Τι «φέρνει» η αποστρατεία της Ανγκελα Μέρκελ

Η Ανγκελα Μέρκελ δεν χρειάζεται συστάσεις. Πρόσωπο που επί µία εικοσαετία οδηγεί το κόµµα της και επί δεκατρία χρόνια το γερµανικό τρένο, συνδέθηκε µε όλες εκείνες τις διεργασίες που κατέστησαν το Βερολίνο αδιαφιλονίκητη ηγετική δύναµη, αλλά και µε τις πολιτικές που διχοτόµησαν την Ευρώπη σε χώρες δύο ταχυτήτων. Πολύ περισσότερο και από τον Σόιµπλε που θεωρείται αρχιτέκτονας του γερµανικού οικονοµικού δόγµατος της σιδηράς δηµοσιονοµικής πειθαρχίας, η καγκελάριος από την Ανατολική Γερµανία επόπτευσε και επέβαλε τη «γερµανοποίηση» της Ευρώπης, προσανατόλισε τον γαλλογερµανικό άξονα στην τροχιά των επιλογών του Βερολίνου, τροφοδότησε µε τις πολιτικές λιτότητας τα ρεύµατα του ευρωσκεπτικισµού.

Παρ’ όλα αυτά, η Μέρκελ ως κληρονόµος της βαριάς ευρωπαϊκής παράδοσης που της κληροδότησε ο Χέλµουτ Κολ και υπό την πίεση της δηµογραφικής κατάρρευσης που απειλεί τη γερµανική οικονοµία, συνδέθηκε, παρά τις αντιφάσεις της, µε επιλογές και πρωτοβουλίες διαχείρισης των προσφυγικών ροών, στη βάση της κοινοτικής αλληλεγγύης. Η κοινή δήλωση Ευρωπαϊκής Ενωσης - Τουρκίας για το Μεταναστευτικό, παρά τα σοβαρά κενά και τις δυσλειτουργίες που τη συνοδεύουν, ο θεσµός του relocation, της αναλογικής δηλαδή κατανοµής των προσφύγων σε όλες τις χώρες της Ενωσης, και η προσπάθεια να υπάρξουν διµερείς συµφωνίες της Γερµανίας µε τις χώρες πρώτης υποδοχής, όπως η Ισπανία και η Ελλάδα, φέρουν τη σφραγίδα της.

Η Γερµανίδα καγκελάριος, ωστόσο, δεν βρέθηκε αντιµέτωπη µόνο µε τις τυπικά αντιευρωπαϊκές δυνάµεις των χωρών του Βίσεγκραντ και της Αυστρίας που απέκλεισαν τον βαλκανικό διάδροµο ή µε τη ραγδαία αύξηση της επιρροής του ξενοφοβικού AfD στη Γερµανία, αλλά και µε ένα σοβαρό τµήµα της ευρωπαϊκής και της γερµανικής Κεντροδεξιάς.

Μπροστά στην έφοδο του ακροδεξιού λαϊκισµού, την άνοδο της ξενοφοβίας και την ενίσχυση του εθνικισµού, οι Ευρωπαίοι συντηρητικοί δείχνουν διχασµένοι, καθώς στο εσωτερικό τους αυξάνονται οι περιπτώσεις κοµµάτων και ηγετών που σπεύδουν να υιοθετήσουν την ακροδεξιά ατζέντα και τις αντιµεταναστευτικές πολιτικές για να ανακόψουν τις φυγόκεντρες εκλογικές τάσεις. Μπορεί το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόµµα να έβγαλε κόκκινη κάρτα στον Ορµπαν και τα στελέχη του να αποδοκιµάζουν την αντιευρωπαϊκή ρητορική του Σαλβίνι, στην ίδια τη Γερµανία, ωστόσο, οι Χριστιανοκοινωνιστές σύµµαχοι της καγκελαρίου συναγωνίζονται µε το AfD σε αντιπροσφυγικές εµπνεύσεις, ενώ ο ηγέτης τους και υπουργός Εσωτερικών, Χορστ Ζεεχόφερ, συγκρούεται δηµόσια µε τη Μέρκελ για τη διαχείριση του Προσφυγικού.

Αν και η επιλογή των Χριστιανοκοινωνιστών του CSU δεν απέτρεψε τον εκλογικό καταποντισµό τους, καθώς στις πρόσφατες εκλογές στη Βαυαρία απώλεσαν πάνω από δέκα ποσοστιαίες µονάδες, είναι κοινό µυστικό ότι στο εσωτερικό του CDU ωρίµαζε εδώ και καιρό η ιδέα «αποστράτευσης» της Μέρκελ. Το καταστροφικό αποτέλεσµα στις τοπικές εκλογές στην Εσση -όπου οι Χριστιανοδηµοκράτες, αν και παρέµειναν πρώτη δύναµη, έχασαν 11,3 µονάδες σε σχέση µε το 2013 και περιορίστηκαν στο 27%- άνοιξε τον ασκό του Αιόλου και ανάγκασε την καγκελάριο να δροµολογήσει την αποχώρησή της από την προεδρία του κόµµατος.

Υπάρχουν και... χειρότερα!

Η καταβύθιση της εκλογικής επιρροής των Σοσιαλδηµοκρατών του SPD τόσο στη Βαυαρία όσο και στην Εσση δίνει αυξηµένες πιθανότητες στο σενάριο διάλυσης του κυβερνητικού συνασπισµού και εντείνει το κλίµα πολιτικής αστάθειας. Εχοντας µπροστά της την προοπτική των ευρωεκλογών, η Μέρκελ γνωρίζει ότι αν δεν υπάρξουν ουσιαστικές πρωτοβουλίες ανάταξης του σκηνικού, Χριστιανοδηµοκράτες και Σοσιαλδηµοκράτες κινδυνεύουν να οδηγηθούν σε µια ιστορικής έκτασης εκλογική ήττα και ο συνασπισµός να µετατραπεί σε κυβέρνηση µειοψηφίας.

Ασχέτως του χρόνου που η Μέρκελ θα επιλέξει να αποχωρήσει από την καγκελαρία ή της πιθανότητας να ολοκληρώσει -όπως και δήλωσε- τη θητεία της, η ηγέτιδα των Γερµανών Χριστιανοδηµοκρατών είναι πλέον πολιτικά βαρύτατα τραυµατισµένη. Τραυµατισµένες είναι όµως και οι απόψεις µιας ήπιας διαχείρισης του Προσφυγικού που εκπροσώπησε, συµβατής µε το ευρωπαϊκό δηµοκρατικό κεκτηµένο και τις ιδρυτικές αρχές της Ενωσης. 

Αν η αποχώρηση της Ανγκελα Μέρκελ σηµατοδοτήσει την επικράτηση πολιτικών όπως αυτές που υποστηρίζει ο Ζεεχόφερ και υιοθετεί ένα τµήµα του CDU, ο κίνδυνος να βρεθεί η Ευρωπαϊκή Ενωση απέναντι σε νέους µονόδροµους και αδιέξοδα προβάλλει ισχυρός. Στο κλίµα που διαµορφώνεται και υπό την πίεση που ασκεί στην Κεντροδεξιά η ραγδαία άνοδος των ακροδεξιών κοµµάτων και των ξενοφοβικών µορφωµάτων, η Ευρώπη κινδυνεύει, όπως συνέβη και µε τις πολιτικές λιτότητας, να εγκλωβιστεί σε µονοδιάστατες αντιλήψεις διαχείρισης του Προσφυγικού.

Σε µια τέτοια περίπτωση -αν, δηλαδή, η ευρωπαϊκή ∆εξιά για να αφοπλίσει τη Λεπέν, τον Ορµπαν και τον Σαλβίνι µπει στον πειρασµό να «διολισθήσει» στις ιδέες τους- το βέβαιο δεν είναι µόνο ότι θα τους απογειώσει εκλογικά, αλλά ότι θα συµβάλει στην αναβίωση του εθνικισµού και των ιδεοληψιών που απειλούν τη συνοχή της Ενωσης. Αν και η Μέρκελ φέρει και η ίδια προσωπική ευθύνη για την έξαρση αυτού του κλίµατος, καθώς είναι εκείνη που παρέπεµψε στις καλένδες τις προτάσεις Μακρόν για µια νέα αρχιτεκτονική της Ευρώπης, οι εξελίξεις ίσως µας αναγκάσουν να την... αναπολήσουµε.

Διαβάστε ακόμη

Κατώτατος μισθός: Στη Βουλή το νομοσχέδιο - Ποιες αλλαγές έγιναν

ΣΥΡΙΖΑ για σύλληψη Ρωμανού: «Αστυνομικές πρακτικές τύπου "συνήθως υπόπτων" δεν αρμόζουν σε κράτος δικαίου»

Γάζα: Νεκρή όμηρος σε σημείο που δέχθηκε επίθεση από το Ισραήλ ανακοίνωσε η Χαμάς

Μαρινάκης: Η ομιλία του Καραμανλή ήταν ενωτική - Ύβρεις από τον Σαμαρά