Σάντερς, ο προποµπός

Τα λόγια του Νέλσον Μαντέλα «it always seems impossible until it’s done» υπήρχαν σε όλες τις οµιλίες του Μπέρνι Σάντερς κατά τη διεκδίκηση του χρίσµατος των ∆ηµοκρατικών για τις εκλογές του Νοεµβρίου του 2020. Προφανώς γιατί ήξερε πόσο αδύνατο φαίνεται ένας ∆ηµοκράτης σοσιαλιστής (κατά την υπερήφανη δήλωση πολιτικού αυτοπροσδιορισµού) να κερδίσει στις ΗΠΑ. Αλλά και γιατί ήξερε πόσο κοντά ήρθε για πρώτη φορά η πραγµάτωση µιας ελπίδας και ενός προγράµµατος που συνεπήρε και κινητοποίησε εκατοµµύρια ανθρώπους.

Ο γερουσιαστής από το µικρό Βερµόντ σταµάτησε την περασµένη εβδοµάδα την εκστρατεία του µε ένα σύνθηµα οικείο σε εµάς: «Ο αγώνας συνεχίζεται». Για έναν άνθρωπο που αγωνίζεται µισό αιώνα αταλάντευτα, πολλές φορές ολοµόναχος, για να κάνει τις ιδέες του κτήµα των πολλών, αυτή η φράση δεν είναι αποχαιρετισµός, αλλά υπόσχεση. Οχι δική του µόνο, αλλά πολλών, όλων εκείνων που στοιχήθηκαν πίσω από το κεντρικό του σύνθηµα «Not me, us», σε µια χώρα που το «εγώ» έχει εκτοπίσει εδώ και δεκαετίες το «εµείς».

Δεν είναι λίγα τα αδύνατα που µε την ακατάβλητη δύναµή του κατέστησε δυνατά ο Μπέρνι Σάντερς. Πριν από πέντε χρόνια, στην τότε διεκδίκηση του χρίσµατος από τη Χίλαρι Κλίντον, έφερε στην επιφάνεια και νοµιµοποίησε στη συνείδηση των Αµερικανών τη συζήτηση για το Ενιαίο ∆ηµόσιο Σύστηµα Υγείας (Medicare for All), τη δωρεάν δηµόσια ανώτατη εκπαίδευση, την αύξηση των φόρων στους πλούσιους, την κλιµατική αλλαγή. Εβαλε στο κέντρο της συζήτησης το τεράστιο χάσµα στα εισοδήµατα. Κλείνοντας φέτος την εκστρατεία του, όλα αυτά τα προ πενταετίας αιρετικά και πολύ αριστερά για την Αµερική έχουν πλέον καταστεί πλειοψηφικά αιτήµατα για τον οποιονδήποτε υποψήφιο του ∆ηµοκρατικού Κόµµατος, εν προκειµένω για τον Τζο Μπάιντεν.

Γιατί ο Μπέρνι Σάντερς έδωσε µια αριστερή στροφή στο τιµόνι του ∆ηµοκρατικού Κόµµατος, αλλά και ευρύτερα της αµερικανικής πολιτικής ζωής, που δεν µπορούν ούτε βραχυπρόθεσµα να την αγνοήσουν το κατεστηµένο του ∆ηµοκρατικού Κόµµατος και ο Τζο Μπάιντεν, αν θέλουν να έχουν τύχη στην αναµέτρηση µε τον Ντόναλντ Τραµπ. Να το πω αλλιώς: χωρίς τον Σάντερς και τα στελέχη του στρατευµένα στον κοινό αγώνα δεν υπάρχει περίπτωση να κερδίσουν οι ∆ηµοκρατικοί την προεδρία. Το κατεστηµένο του ∆ηµοκρατικού Κόµµατος δεν πρέπει να αγνοήσει το πικρό µάθηµα από το πάθηµα της Κλίντον και να πορευτεί µε αυτάρκεια και συντηρητισµό, αγνοώντας τα αιτήµατα των πληβειακών στρωµάτων και της νεολαίας που κινητοποίησε και ενέπνευσε ο Σάντερς.

Ο ίδιος ο Σάντερς χωρίς αµφιβολία θα ταχθεί -το δήλωσε ήδη στο διάγγελµά του- υπέρ του Μπάιντεν, τον οποίο σε όλη τη διάρκεια της αντιπαράθεσής τους αποκαλούσε decent man («αξιοπρεπή άνθρωπο»), σε αντίθεση µε τον Τραµπ, τον οποίο αποκαλούσε ψεύτη, αναξιοπρεπή και επικίνδυνο. Οµως αυτό δεν αρκεί για να κινητοποιηθεί ο κόσµος που τον στήριξε. Αν δεν αναγνωρίσουν τον εαυτό τους στο πρόγραµµα των ∆ηµοκρατικών, πολλοί θα µείνουν σπίτι τους, όπως έκαναν µε τη Χίλαρι. Γιατί πλέον το ∆ηµοκρατικό Κόµµα δεν είναι µόνο η συνάθροιση βαρόνων. Μετά την καταλυτική παρουσία του Σάντερς απέκτησε και δεύτερη καρδιά, που χτυπά δυνατά εντός αλλά και εκτός κόµµατος.

Σε κάθε περίπτωση, το αποτύπωµα του Σάντερς στην πολιτική ζωή των ΗΠΑ, και κυρίως της προοδευτικής Αµερικής, θα είναι ισχυρό και ανεξίτηλο. Η Ιστορία δεν είναι µόνο πεισµατάρα, διαθέτει και µεγάλη δόση ειρωνείας. Ο Σάντερς αποσύρεται την ώρα που η αιχµή της πολιτικής του, το «Medicare for All», γίνεται λόγω κορονοϊού καθολικό και απαιτητικό αίτηµα. Οσο όµως και να ειρωνεύεται, στο τέλος θα προχωρήσει. Οσο υπάρχουν προποµποί και οραµατιστές.