Το άρθρο 16 και οι λαθροχειρίες

Ορισµένοι διατυπώνουν την καινοφανή άποψη ότι η Βουλή που θα προκύψει µετά τις εκλογές δεν δεσµεύεται ως προς το περιεχόµενο από την προαναθεωρητική Βουλή, δηλαδή τη σηµερινή. Ετσι όµως, η ερµηνεία που δίνουν στο Σύνταγµα αποτρέπει την επίτευξη συναινέσεων µεταξύ των πολιτικών κοµµάτων όπως πιθανόν να ήθελε ο σοφός νοµοθέτης.

Το 2008 η αναθεώρηση του Συντάγµατος σκάλωσε σε µία απόπειρα λαθροχειρίας, όµως τα πράγµατα είχαν πολιτικό βάθος. Στο τέλος η αναθεώρηση οδηγήθηκε στις «ελληνικές καλένδες» και η µοναδική αλλαγή που προωθήθηκε ήταν η κατάργηση του ασυµβίβαστου για τους βουλευτές.

Ηταν όµως το άρθρο 16 η πραγµατική αιτία για το ναυάγιο της συνταγµατικής αναθεώρησης. Το ΠΑΣΟΚ µόλις είχε βγει από µία τραυµατική περίοδο εσωτερικής αναµέτρησης, µε τον Γ. Παπανδρέου να κυριαρχεί έναντι του Β. Βενιζέλου στη µάχη για την ηγεσία. Η αµέσως επόµενη πολιτική σύγκρουση εκδηλώθηκε µε αφορµή την αναθεώρηση που επεδίωξε η κυβέρνηση Καραµανλή. Η θέση του ΓΑΠ ήταν υπέρ της λειτουργίας µη κρατικών, µη κερδοσκοπικών πανεπιστηµίων, την ώρα που η ΝΔ και τότε και τώρα προτείνει αµιγώς ιδιωτικά κερδοσκοπικά ιδρύµατα. Οµως οι Βαγγέλης Βενιζέλος, Ανδρέας Λοβέρδος και η νεολαία ΠΑΣΟΚ επέµεναν στον δηµόσιο χαρακτήρα της παιδείας. Σε σύσκεψη στο γραφείο του Παπανδρέου στη Βουλή σηµειώθηκε σφοδρή αντιπαράθεση που λίγη ώρα αργότερα µεταφέρθηκε στην Κοινοβουλευτική Οµάδα, µε τα στελέχη να χωρίζονται στα δύο. Ο Γ. Παπανδρέου υποχώρησε για χάρη της ενότητας του κόµµατος, που είχε τεθεί σε δοκιµασία µετά την εκλογική ήττα του 2007.

Το ΠΑΣΟΚ αναζητούσε ένα πρόσχηµα για να µπορέσει να αιτιολογήσει την ηρωική του έξοδο. Το έδωσε ο Γιάννης Τραγάκης της Ν∆, που στην Επιτροπή για την αναθεώρηση µέτρησε λάθος σε µία ψηφοφορία στην οποία κατά παράδοξο τρόπο επικρατούσαν οι δυνάµεις της αντιπολίτευσης. Ηταν το καλύτερο άλλοθι για το ΠΑΣΟΚ να αποχωρήσει από την αναθεωρητική διαδικασία καταγγέλλοντας τη Ν∆ για λαθροχειρίες.

Δέκα χρόνια µετά και πάλι το άρθρο 16 φαίνεται πως βάζει φωτιές στην αναθεωρητική διαδικασία. Ο Βαγγέλης Βενιζέλος προ ηµερών σχολίασε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ -που, σηµειωτέον, έχει τραβήξει κόκκινη γραµµή για το επίµαχο άρθρο- µπορεί να έρθει αντιµέτωπος µε το δίληµµα εάν αξίζει να διαφυλάξει το 16 για να σώσει την αναθεώρηση...