Η εκεχειρία στον Έβρο αργεί

Έχουν περάσει τρία 24ωρα από την κατάπαυση πυρός στην Ιντλίµπ της Συρίας και πληθαίνουν οι φωνές που κάνουν λόγο για µια εκεχειρία που δύσκολα θα αντέξει στον χρόνο. Πούτιν και Ερντογάν, µπροστά στον κίνδυνο µιας αιµατηρής ρωσοτουρκικής αντιπαράθεσης στη βορειοδυτική Συρία, πάτησαν δυνατά το «φρένο» και έδωσαν τα χέρια. Το βράδυ της Πέµπτης οι δύο άνδρες συµφώνησαν σε τρία βασικά σηµεία: να σιγήσουν τα όπλα στην Ιντλίµπ, να δηµιουργήσουν έναν «διάδροµο ασφαλείας» έξι χιλιοµέτρων, εκατέρωθεν του στρατηγικού αυτοκινητόδροµου Μ4, και να προχωρήσουν σε κοινές περιπολίες, στον ίδιο οδικό άξονα, από τις 14 Μαρτίου.

H συνάντησή τους κράτησε τρεις ώρες και άλλες δύο ώρες συζητούσαν µε τις αντίστοιχες διπλωµατικές αντιπροσωπείες. «Μαγική λύση», όµως, δεν βρέθηκε. Μια σειρά από ζητήµατα σχετικά µε το δεύτερο σηµείο της συµφωνίας, τη δηµιουργία του «διαδρόµου ασφαλείας», παραµένουν υπό διευθέτηση. Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Αν τις επόµενες µέρες τα διπλωµατικά κλιµάκια των δύο πλευρών σκαλώσουν στις λεπτοµέρειες, τότε ούτε το τρίτο µέρος της συµφωνίας, οι κοινές περιπολίες, θα µπορέσει να υλοποιηθεί. Και τι µένει από τη συµφωνία;

Η γαλλική προεδρία έκανε λόγο για «τυφλά σηµεία», σηµειώνοντας πως Ρώσοι και Τούρκοι µπορεί να συµφώνησαν σε µια βάση, που σήµερα παράγει την εκεχειρία, η ποιότητά της όµως δεν είναι πολύ παγιωµένη. Και δεν θα µπορούσε να είναι διαφορετικά, όταν οι δύο πλευρές, εκτός των άλλων, «αγνοούν» έναν σηµαντικό παράγοντα της σύγκρουσης: την παρουσία στα µέτωπα της Ιντλίµπ οργανώσεων τζιχαντιστών και ένοπλων οµάδων της Αλ Κάιντα. Αυτούς δεν τους ρώτησε κανείς, ούτε καν η Αγκυρα που υποτίθεται πως τους ελέγχει.

Για την Ελλάδα το µεγάλο ερώτηµα είναι το κατά πόσο η συµφωνία Πούτιν - Ερντογάν µπορεί να γίνει η βαλβίδα ασφαλείας που θα εκτονώσει την πίεση από τους χιλιάδες πρόσφυγες και µετανάστες στα µέτωπα του Εβρου και στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Αν θεωρήσουµε πως στόχος του Ερντογάν ήταν η Ευρώπη και όχι η χώρα µας, τότε η Αθήνα µπορεί να ελπίζει σε σταδιακή αποσυµπίεση στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Προϋπόθεση είναι να δεχτούν οι Ευρωπαίοι να χρηµατοδοτήσουν τη δηµιουργία ζωνών και την ανοικοδόµηση ολόκληρων πόλεων για πρόσφυγες στη µεθόριο Συρίας - Τουρκίας και στις περιοχές που εγκατέλειψαν οι Κούρδοι, «χρυσώνοντας» τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες και ενισχύοντας την αναιµική τουρκική οικονοµία.

Μέχρι τότε ο Ερντογάν θα συνεχίσει να σπρώχνει στα συρµατοπλέγµατα του Εβρου και στις βάρκες στα τουρκικά παράλια χιλιάδες ανθρώπους για τους οποίους δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι εγκατέλειψαν πρόσφατα τη φλεγόµενη περιοχή της Ιντλίµπ, όπως εκείνος ισχυρίζεται. Η πλειονότητα εκείνων που συνωστίζονται στο κατώφλι µας φαίνεται πως ζουν καιρό στην Τουρκία, συµπεριφέρονται σαν να έχουν ξεγράψει τα σπίτια τους και είναι αµφίβολο αν γνωρίζουν ή έχουν οποιοδήποτε ενδιαφέρον για τη συµφωνηθείσα κατάπαυση του πυρός. Αυτό το ανθρώπινο ποτάµι που πληµµυρίζει τις τουρκικές όχθες του Εβρου νιώθει την ανάσα των Τούρκων αστυνοµικών στον σβέρκο και οδηγείται, θέλει δεν θέλει, στον «µοναδικό» δρόµο για τη ζωή που ονειρεύεται: τον δρόµο που περνά από την Ελλάδα.