Η δράση των τουρκικών drones στο πεδίο της μάχης

Εν έτει 2020, η Τουρκία έχει αναδειχθεί σε μία από τις προνομιακές χώρες μιας «κλειστής λέσχης» (με μόλις 13 κράτη-μέλη ανά την υφήλιο) ως προς την δημιουργία και εξαγωγή UAV. Το πείραμα με UAVs made in Turkey εκκίνησε την πρώτη δεκαετία του 2000 κατά την προσφιλή τακτική της Τουρκίας για τον προοδευτικό απογαλακτισμό της από τις εισαγωγές αμυντικού υλικού από τη Δύση· επιταχύνθηκε, όμως, κατά τη δεύτερη δεκαετία του 21^ου αιώνα εξαιτίας των πολιτικών του Ερντογάν.

H κατασκευή των εγχώριων drones ανατέθηκε δίχως διαγωνισμό στον νυν γαμπρό του Ερντογάν, Selçuk Bayraktar – γεγονός που προδίδει την προοδευτική συγκέντρωση των εξουσιών στα χέρια της οικογενείας του Ερντογάν την επαύριον των Διαδηλώσεων στο Πάρκο Γκεζί (2013). Ένα έτερο ορόσημο ήταν ο νέος κύκλος βίας με το PKK από το θέρος του 2015 και εντεύθεν όταν η Τουρκία αξιοποίησε τα UAVs με άκρα επιτυχία κατά των Κούρδων εντός και εκτός Τουρκίας. Ο τρίτος παράγων συνδέεται άρρηκτα με το κυνήγι μαγισσών του Ερντογάν την επαύριον του στρατιωτικού πραξικοπήματος τον Ιούνιο του 2016: από τους 1.276 χειριστές της THK το 2016 (εκ των οποίων 378 χειριστές των F-16 και F-35), έως το 2018 είχαν εκδιωχθεί κακήν κακώς ή αποχωρήσει οικειοθελώς περίπου 716 ιπτάμενοι.

Το άρθρο θα εστιάσει στην ανάλυση της αποτελεσματικότητας (ή μη) των drones της Τουρκίας στα 3 κύρια μέτωπα.

Μέτωπο του PKK

H Τουρκία αξιοποίησε τα Bayraktar TB2 (και σε μικρότερο βαθμό τα TAI Anka) στον αγώνα της κατά του PKK με ιδιαίτερη επιτυχία. Κατά την Επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας» στο Αφρίν (2018), τα εν λόγω αεροσκάφη σημείωσαν άνω του 50% των απωλειών του YPG (449 νεκροί δια απευθείας πυρών των drones και 680 νεκροί δια έμμεσων πυρών χάρη σε στόχευση των drones). Η εν λόγω επιτυχία μάλιστα, ώθησε ορισμένους πανεπιστημιακούς φοιτητές να δημιουργήσουν μια εφαρμογής στο Google Play Store (το Afrin Siha) όπου ο παίχτης χειρίζεται ένα drone της αρεσκείας του και πλήττει τους στόχους στο Αφρίν.

Τα drones της Τουρκίας αξιοποιήθηκαν όχι μόνο για αεροπορική επιτήρηση (aerial surveillance ή AS) ή εγγύς αεροπορική υποστήριξη (close air support ή CAS) κατά τις αντι-αντάρτικες επιχειρήσεις αλλά και για τον «αποκεφαλισμό της ηγεσίας» (leadership decapitation). Τους πρώτους 9 μήνες του 2019 περί τα 87 υψηλόβαθμα στελέχη του PKK φονεύθηκαν από τα εν λόγω drones στη νοτιο-ανατολική Τουρκία, βορειο-ανατολική Συρία και βόρειο Ιράκ. Η εξέλιξη αυτή εξηγεί εν πολλοίς γιατί η Τουρκία έχει πλέον αποκτήσει το πάνω χέρι στον ένοπλο αγώνα εναντίον του PKK.

Μέτωπο της Συρίας (Ιντλίμπ)

Κατά την Επιχείρηση «Ασπίδα της Άνοιξης», η Άγκυρα χρησιμοποίησε τα drones μοναχά εναντίον της Δαμασκού εξαιτίας της έντονης αντίθεσης της Μόσχας σε πτήσεις της ΤΗΚ άνωθεν της Ιντλίμπ. Μεταξύ 28 Φεβρουαρίου και 1 Μαρτίου, η Τουρκία έδρασε υπό την ύποπτη ανοχή της Ρωσίας και εξαπέλυσε ουκ ολίγα πλήγματα κατά του SAA στον κεντρικό τομέα του μετώπου (πλησίον της Saraqib). Ο SAA υπέστην βαρύτατες απώλειες: 23 Άρματα Μάχης (ΑΡΜΑ), 16 ΤΟΜΑ, 11 TOMΠ, 9 MLRS, 34 Oχήματα 4x4, 193 νεκρούς και 293 τραυματίες - ένας αριθμός μακράν μικρότερος πάντως από τα προπαγανδιστικά νούμερα της Άγκυρας (π.χ. 3.159 νεκροί και τραυματίες κτλ.).

Όταν εκτονώθηκε η οργή της Άγκυρας, η Μόσχα ανέπτυξε μια επαρκή αντιαεροπορική ομπρέλα στον κεντρικό τομέα του μετώπου και επέφερε βαριές απώλειες στα drones της Τουρκίας (7 Bayraktar TB2 και 5 ΤΑΙ Anka από 1 έως 3 Μαρτίου. Η πτώση της Saraqib, άρα η ανάκτηση του ελέγχου του M5 Highway από τον SAA, και η φθορά των Τουρκικών UAVs οδήγησαν στην υπογραφή της Συμφωνίας της Μόσχας (ή Σότσι Νο.2) στις 5 Μαρτίου.  

Μέτωπο της Λιβύης

Στους αιθέρες της Λιβύης διεξάγεται ένας «πόλεμος των drones» άνευ προηγουμένου στη σύγχρονη ιστορία. Η δράση των drones της Τουρκίας στην Τριπολιτάνα εντάσσεται στο δόγμα του «πολέμου δια υποκατάστατων» που έχει υιοθετήσει η Άγκυρα ήδη από την Επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης».

Η Τουρκία ανέπτυξε περίπου 40 Bayraktat TB2 σε δύο δόσεις – η πρώτη τον Μάιο του 2019 και η δεύτερη τον Δεκέμβριο του 2019. Όπως είχε μάλιστα αποκαλυφθεί σε δημοσιεύματα τον Αύγουστο 2019, το κλιμάκιο των χειριστών των drones διοικείτο από τον Στρατηγό Irfan Tur Ozsert (τον πρώην επικεφαλής της Ζώνης Ευθύνης του Gaziantep στα σύνορα με τη Συρία). Υπενθυμίζεται πως η Τουρκία είχε παράξει (έως τα τέλη του 2019) 94 Bayraktat TB2 με κόστος 5 εκατομμύρια δολάρια έκαστο (συν περίπου 25 TAI Anka).

Έως τον Δεκέμβριο του 2019, η Τουρκία είχε απωλέσει 11 drones στη Λιβύη με βάση την έκθεση των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ περί Λιβύης τον Δεκέμβριο του 2019. Με βάση ανοιχτές πηγές (OSINT), ως τις 11 Απριλίου έχουν καταρριφθεί επιπλέον 11 drones και έχει καταστραφεί ένας αδιευκρίνιστος αριθμός τους κατά τις (τακτικές πλέον) προσβολές της αεροπορικής βάσης Mitaiga (του ορμητηρίου των drones) από τον LNA του Χάφταρ.

Η Τουρκία επιδιώκει να εξισορροπήσει το στρατιωτικό πλεονέκτημα του LNA και να οδηγήσει την εν λόγω σύγκρουση σε τέλμα. Ως εκ τούτου, χρησιμοποιεί τα drones εντατικώς ώστε να πλήξει τις γραμμές ανεφοδιασμού του LNA μεταξύ Βεγγάζης και Τρίπολης και να υποχρεώσει τον Χάφταρ να άρει τη στενή πολιορκία της Τρίπολης· προσφάτως, βέβαια, η Άγκυρα χρησιμοποίησε τα drones για τον αποκεφαλισμό της στρατιωτικής ηγεσίας του LNA στην Μάχη του Abu Grian (Μάρτιος 2020).

Αντί Επιλόγου

Η Τουρκία θα συνεχίσει την πρακτική της εκτεταμένης χρήσης drones στα πεδία των μαχών λόγω του θετικού ισοζυγίου κόστους – οφέλους. Τα drones αποτελούν έναν φθηνό (από άποψης οικονομικού αλλά και πολιτικού κόστους) πολλαπλασιαστή ισχύος για την Άγκυρα σε μια περίοδο όπου εκδιπλώνεται ανοιχτά ο αναθεωρητισμός της. Άραγε παρακολουθούν οι επιτελείς στο ΓΕΕΘΑ και ΥΠΕΘΑ τις εξελίξεις αυτές στενά; Αν ναι, τι προτίθενται να πράξουν έναντι της απειλής αυτής;

Διαβάστε ακόμη

Αγωνία στην Ευρώπη με τις εξελίξεις στην Ουκρανία: - Μπορέλ: «Πούτιν και Τραμπ θα καθίσουν στο τραπέζι για τη λήξη του πολέμου»

Ευελπίδων: Ένταση στα δικαστήρια μετά την προφυλάκιση του Νίκου Ρωμανού - Κρότου λάμψης και κυνηγητό

Τραγική η κατάσταση στη Γάζα: Όλα τα νοσοκομεία θα μειώσουν ή θα σταματήσουν τη λειτουργία τους σε «48 ώρες»

Ο Σεμπάστιαν Σταν υποστηρίζει ότι οι σταρ του Χόλιγουντ «φοβούνται» τον Ντόναλντ Τραμπ