Η Πρόταση της Τουρκίας για Καθεστώς Διεθνών Εγγυήσεων στην Σύγκρουση

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 12 λεπτά ┋ 🗣️ Ανοικτό για σχολιασμό

Τουρκικές σημαίες (AP Photo/Lefteris Pitarakis)

Ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κ. Χακάν Φιντάν (Hakan Fidan) πρότεινε την καθιέρωση ενός νέου μηχανισμού εγγυήσεως στην σύρραξη μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστίνης και δήλωσε ότι, η Τουρκία είναι έτοιμη να αναλάβει ρόλο εγγυητού για το Παλαιστινιακό Kράτος, το οποίο θα πρέπει να ιδρυθεί, διότι μόνο η λύση των δύο κρατών μπορεί να διασφαλίσει μία διαρκή ειρήνη στην περιοχή κατά την άποψη της Τουρκικής Κυβερνήσεως.

Πάντοτε κατά την πρόταση της Τουρκικής Κυβερνήσεως,< ρόλο εγγυητή για το Παλαιστινιακό Kράτος μπορούν να αναλάβουν και άλλα κράτη της περιοχής. Ενώ κάποια άλλα κράτη θα αναλάβουν τον ρόλο του εγγυητή για το Ισραήλ>.

Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι, προωθεί την ιδέα αυτή ως βασική ιδέα στα μέρη με τα οποία συνομιλεί.

Ο κυβερνητικός εταίρος κ. Ντεβλέτ Μπαχτσελί (Devlet Bahceli), Αρχηγός του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) και μέλος της Δημοκρατικής Συμμαχίας που έχει την πλειοψηφία στην Τουρκική Βουλή, υπήρξε περισσότερο επεξηγηματικός αυτής της προτάσεως.

Έκανε λόγο για ένα μηχανισμό εγγυήσεως στην Παλαιστίνη υπό την ηγεσία της Τουρκίας!

Πηγές του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) δήλωσαν ότι, πηγήν εμπνεύσεως της Τουρκικής προτάσεως αποτελεί η Συνθήκη Εγγυήσεως για την Κύπρο.Πρόκειται για μία από την δέσμη συμφωνιών, που είναι γνωστές ως <συμφωνίες 1959=""> και αφορούν στην ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Πριν αναφερθούμε διεξοδικότερα στην συμφωνία αυτή, αναγκαία κρίνεται η αποσαφήνηση του όρου του καθεστώτος διεθνών εγγυήσεων και η χρήση αυτού στην ιστορία των διακρατικών σχέσεων.

Η εγγύηση είναι η υπόσχεση που δίνει ένα ή περισσότερα κράτη ότι,θα διασφαλίσουν και θα υπερασπισθούν την διατήρηση μιάς καταστάσεως, ως λ.χ.της εδαφικής ακεραιότητος και ανεξαρτησίας μιάς χώρας ή του καθεστώτος ουδετερότητας μιάς χώρας ή περιοχής ή του πολιτικού συστήματος ενός κράτους.

Η εγγύηση είναι μία υποχρέωση παρεπόμενη μιάς κύριας υποχρεώσεως, που είναι η υπόσχεση σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας και ανεξαρτησίας ενός κράτους,του καθεστώτος ουδετερότητας μιάς χώρας ή περιοχής ή του πολιτικού συστήματος ενός κράτους. Πρόκειται για μία κύρωση, την οποία ένα ή περισσότερα κράτη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να επιβάλλουν στον παραβάτη της κύριας υποχρεώσεως, που είναι ο σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας και ανεξαρτησίας ενός κράτους, του καθεστώτος ουδετερότητας μιάς χώρας ή περιοχής ή του πολιτικού συστήματος ενός κράτους.

Η εγγύηση απορρέει από μία διεθνή συμφωνία και πάντοτε προβλέπεται ρητώς! Δεν νοείται εγγύηση να συνάγεται σιωπηρώς!

Ο θεσμός της διεθνούς εγγυήσεως προσομοιάζει με τον θεσμό του προτεκτοράτου. Το προστατεύον κράτος θέτει υπό την προστασία του την προστατευόμενη χώρα!

Στο παρελθόν, Προτεκτοράτα της Αγγλίας υπήρξαν τα Επτάνησα (1815-1863) , η Αίγυπτος (1882-1933) , το Τράνσβααλ, βορειοανατολική επαρχία της Νοτιοαφρικανικής Δημοκρατίας (1881-1968), το Σαράουακ, κρατίδιο της Μαλαισίας (1946-1963) ,το Μπρουνέι, μία χώρα στο νησί Βόρνεο στη Νοτιοανατολική Ασία (1888-1984) και η Ζανζιβάρη, σήμερα περιοχή της Τανζανίας (1890-1963).

Προτεκτοράτα της Γαλλίας υπήρξαν η Καμπότζη (1863-1950) ,το Βασίλειο του Αννάμ, περιοχή του σημερινού Κεντρικού Βιετνάμ (1874-1950) , η Τυνησία (1881-1945) και το Μαρόκο (1912-1945).

Η διεθνής εγγύηση διαφέρει ουσιωδώς από την Συμμαχία ή την Συμφωνία Στρατιωτικής Συνεργασίας.

Η Συμμαχία είναι μία διακρατική συμφωνία, με την οποία τα συμβαλλόμενα κράτη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να παράσχουν στρατιωτική αρωγή σε εκείνο το συμβαλλόμενο κράτος, που θα δεχθεί επίθεση. Η επίθεση εναντίον ενός συμβαλλόμενου κράτους θεωρείται επίθεση εναντίον όλων των κρατών, που είναι μέρη στη συμφωνία συμμαχίας.

Διαφέρει επίσης από τις Συμφωνίες Φιλίας και Μή-Επιθέσεως, με τις οποίες τα συμβαλλόμενα κράτη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να μη κάνουν χρήση βίας στις μεταξύ των σχέσεις.

Η πρώτη διεθνής συμφωνία που έλαβε τον χαρακτηρισμό της Συνθήκης-Εγγύησης ήταν αυτή του 1608 μεταξύ της Αγγλίας, της Γαλλίας και των Γενικών Ηνωμένων Πολιτειών των Κάτω Χωρών, που υπήρξαν ο προκάτοχος του Βασιλείου της Ολλανδίας. Οι εν λόγω Κάτω Χώρες είχαν αποκτήσει την ανεξαρτησία τους από την Ισπανία. Με την προαναφερθείσα συνθήκη η Αγγλία και η Γαλλία εγγυήθηκαν την ανεξαρτησία των Γενικών Ηνωμένων Πολιτειών των Κάτω Χωρών.

Η πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε ρητώς ο όρος <εγγύηση> (guarantee) ήταν το 1628 στην συμφωνία, που συνήψε ο Βασιλιάς της Αγγλίας Κάρολος Α με τους επαναστατημένους κατοίκους της πόλης Λα Ροσέλ (La Rochelle) της Γαλλίας. Με την συμφωνία αυτή ο Βασιλιάς της Αγγλίας εγγυόταν στους επαναστατημένους κατοίκους της πόλης Λα Ροσέλ την τήρηση των όρων της συνθήκης ειρήνης, που θα συνομολογούσαν με τον Βασιλιά της Γαλλίας.

Η ουσία της εννοίας της εγγυήσεως αναδείχθηκε με την Συνθήκη Ειρήνης της Βεστφαλίας του 1648 μεταξύ της Αγίας Ρωμαικής Αυτοκρατορίας και της Γαλλίας, της Σουηδίας, των Κάτω Χωρών, της Ισπανίας και της Ελβετίας. Η Γαλλία και η Σουηδία δεσμεύτηκαν να προασπίσουν και να διατηρήσουν τα προνόμια και τις ασυλίες των ηγεμόνων των γερμανικών κρατιδίων.

Η Τελική Πράξη του Συνεδρίου της Βιέννης του 1815 περιείχε ρήτρες εγγυήσεων για 1) την διατήρηση των Πρωσικών κτήσεων στην Σαξονία, 2) την ουδετερότητα της πόλης της Κρακοβίας και 3) την ουδετερότητα της Ελβετίας.

Η Συνθήκη των Παρισίων της 30^ης Μαρτίου 1856 που υπεγράφη μεταξύ της Ρωσίας, της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Αυστρίας, της Πρωσίας, της Σαρδηνίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας περείχε διατάξεις που παρείχαν εγγυήσεις για 1) την Ελεύθερη Ναυσιπλοία στον Δούναβη, 2) την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, 3) την διατήρηση της κυριαρχίας της Υψηλής Πύλης επί των Ηγεμονιών της Μολδαβίας και της Βλαχίας, και 4) τα προνόμια της Ηγεμονίας της Σερβίας.

Σε ότι αφορά την Ελλάδα, το Πρώτο από τα τρία (3) Πρωτόκολλα του Λονδίνου του Φεβρουαρίου 1830, με τα οποία αναγνωρίστηκε η ανεξαρτησία του Ελληνικού Κράτους, περιείχε διάταξη με την οποία εξασφαλιζόταν η εγγύηση των τριών (3) Μεγάλων Δυνάμεων, της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, για την κατάπαυση των εχθροπραξιών και την οριστική διευθέτηση του ελληνικού ζητήματος.

Στις 7 Μαίου 1832 υπεγράφη στο Λονδίνο η πρώτη επίσημη Συνθήκη Εγγύησης για την Ελλάδα, η οποία αναγνωριζόταν ως ανεξάρτητο κράτος με πολίτευμα την Κληρονομική Μοναρχία.

Μετά την εκθρόνιση του βασιλιά Όθωνα το 1862, υπογράφηκε στο Λονδίνο, στις 29 Μαρτίου 1864, Συνθήκη Επαναδιαπραγμάτευσης των εγγυήσεων των τριών (3) Μεγάλων Δυνάμεων, δηλαδή της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας.

H Συνθήκη Εγγυήσεως για την Κύπρο συγκαταλέγεται μεν στην δέσμη των συμφωνιών, που είναι γνωστές ως <συμφωνίες 1959="">, υπεγράφη όμως στην Λευκωσία, στις 16 Αυγούστου 1960 από την Αγγλία, την Ελλάδα και την Τουρκία. Αποτελείται από πέντε (5) άρθρα με τα οποία τα τρία (3) υπογράφοντα κράτη <εγγυώνται> 1) την διαφύλαξη και την προάσπιση της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κύπρου, 2) την παρεμπόδιση της ένωσης της Κύπρου με άλλο κράτος ή άλλα κράτη, 3) την παρεμπόδιση και αποτροπή της διχοτόμισης της νήσου και 4) την διαφύλαξη της συνταγματικής εννόμου τάξεως της Κύπρου.

H τελευταία αυτή <εγγύηση> εσήμαινε ότι, η Αγγλία, η Ελλάδα και η Τουρκία ανελάμβαναν την υποχρέωση να διαφυλάξουν και να προασπίσουν ένα θεσμικό σύστημα, που προέβλεπε την συμμετοχή στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων σε συγκεκριμένα ποσοστά, την στελέχωση της δημόσιας υπηρεσίας από Ελληνοκύπριους σε ποσοστό 70% και από Τουρκοκύπριους σε ποσοστό 30%, την στελέχωση του στρατού από Ελληνοκύπριους σε ποσοστό 60% και από Τουρκοκύπριους σε ποσοστό 40%, όταν οι Ελληνοκύπριοι αποτελούσαν το 80% και οι Τουρκοκύπριοι το 18% του πληθυσμού της Κύπρου! Ένα θεσμικό σύστημα που καθιέρωσε τον θεσμικό διαχωρισμό των Ελληνοκυπρίων από τους Τουρκοκύπριους!

Μετά το <άφρον> της 15^ης Ιουλίου 1974 που ανέτρεψε τον νόμιμο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, η Τουρκία επικαλέστηκε την <υποχρέωση> και επενέβη στρατιωτικά στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974!

Στην διεθνή κοινωνία, όπου ελλείψει μηχανισμού υπέρκρατικης εξουσίας, δεν υπάρχει δυνατότης εξαναγκασμού των κρατών σε συμμόρφωση με τις διεθνείς υποχρεώσεις τους, το καθεστώς των διεθνών εγγυήσεων επενοήθη ως ένας διεθνής θεσμός, ο οποίος μπορεί να διασφαλίσει μία ισορροπία και σταθερότητα σε περιοχές διεθνών εντάσεων και συρράξεων!

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί,εφόσον η διεθνής κρίση ή διένεξη επιλυθεί με μία συμφωνία, αλλά η αδύναμη πλευρά αισθάνεται ανασφαλής έναντι του ισχυρού αντιπάλου της και χρειάζεται έναν <επιτηρητή>,που θα είναι εξίσου ισχυρός με τον ισχυρό αντίπαλό της και θα εγγυηθεί την τήρηση των όρων της συμφωνίας.

Η τουρκική πρόταση για την ανάληψη από την Τουρκία ρόλου εγγυητή για το Παλαιστινιακό κράτος, το οποίο θα πρέπει να ιδρυθεί για την διασφάλιση μιάς διαρκούς ειρήνης κατά την άποψη της Τουρκίας, παρουσιάζει μεγάλο πολιτικό ενδιαφέρον!

Κατά την τουρκική πρόταση, ρόλο εγγυητή για το Παλαιστινιακό κράτος μπορούν να αναλάβουν <και> μαζί με την Τουρκία.

Από την δήλωση αυτή προκύπτει ότι, εκ προιμίου αποκλείονται η Ρωσία, η Ευρωπαική Ένωση και η Κίνα, η οποία δραστηριοποιήθηκε διπλωματικά στην προσέγγιση του Ιράν με την Σαουδική Αραβία.

Γεννώνται όμως,κάποια ερωτήματα!

Η Αίγυπτος, σημαντική Αραβική χώρα και χώρα της περιοχής, θα θελήσει να επωμισθεί μία τέτοια δέσμευση;

Εγγύηση χωρίς την Αίγυπτο είναι αδιανόητη!

Όσο δε για την Σαουδική Αραβία και τα Πριγκιπάτα (Εμιράτα) της περιοχής, δεν νομίζω να ενθουσιάζονται με αυτή την προοπτική, δηλαδή με το ενδεχόμενο να υποσχεθούν ότι, θα διασφαλίσουν και θα υπερασπισθούν την εδαφική ακεραιότητα και την ανεξαρτησία του Παλαιστινιακού Κράτους που θα ιδρυθεί, έναντι του Ισραήλ και των ΗΠΑ, οι οποίες οπωσδήποτε θα εγγυηθούν την εδαφική ακεραιότητα και ανεξαρτησία του Ισραήλ.

Η αποδοχή της Τουρκικής προτάσεως προυποθέτει την αποδοχή από το Ισραήλ της ιδρύσεως Παλαιστινιακού Κράτους, κάτι που δεν φαίνεται να είναι πιθανό προς το παρόν!

Κατά την επικρατούσα στο Ισραήλ αντίληψη, όχι η ενδεχόμενη ίδρυση Παλαιστινιακού Κράτους δίπλα στο Ισραήλ, αλλά η ύπαρξη του Παλαιστινιακού λαού στο έδαφος της Παλαιστίνης συνιστά σοβαρή απειλή για την υπόσταση του Κράτους του Ισραήλ.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, το Ισραήλ επιδιώκει να <εκτοπίσει> τους Παλαιστίνιους από την Γάζα.

Σε πρόσφατη δήλωση του ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κ. Χακάν Φιντάν δήλωσε ότι, η Τουρκία προτάσσει την ίδρυση ενός <μηχανισμού> (Bolgesel sahiplenme ve garantorluk mekanizmas?) και πρόσθεσε ότι <χωρίς strong="">Προκαλούν ντροπή η παράνομη πολιορκία της Γάζας και οι απάνθρωπες επιθέσεις που εξακολουθούν να γίνονται ακόμα>.

Καθίσταται σαφές ότι, στόχος της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας είναι η δημιουργία ενός περιφερειακού θεσμικού πλαισίου επίλυσης των διαφορών μεταξύ των κρατών της περιοχής και εγγυήσεως των όρων των συμφωνιών διευθέτησης των διακρατικών διαφορών.

Με άλλα λόγια, η διευθέτηση των διαφορών μεταξύ των Κρατών της περιοχής να γίνεται από τα Κράτη της περιοχής χωρίς την ανάμειξη Κρατών εκτός αυτής της γεωγραφικής περιοχής, όπως οι ΗΠΑ, <που 10="" 000=""> κατά την προσφιλή έκφραση του Προέδρου Έρντογαν!

Όποια κι΄αν είναι η τύχη της Τουρκικής προτάσεως, πρόκειται για μία σπουδαία πολιτική πρωτοβουλία σε μία περιοχή του κόσμου, η οποία μεταβλήθηκε σε επίγεια κόλαση και στην οποία οι πολιτικές πρωτοβουλίες της Τουρκίας βρίσκουν πρόσφορο έδαφος ευοδώσεως.

Δυστυχώς, η Ε.Ε. σε σταθερή τροχιά δορυφόρου πέριξ των ΗΠΑ, αδυνατεί πλήρως να αντιληφθεί τι συντελείται σε αυτή την περιοχή του κόσμου!

Ο αντισημιτισμός στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις!

Η άνευ όρων πολιτική των ΗΠΑ στο πλευρό του Ισραήλ γεννά έντονο αντιαμερικανισμό στον Μουσουλμανικό κόσμο- και όχι μόνο στον Αραβικό κόσμο!

Αντιαμερικανισμός στον Μουσουλμανικό κόσμο σημαίνει Αντιδυτικισμό, προάγγελλο του Αντιχριστιανισμού!

Τα φιλοδυτικά Αραβικά καθεστώτα, όπως οι Βασιλείς της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας και του Μαρόκου καθώς και οι Πρίγκιπες (Εμίρηδες) του Κόλπου βρίσκονται σε μεγάλη αμηχανία, διότι, όσο κι΄αν δεν συμπαθούν μία ακραία, ριζοσπαστική οργάνωση, όπως η Χαμάς- την οποία όντως δεν συμπαθούν- δεν νοείται να μη συμπαραταχθούν με τους ομοεθνείς και ομόθρησκους τους Παλαιστίνιους!

Επιπροσθέτως, ορθώς αντιλαμβάνονται ότι, η επικρατούσα πολεμική ατμόσφαιρα ευνοεί την διάδοση των αρχών της Ισλαμικής (κατεξοχήν Αντιδυτικής) Επανάστασης του Ιράν.

Στο πλαίσιο της Αμερικανικής εμπνεύσεως και πρωτοβουλίας <σύμπραξης> Ισραήλ, Αιγύπτου, Ελλάδος και Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο με εμφανή αντιτουρκική αιχμή, συνιστάται εκθύμως στην Ελληνική Κυβέρνηση να υιοθετήσει μία πιο ευέλικτη πολιτική!

Άλλωςτε, ούτε η στάση της Αιγύπτου θα είναι η ίδια, καθότι ήδη πλυμμυρισμένη με Άραβες πρόσφυγες από όλες τις Αραβικές χώρες, όπου έγιναν και γίνονται πόλεμοι, τελεί υπό την ισχυρή –θα έλεγα, ασφυκτική- πίεση της αποδοχής στο έδαφος της, και συγκεκριμένα στην Χερσόνησο του Σινά, των υπό εκτόπιση 2.300.000 Παλαιστινίων της Γάζας!!!

Χρήσιμο είναι αυτά να τα έχουν υπόψη τους οι Κυβερνώντες στην Αθήνα και στην Λευκωσία!