Πανελλήνιες εξετάσεις 2020: Βήμα-βήμα οι κινήσεις για τη λύση των θεμάτων

Η πρώτη εντύπωση: Οποιον κι αν ρωτήσετε από παλιούς υποψηφίους, θα σας πει ότι μόλις είδε τα θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων, νόμιζε πως δεν ήξερε τίποτα. Συνήθως είναι μια λανθασμένη πρώτη εντύπωση, η οποία κατά κύριο λόγο οφείλεται στο άγχος.

Προσοχή στα ζητούμενα: Μετά την πρώτη γρήγορη ανάγνωση όλων των θεμάτων, επιδιώκουμε τη διερεύνηση των ζητουμένων. Διαβάζουμε προσεκτικά κάθε θέμα 2-3 φορές. Επισημαίνουμε τις λέξεις-κλειδιά. Χωρίζουμε σε σκέλη τα ζητούμενα, εφόσον υπάρχουν, γράφοντας 1, 2, 3... Επαληθεύουμε ότι κατανοήσαμε το θέμα.

Ο,τι μας δυσκολεύει: Δεν μένουμε σε κάτι που μας δυσκολεύει πολύ. Απαντάμε σε ό,τι ξέρουμε και μετά αφοσιωνόμαστε στο δύσκολο.

Πώς απαντάμε: Οργανώνουμε το υλικό της απάντησης που θα δώσουμε. Προσπαθούμε να είναι σαφώς διατυπωμένες οι απαντήσεις μας. Τα γράφουμε όλα, γιατί στις εξετάσεις δεν υπάρχουν αυτονόητα.

Ελεγχος: Ο έλεγχος των απαντήσεων που δίνονται είναι απαραίτητος. Απαραίτητο είναι ακόμη να ελεγχθεί εάν έχουν καθαρογραφεί όλες οι απαντήσεις από το πρόχειρο στο καθαρό. Μην ξεχνάτε ότι υπήρξαν περιπτώσεις που υποψήφιοι δεν ήταν σίγουροι για την ορθότητα των απαντήσεών τους στο πρόχειρο ή παρέλειψαν να τις μεταφέρουν στο καθαρό. 

Συχνά λάθη: Στην υπερβολική σιγουριά οφείλονται τις περισσότερες φορές τα λάθη που κάνουν οι υποψήφιοι των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Τέτοια λάθη είναι: Λάθη εκφραστικά ή διατύπωσης. Παρατηρούνται κυρίως στα γλωσσικά μαθήματα. Λάθη από κατανόηση ή παρεξήγηση του ζητουμένου (σύγχυση εννοιών ή σχέσεων εννοιών, σύγχυση Συνθηκών στην Ιστορία, φιλοσοφικών θεωριών κ.λπ.). Λάθη προσήμων στις ασκήσεις των Μαθηματικών και της Φυσικής, καθώς και στις χημικές αντιδράσεις του μαθήματος της Χημείας.

Μην κουράζετε τους βαθμολογητές

Προσέξτε το γραπτό σας. Η άσχημη εμφάνιση ενός γραπτού κουράζει τους καθηγητές. Στην πράξη, ακόμα κι αν ένας μαθητής γνωρίζει τα θέματα και εξετάζεται, π.χ., στα Μαθηματικά, καλό είναι να ξέρει ότι παίζει ρόλο και η εμφάνιση του γραπτού. Ακόμα και στα θετικά μαθήματα, γραπτά που είναι ανορθόγραφα, με συντακτικά ή γραμματικά σφάλματα, μουτζουρωμένα, με άσχημα και δυσνόητα γράμματα και γενικά έχουν κακή εμφάνιση, επηρεάζουν τους βαθμολογητές. Εχοντας μια κακή αρχική εικόνα, ενδεχομένως να μη βαθμολογήσουν με τον ανώτερο δυνατό βαθμό ένα τέτοιο γραπτό, έστω κι αν είναι σωστό το περιεχόμενο. Ετσι, είναι καλό ο υποψήφιος να προσέχει τα γράμματα, τα ορθογραφικά λάθη, να αφήνει διαστήματα εκεί που πρέπει, να ξεχωρίζει παραγράφους και να χωρίζει τα ερωτήματα και τις απαντήσεις, να μη χρησιμοποιεί τα περιθώρια και γενικά να φροντίζει το δοκίμιό του να είναι ευανάγνωστο.

Οι οδηγίες που έχει δώσει η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων για τα συγκεκριμένα ζητήματα είναι οι εξής: ο μαθητής χάνει μόρια μόνο στο υποερώτημα στο οποίο έκανε το λάθος, ενώ τα μόρια των υπόλοιπων ερωτήσεων δεν επηρεάζονται από αυτό το λάθος

Ενα γραπτό στις Πανελλαδικές θα επιτύχει υψηλότερες βαθμολογίες όταν οι απαντήσεις έχουν αναπτυχθεί με πληρότητα, σύμφωνα με το πνεύμα (δεν χρειάζεται απόδοση κατά λέξη, αυτό είναι παπαγαλία) του αντίστοιχου βιβλίου. Προφανώς, δεν πρέπει να υπάρχουν επιστημονικά σφάλματα, αλλά να εμφανίζει σαφήνεια και να διέπεται από λογικές διεργασίες στην ανάπτυξη των απαντήσεων. Μια άσκηση στα Μαθηματικά λ.χ. -και στα άλλα θετικά μαθήματα- θα λάβει μεγάλη βαθμολογία εφόσον διέπεται από λογική επεξεργασία, σαφήνεια, επαρκή αιτιολόγηση, πλήρη σχήματα -αν χρειάζονται- και καταλήγει σε σωστό αποτέλεσμα.

Μάλιστα, ακόμα και όταν μια άσκηση δεν ολοκληρώθηκε με επιτυχία, ο βαθμολογητής θα εκτιμήσει το αν υπήρξε σωστή σκέψη στην αρχή της και η επεξεργασία της ακολούθησε με σωστό τρόπο που δείχνει κατανόηση του αντικειμένου. Αντίθετα, δεν θα βαθμολογηθεί επαρκώς ένα ορθό αριθμητικό αποτέλεσμα το οποίο όμως δεν φαίνεται να προκύπτει με βάση μια λογική επεξεργασία του προβλήματος. Σε μια τέτοια περίπτωση εγείρονται υπόνοιες πρόχειρης αντιγραφής. Στα γλωσσικά μαθήματα είναι σημαντικό ο υποψήφιος να προσέχει την ορθογραφία, τις καταλήξεις, τους κανόνες της γραμματικής, τον συλλαβισμό, τη στίξη. Επίσης, καλό είναι να μη χρησιμοποιεί λέξεις εξεζητημένες, αν δεν είναι απολύτως σίγουρος για την ορθή χρήση τους και αν δεν ταιριάζουν απολύτως με αυτά που εννοεί.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στην ειδική έκδοση του Εθνους της Κυριακής «Οδηγός επιτυχίας για τις Πανελλαδικές» στις 6 Ιουνίου