Προπαγάνδα, πραγµατισµός και στη... μέση η Βόρεια Μακεδονία

Πριν από δυόμισι δεκαετίες η τουρκική δραστηριότητα στα Βαλκάνια είχε να παρουσιάσει περιορισµένα δείγµατα πολιτικού σχεδιασµού. Το σκηνικό πλέον άλλαξε και η Αγκυρα έκανε αισθητή την παρουσία της τόσο στην τότε ΠΓΔΜ όσο και -κυρίως- στην Αλβανία. Εναγκαλίσθηκε ασφυκτικά την Αλβανία, µε τον Ερντογάν να χαρακτηρίζει τον λαό της αδελφό του τουρκικού. Κατόρθωσε µάλιστα να ασκεί ιδιαίτερη επιρροή στην αλβανική ηγεσία, η οποία σε περιπτώσεις που αφορούσαν τις σχέσεις της µε την Ελλάδα εµφανώς ακολουθούσε τα τουρκικά παραδείγµατα και υποδείξεις. Προσπάθειες προσέγγισης έγιναν και προς την πλευρά της ΠΓΔΜ.

Γνωστή η εξόφθαλµη υποστήριξη των Σκοπίων στο ονοµατολογικό, µε χαρακτηριστική την απαίτηση της Αγκυρας να τίθεται αστερίσκος στα έγγραφα του ΝΑΤΟ όπου γινόταν αναφορά στη συγκεκριµένη χώρα, µε την επισήµανση ότι « ηΤουρκία αναγνωρίζει τη ∆ηµοκρατία της Μακεδονίας µε το συνταγµατικό της όνοµα». Η τουρκική προσπάθεια προσεταιρισµού δεν έµεινε εκεί. Οι επισκέψεις Τούρκων επισήµων στα Σκόπια και η αύξηση ανταλλαγών και συναλλαγών κάθε µορφής πολλαπλασιάστηκαν µε την εκλογή Γκρούεφσκι, ο οποίος διατηρήθηκε στην εξουσία κραδαίνοντας το εθνικιστικό λάβαρο και προκαλώντας την Ελλάδα.

Η εκλογή Ζάεφ και η Συµφωνία των Πρεσπών συνέβαλαν στη µεταστροφή της πολιτικής και της κοινωνικής αντίληψης για τις σχέσεις των Σκοπίων µε την Αθήνα. Μια τροπή που δεν οφείλεται µόνο στην ανάγκη για ελληνική συναίνεση στην ευρωατλαντική προοπτική της Βόρειας Μακεδονίας αλλά και στην ίδια την πραγµατικότητα, την άµεση γειτνίαση των δύο χωρών και µε ό,τι αυτό συνεπάγεται. Πολλά δείχνουν πως οι εξελίξεις στη σχέση Αθήνας - Σκοπίων θα είναι θετικές, ιδίως µετά τους χειρισµούς της ελληνικής πλευράς που κινήθηκε µε πραγµατισµό. Η Αγκυρα, βεβαίως, συνεχίζει να προσπαθεί για την επιβολή της παρουσίας της στη Βόρεια Μακεδονία. Χαρακτηριστική η εκµετάλλευση ακόµα και της πανδηµίας, µε την αποστολή υγειονοµικού υλικού στη Βόρεια Μακεδονία. Με θορυβώδη και ενορχηστρωµένη προβολή της τουρκικής µεγαθυµίας «που µετουσιώνεται σε πράξεις όταν τόσοι και τόσοι στη ∆ύση διατυµπανίζουν την ανάγκη για τη µη παρουσία της Τουρκίας στα Βαλκάνια».

Οι κοινωνίες των ∆υτικών Βαλκανίων γνωρίζουν από κοντά την τουρκική προπαγάνδα που στοχεύει στον εξωραϊσµό των µεθοδεύσεων απόκτησης ερεισµάτων στην περιοχή. Και είναι θετικό ότι οι σχέσεις Αθήνας - Σκοπίων έχουν δυνατότητες για περισσότερη αναβάθµιση. Ιδίως αν η Αθήνα συνεχίσει σταθερά να ενδιαφέρεται για τη Βόρεια Μακεδονία (που θα εφαρµόζει απαρέγκλιτα τη Συµφωνία των Πρεσπών) και την Αλβανία, που έχουν κάθε λόγο και συµφέρον να βελτιώσουν στο ύψιστο σηµείο τις σχέσεις τους µε την Ελλάδα.