Και είναι δεδομένο πως όσοι θα ισχυριστούν πως, διάολε, περνάμε ώρες ατελείωτες μπροστά από έναν υπολογιστή, χάνοντας την επαφή με τους συνανθρώπους μας ή από τον δημιουργικό χρόνο μας, θα ποστάρουν τις αντιρρήσεις τους σε ένα ποστ στο timeline τους. Είναι να γελάει κανείς.

Είναι δεδομένο ότι το διαδίκτυο έχει αρνητικά, αλλά δεν είναι δυνατόν να δαιμονοποιήσεις την ύπαρξη και τη χρήση του, επειδή κάποιοι δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς να είναι διαρκώς online, αφού αυτό χρειάζεται για τη δουλειά τους. Το internet έφερε στη ζωή των ανθρώπων εκείνο που δεν μπορούσαν να φανταστούν βλέποντας, απλώς, τηλεόραση – μιλώντας για αντίστοιχα κολλήματα μπροστά στις οθόνες. Ταυτόχρονα, είναι μάταιο, εν έτει 2020, να προσπαθείς να υπεραμυνθείς της σπουδαιότητας του παγκοσμίου ιστού. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να βάλεις πλάτη στα άπειρα bytes που κυκλοφορούν ελεύθερα κάθε λεπτό κερνώντας αμεσότητα στην επικοινωνία, απεριόριστη πρόσβαση στη γνώση, τρατάροντας πληροφόρηση. Τέλος, είναι ακατόρθωτο να μπορέσεις να αποδώσεις με λέξεις τη σπουδαιότητα των εργαλείων ή να μιλήσεις ξεχωριστά για την κάθε πλατφόρμα που με έναν τρόπο φέρνει κοντά τους ανθρώπους και τους δίνει την ευκαιρία να εξωτερικεύσουν τα συναισθήματά τους. Την ίδια στιγμή, μπορεί κάποιος να συμφωνεί με την άποψή μου, αλλά -παίζοντας τον ρόλο… διαμεσολαβητή- να υπογραμμίσει πως «στη χρήση τού διαδικτύου χρειάζεται μέτρο». Και νομίζω πως εδώ όλοι θα κάναμε like.

Για να μη σε κρατάω από τις ώρες που είσαι online, παρόμοιες έρευνες έχουν γίνει και στο παρελθόν για τη χώρα μας, οι οποίες έχουν βγάλει παρόμοια αποτελέσματα σαν αυτά που διάβασες παραπάνω. Όπου κάπου εδώ θα έρθουν κάποιοι χρήστες του παγκοσμίου ιστού και θα πουν πως δεν υπάρχει άλλη επιλογή, αφού το internet αποτελεί, πια, κομμάτι της δουλειάς μας. Εκεί, θα τους απαντήσουν κάποιοι άλλοι πως για αυτό «η πατρίδα μας δεν έχει καμιά ελπίδα», ενώ μόνος κριτής για ποιος κέρδισε θα είναι τα emoticons που θα μαζεύονται κάτω από κάθε ποστ.

Ας μη γελιόμαστε. Όλα αυτά αποτελούν άλλη μια υπενθύμιση πως το διαδίκτυο γέννησε μια νέα δημοκρατία κατά την οποία οι ψήφοι αντικαταστάθηκαν με likes και block-remove from friends. Και πως χωρίς να είμαστε online, πλέον δεν μπορούμε να ζήσουμε…