Management του Χάους και Business Storytelling στην COVID-19 εποχή

Αν είναι ένας άνθρωπος που κλέβει θετικά την παράσταση στις ατελείωτες μέρες που βιώνουμε και θα τον θυμόμαστε με ανεξίτηλη επάρκεια στις μνήμες μας όσο καιρός κι αν περάσει – μετά την μετά-κορονοϊό εποχή – είναι ο κύριος Σωτήρης Τσιόδρας, για τον οποίο οι συστάσεις είναι έως και περιττές. Ο πιο σημαντικός, επιδραστικός και χρήσιμος άνθρωπος της εποχής μας με το γλυκό και ήρεμο πρόσωπο είναι η προσωποποίηση μιας δυναμικής φιγούρας από την κινησιολογία της οποίας κρέμεται και παράλληλα κρίνεται η μαζική ψυχολογία ενός ολόκληρου έθνους.

Με έναν δικό του τρόπο – τον οποίο γνωρίζει άριστα, έχοντας απόλυτη συναίσθηση του ρόλου του – θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο απόλυτος influencer σε έναν άλλο γυάλινο ψηφιακό κόσμο. Αυτόν – της πλασματικής αρκετές φορές – στρατηγικής επικοινωνίας. Με τη διαφορά όμως ότι o συγκεκριμένος κύριος δε θα ζητούσε τίποτα σε αντάλλαγμα για να κοινοποιήσει το ζωτικό περιεχόμενο που έχει να μεταδώσει στους εκατομμύρια followers που τον ακολουθούν καθημερινά στην συνετή και άκρως ουσιαστική τοποθέτηση του.

Θέλω να πιστεύω ότι όταν αρχίσει να διαφαίνεται στο πέρασμα του χρόνου μια νέα αρνητική καμπύλη εξάπλωσης του αόρατου και ύπουλου εχθρού, το διακύβευμα του τι σημαίνει πλέον Management Storytelling για τις επιχειρήσεις και την τοποθέτηση της εταιρικής τους επικοινωνίας θα έχει αλλάξει. Προσδοκώ από τους ανθρώπους που έχουν τις τύχες των εταιρειών στα χέρια τους να έχουν μάθει επιτέλους τη διττή έννοια της κοινωνικής αλληλεγγύης και ηθικής διακυβέρνησης χωρίς να τις ξεχνάνε ή να τις θυμούνται σπασμωδικά στο αμέσως επόμενο τρίμηνο επαναφοράς κανονικότητας των δραστηριοτήτων τους.

Συνεπώς επιστρέφοντας από την πιο σημαντική μάχη της γενιάς μας κάποια μέρα, ο συνδυασμός ηθικής, ταπεινότητας και χρησιμότητας για το κοινό καλό πρέπει να είναι το «μυστικό» επιτυχίας για ένα διατηρήσιμο προφίλ που θα ανάγει και θα προάγει τις απόμακρες επιχειρηματικές οντότητες σε ανθρώπινες αφηγηματικές ιστορίες. Αν είναι κάτι που έχει τελειώσει εδώ και μερικές εβδομάδες είναι η έπαρση, η σκληρότητα, η ανηθικότητα. Λέξεις χωρίς καμία αξία απολύτως πια. Κι έτσι έπρεπε να γίνει από καιρό. Αν είναι κάτι που δείχνει να αρχίζει με σθεναρό και τεκμηριωμένο τρόπο να ντεμπουτάρει είναι ότι η ηγεσία όπως τη γνωρίζαμε δεν υπάρχει. Η αυριανή ηγεσία – που ξεκινάει από σήμερα – δεν είναι σε καμία περίπτωση κάθετη. Είναι τουλάχιστόν οριζόντια. Με μεγάλη αίσθηση ευθύνης στα βαριά ηνία του ηγέτη να κατέχουν οι – μέχρι πρότινος – επιτελικές θέσεις της… αγέλης.

Και για να επανέλθω στο Storytelling, ζούμε μια εποχή μετάβασης αλλαγών. Η ανθρωπότητα κάνει ένα διάλειμμα από τη βαρβαρότητα και τη φρικαλεότητα που «προσέφερε» με περισσή ορμή για δεκάδες χρόνια στο περιβάλλον, στη φύση, στα αστικά τοπία, στον πολιτισμό της καθημερινότητας, στην ίδια τη ζωή και παιδεία του ανθρώπου με παρεμβατικό και καταστροφικό τρόπο. Η ιστορία που θέλησε να γράψει η ανθρωπότητα – από τη στιγμή που αντιλήφθηκε την κεφαλαιοποίηση της κρατικής και μη κρατικής μηχανής – ήταν πάντα βγαλμένη από «σεναριογράφους» με ξεκάθαρα καπιταλιστική αίσθηση των πραγμάτων, αγνοώντας όμως μερικές φορές με συστηματικό υποδειγματισμό την ανθρωποκεντρική προσέγγιση.

Κι όμως μέχρι και σε εποχές μεγάλης κρίσης – όπως αυτή της παγκόσμιας πανδημίας – μέχρι και σοβαροί εκφραστές του Business & Politics Storytelling θέλησαν να επιβραδύνουν το επικοινωνιακό τους αφήγημα δίνοντας τελική πάσα σε επαγγελματίες υγείας και πολιτικής υγείας ώστε να παρουσιαστεί όσο αποτελεσματικότερα γίνεται η πρακτική ενσυναίσθηση του μέλλοντος. Έτσι λοιπόν η σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα σε πομπό και δέκτη – με τον πομπό να είναι μια μικρή ηγετική κυβερνητική ομάδα που αξιολογεί το ημερήσιο χάος που επικρατεί και χαράσσει τη διαμόρφωση στρατηγικής σε μια διαχείριση κρίσεων ξεμπλοκάροντας τον δέκτη (βλ. πολίτες ενός κράτους) – είναι η μοναδική σχέση που δημιουργεί τα εχέγγυα για ένα νέο προσδιοριστικό Μanagement του εαυτού μας και κατ’ επέκταση της ομαδικής ανάγκης για Storytelling εξωστρέφειας.

O φόβος ήρθε για να φύγει κάποια στιγμή. Όμως το χαμόγελο ήρθε για να μείνει! Η μέρα αλληλεγγύης, συμπαράστασης και συμπερίληψης δεν είναι κάποια άλλη. Είναι η σημερινή. Το τώρα. Η μοναδική στιγμή. Ποτέ άλλοτε οι άνθρωποι της γενιάς μας δεν είχαμε την ευκαιρία να πλησιάσουμε και να πλαισιώσουμε τόσο κοντά το ουσιαστικό κέντρο μας επικοινωνώντας ρεαλιστικά με διπλανούς συνανθρώπους. Δεν είναι μόνο τι κάνεις. Είναι πως το κάνεις. Και φυσικά τι δεν κάνεις τελικά.

Έχει μερικά χρόνια που σκοπός της δουλειάς μου είναι να μεταφέρει ιστορίες, με το παράδειγμα της αφήγησης, σε ανθρώπους και επιχειρήσεις. Η βαθύτερη κατανόηση των σχέσεων βοηθάει αποτελεσματικότερα στο να αντιληφθούμε όλοι μας την προβολή στη βέλτιστη έννοια της ενσυναίθησης. Μας απασχολεί. Δεν είναι κάτι θεωρητικό. Είναι ότι πιο πρακτικό έχει εντρυφήσει η τέχνη της επικοινωνίας, της οργανωσιακής αλλαγής και το επιστημονικό πεδίο των κοινωνικών επιστημών με παρανομαστή τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς.

Όσα έρχονται είναι για να ταξινομηθούν ξανά από την αρχή. Κανένας φόβος δεν είναι ικανός να προετοιμάσει την αλλαγή. Αποκλειστικός υπεύθυνος είναι ο εαυτός μας και οι πράξεις του. Το μόνο «φιλαράκι» μας που γνωρίζει ότι όταν υπάρχει άγχος και ανησυχία, μόνο σε καλό μπορεί να μεταφραστεί γιατί η μετατροπή της εγρήγορσης μπορεί να αποβεί μια καθοριστικά δημιουργική ευκαιρία εκτοπίζοντας την απειλή σε δυνατότητα.

Ξέρω ότι θα τα καταφέρουμε. Όχι όλοι. Οι περισσότεροι όμως. Έτσι γίνεται συνήθως. Κάποιοι θυσιάζονται στον ανήκουστο βωμό της παράνοιας και του άγνωστου ανέφικτου. Δεν μπορείς να πεις πολλά. Μόνο να πάρουμε δύναμη από το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο. Που είναι και άυλο φυσικά: το μυαλό και τις πολύτιμες ιστορίες που κουβαλάει. Η ερώτηση είναι τελικά αν ένας άνθρωπος χρειάζεται να είναι πολύ έξυπνος ή αρκετά μορφωμένος ώστε να αντιληφθεί ότι η χαρά της ζωής δεν είναι στο τέλος της μέρας στο πόσα έχει. Είναι στο πόσο χαρούμενος μπορεί να είναι μέσα από την απλή ευτυχία που του χαρίζεται. Την ίδια του τη ζωή! Γραμμένη πολλές φορές με συναρπαστικά απλό τρόπο που δε φαίνεται με γυμνό μάτι. Κι όμως. Όχι μόνο χρειάζεται αλλά επιβάλλεται. Αρκεί να το θέλει και να βλέπει πίσω από το προφανές και το σύνθετο.

Κλείνοντας θα ήταν άτοπο να μην αναφερθεί πως η ατομική ευθύνη που φέρει ο κάθε συμπολίτης επαγγελματίας είναι πρωτίστως συλλογική. Ας αφήσουμε για λίγο στην άκρη το εγώ και ας περάσουμε στη λογική του εμείς. Ας δουλέψουμε από την πλευρά μας όσο μπορούμε δωρεάν. Θα γυρίσει με πολλαπλάσια οφέλη σε μια άλλη χρονική στιγμή. Αυτό που έχει καθολική ανάγκη σύσσωμη η ελληνική επικράτεια δεν είναι ακόμα μία εργαλειακή σύμπλευση. Αλλά μια ελπιδοφόρα στρατηγική με κοινό αίσθημα βιωσιμότητας. Θα ήταν άκομψο για τις επιχειρήσεις να στρέψουν την προσοχή τους σε βραχυπρόθεσμα δίχτυα. Θα ήταν όμως εξαιρετικά χρήσιμες αν προορίζανε τις νέες σελίδες του Business Storytelling που ακολουθούν με γνώμονα μια συναρτώμενη εκτίμηση ηρεμίας και υποστήριξης που θα βοηθάει τους πολίτες – πελάτες τους. Και αυτοί με τη σειρά τους δε θα το ξεχάσουν. Ίσως τελικά το χάος να θεραπεύεται σταδιακά με εθελοντικό υψηλό αίσθημα ευθύνης μέσω του οποίου θα αναδεικνύεται λιγότερο ή περισσότερο απόθεμα δημιουργικής και ουσιαστικής αφήγησης χωρίς απαραίτητα να εξυπηρετεί έναν σκοπό. Αλλά έναν ολόκληρο λαό.