«Μοναξιά μου όλα, μοναξιά μου τίποτα… μη μ’ αφήνεις τώρα, που είναι όλα πιο δύσκολα»

… Και τώρα όλοι αυστηρά περιορισμένοι στα σπίτια! Καλούμεθα στο εξής να διαχειριστούμε τον χρόνο, τον φόβο και την αβεβαιότητα. Επιπλέον, υπάρχει και η επιβάρυνση, που για πολλούς είναι τεράστια, της επισφαλούς υγείας, της απόλυτης πενίας, της έλλειψης στέγης κι άλλων που γνωρίζει οποιοσδήποτε πάσχει, «ων ουκ έστιν αριθμός».

Ο κορονοϊός, ο νέος ισχυρός επίβουλος της ανθρωπότητας, διαπερνά ακάθεκτα τα σύνορα των κρατών, καθηλώνοντας τις αντιστάσεις και δίνοντας μια πικρή γεύση τί μπορεί να σημαίνει ένας μελλοντικός βιοπόλεμος…

Όλο και πιο πολύ συνειδητοποιούμε ότι αυτός θα είναι ένα τρομακτικό σενάριο που θα αποδείξει με τον πιο ηχηρό τρόπο ότι η γη είναι ένας χώρος επισφαλούς διαβίωσης. Υψώνεται πλέον η ανασφάλεια, ότι ο καθένας μπορεί να αποδειχθεί για τον διπλανό του «εν δυνάμει φορέας θανάτου».

Ο «COVID-19» σπέρνει τον θάνατο και δοκιμάζει τις αντοχές του ανθρώπου. Ένας που διάβασε έστω και μία φορά την Καινή Διαθήκη μπορεί εύκολα να ανακαλέσει στη μνήμη του όσα περί εσχάτων έλεγε ο Χριστός, καθώς ιστορεί ο Ευαγγελιστής Ματθαίος στα λεγόμενα εσχατολογικά κεφάλαια (22-26):«…και έσονται λιμοί και λοιμοί και σεισμοί κατά τόπους· πάντα δε ταύτα αρχή ωδίνων» (Ματθ. 24,8).

Το τεράστιο διακύβευμα για τον καθένα μας, υπό το άχθος των ωδίνων, είναι να μην ψυχρανθεί η αγάπη (βλ. Ματθ. 24,12),  δηλαδή, η ικμάδα της ψυχής, κυρίως όσων έχουν την ευθύνη να ηγούνται, είτε εντός είτε εκτός του σπιτιού. Η πνευματική μας ταυτότητα υποδεικνύει επίμονα ότι οι ήρωες και οι ηγέτες αναδεικνύονται στην πάλη κατά των δυσκολιών. Όσο πιο μεγάλες είναι αυτές, τόσο γιγαντώνονται και τα κατορθώματα των νικητών. Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, έχουμε την ανάγκη της ήρεμης δύναμης, των μπροστάρηδων, εκεί που είναι ταγμένος ο καθένας. Βαρεθήκαμε τους αυτόκλητους «σωτήρες», τα μεγάλα και εύκολα λόγια…

Η πανδημία του κορονοϊού είναι μία βασανιστική πρόκληση να διαπιστώσουμε εάν έχουμε τη δυνατότητα να ζήσουμε μόνοι, μακριά από τις δράσεις, τα γεγονότα και τις ευχάριστες κατ’ επιλογήν εναλλαγές των εικόνων, που κατά τεκμήριον συνήθως λειτουργούν ως άχρωμες ψηφίδες επικάλυψης της μοναξιάς. Γίνεται όλο και πιο πολύ συνειδητό ότι ο ακούσιος περιορισμός μας εντός ολίγων τετραγωνικών μέτρων, μακριά από τη φύση, δοκιμάζει την ψυχική μας υγεία. Πόσοι άνθρωποι τρομάζουν να δουν κατάματα τον εαυτό τους, ιδίως όταν έρχεται στην επιφάνεια το βασανιστικό βίωμα της μοναξιάς. Κι όμως είναι μια ευκαιρία να παλέψουμε περίτεχνα, ώστε να νικήσουμε το «πάθος».

Πόσο τυχεροί είναι εκείνοι, που ανά πάσα στιγμή και κάτω οι υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, κοιτάζουν μέσα τους και βλέπουν πάντοτε την καρδιά τους να «χαμογελά», χωρίς να έχουν τον φόβο ότι κάποιος θα κλέψει την ελπίδα.

Ας θυμηθούμε εδώ τον μεγάλο έγκλειστο της Κύπρου, άγιο Νεόφυτο,-φέτος γιορτάζουμε τα 800 χρόνια από την κοίμησή του (1220-2020)-, ο οποίος παρέμεινε για 60 χρόνια αυτοπεριορισμένος σε μια σπηλιά, έχοντας όμως στην καρδιά του έναν πλούτο γνήσιων και αναφαίρετων αισθημάτων αγάπης για όλο τον κόσμο. Εκείνης της αγάπης που πλουτίζει πραγματικά τον άνθρωπο και τον φέρνει να μοιάζει με τον Θεό. Η αγάπη που είναι ζωντανή, που δεν ψυχραίνεται στις δυσκολίες…

Η πανδημία δοκιμάζει τις σχέσεις με τον διπλανό μας, πρωτίστως με τους οικείους. Η εξωστρέφεια για πολλούς είναι μια πράξη φυγής, γιατί αδυνατούν να επικοινωνήσουν με τους δικούς τους. Τώρα όμως ο αναγκαστικός περιορισμός φέρνει μπροστά μας το πρόβλημα θέτοντας το δίλημμα: ή θα βρούμε τρόπους δημιουργικής επικοινωνίας για να χαρούμε τη ζωή ή θα ακολουθήσουμε μια φυγόκεντρη πορεία, έτσι όπως υπαγορεύει το «εγώ».

Δυστυχώς, πολλοί έχουν χαμηλή συναισθηματική νοημοσύνη, γι’ αυτό ταλαιπωρούν και ταλαιπωρούνται. Έτσι ο εγκλεισμός μπορεί να γίνει άσκηση καλλιέργειας της συναισθηματικής ευφυΐας, που θα αποτρέψει να ψυχρανθεί «η αγάπη των πολλών».

Η μονότροπη ζωή για αρκετές μέρες μέσα σε ένα σπίτι δοκιμάζει τη δυνατότητά μας για δημιουργικότητα. Συνήθως είμαστε εγκλωβισμένοι στις επαγγελματικές μας υποχρεώσεις, ενώ τα παιδιά μας στην επίμοχθη εκπαίδευση. Ο καθένας στον δικό του κόσμο. Τώρα ο χρόνος είναι πολύς και οι γονείς οφείλουν να δώσουν πλουσιοπάροχα το χάδι που στέρησαν στα παιδιά τους. Είναι ευκαιρία να χαρούν το πρόσωπό τους, να φανταστούν μαζί το μέλλον τους, να συζητήσουν τα όνειρά τους, να αφουγκραστούν την οδύνη τους. Εξάλλου οι γονικές ωδίνες δεν φαίνεται να έχουν τελειωμό….

Το φαινόμενο της εκκοσμίκευσης ίσως ευθύνεται για τον πνευματικό μαρασμό του λεγόμενου δυτικού πολιτισμού. Από τα ιστορικά δεδομένα συνάγεται αβίαστα ότι η αναστροφή της αρνητικής πορείας, συνήθως, συντελείται ύστερα από καιρούς κρίσεων ή μεγάλων δυσκολιών. Ας θυμηθούμε εδώ πόσοι μεγάλοι λογοτέχνες και άνθρωποι των Τεχνών αναδείχθηκαν στη χώρα μας μετά τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους και τη Μικρασιατική Καταστροφή. Στην εποχή της ευμάρειας ο εφησυχασμός στέρησε τον τόπο από τους αριστοκράτες του πνεύματος. «Δυστυχώς, επτωχεύσαμεν». Τώρα ένας «αόρατος ιός» μπορεί να αλλάξει τον κόσμο και να ανυψώσει το δέντρο της πνευματικότητας κατά αντίστοιχο τρόπο με τον «κόκκον σινάπεως» (βλ. Ματθ. 13,31).

Ο κορονοϊός πάνω απ’ όλα δοκιμάζει και τον προφητικό λόγο της Εκκλησίας. Πολλοί περιμένουν πολλά από την Εκκλησία. Θέλουν να τη δουν με πρωτοβουλίες, πρωτοποριακού και πειστικού χαρακτήρα, αντάξιες της κοινωνικής και πνευματικής παρακαταθήκης της Ορθόδοξης παράδοσης.

Δυστυχώς, μέχρι στιγμής κάποιοι κληρικοί αντιλήφθηκαν ότι δήθεν η απαγόρευση τέλεσης της θείας λειτουργίας και των άλλων ακολουθιών στους ναούς και τα υπόλοιπα μέτρα προσβάλλουν την πίστη. Στην πραγματικότητα προσβάλλουν το δικό τους «πιστεύω», που οχυρώνεται στην αίσθηση ότι μπορούν οι ίδιοι να διαχειρίζονται το θέλημα του Θεού. Δεν είναι ανοιχτοί στο «γενηθήτω τό θέλημά σου», αλλά μάχονται να γίνει το θέλημά τους. Γι’ αυτό και αποδεικνύονται μοιραία αντιφάσκοντες.

Πόσο σοφά και πατρικά είναι τα λόγια του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου ότι: «ο ιός δεν απειλεί την πίστη, αλλά τους πιστούς»!