Σχολεία στις Φυλακές Αυλώνα: Παράθυρο στον κόσμο για 260 παιδιά πίσω από τα κάγκελα

«Tο συγκεκριμένο σχολείο, που βρίσκεται στη φυλακή είναι για μένα μία διέξοδος από το χώρο της φυλακής. Ερχόμενος στο σχολείο ελευθερώνεται το πνεύμα μου, γιατί είναι το μόνο, που δεν μπορούν να φυλακίσουν». Με αυτά τα λόγια περιγράφει ένας 20χρονος φυλακισμένος στο Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων Αυλώνα, την επαφή του με το σχολείο τo οποίο λειτουργεί εκεί και αποτελεί ένα «παράθυρο» στον κόσμο και στην ελεύθερη ζωή.

Περίπου 260 παιδιά, τα οποία κρατούνται για διάφορα αδικήματα, Ελληνες και ξένοι φοιτούν σε Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο και ΙΕΚ. Σχολεία μέσα στα οποία συντελούνται μικρά καθημερινά «θαύματα» και που ίσως σώζουν κάποιες νεανικές ψυχές για πάντα. Φέτος σχεδόν όλα τα παιδιά που «φιλοξενούνται» στο Κατάστημα Κράτησης Αυλώνα γράφτηκαν στα σχολεία (ποσοστό συμμετοχής 95%) με δική τους πρωτοβουλία καθώς η φοίτηση δεν είναι υποχρεωτική. 

«Για εμάς δεν είναι κρατούμενοι. Είναι απλά μαθητές. Στην αρχή έρχονται δειλά-δειλά, να δουν «τι γίνεται» και μετά όταν καταλαβαίνουν ότι αυτό το σχολείο νοιάζεται μένουν. Και αργότερα φέρνουν και άλλους μαζί τους», λέει στο ethnos.gr, o διευθυντής των σχολείων Πέτρος Δαμιανός, ο οποίος έχει θητεία 20 ετών στον χώρο αυτόν.

Με αφορμή τη διεθνή μέρα για την «Εκπαίδευση στη Φυλακή» και την επίσκεψη του καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα, στο κατάστημα του Αυλώνα, πριν από μερικές ημέρες, ζητήσαμε από τον διευθυντή και έναν εκπαιδευτικό να μας μιλήσουν για τους τους μαθητές τους, την καθημερινότητα στο σχολείο και τα «μαθήματα ζωής» που παραδίδουν σε αυτούς τους νέους ανθρώπους, που ένα σφάλμα τους οδήγησε στη φυλακή.

«Τα παιδιά αυτά τα «χάσαμε» έξω στην κοινωνία και τώρα βρίσκονται εδώ. Το εκπαιδευτικό σύστημα δεν είχε δεχτεί αυτά τα παιδιά, ούτε όταν ήταν «έξω». Τελικά βρέθηκαν στο δρόμο και η παραβατικότητα τους μεγάλωσε. Μετά από κάποια περιπέτεια που είχαν βρέθηκαν στη φυλακή. Eδω λοιπόν έχουν ένα διαφορετικό σχολείο. Και αυτό, που δεν αγάπησαν έξω, το αγαπούν εδώ. Έρχονται στην αρχή να δουν τι γίνεται και σιγά σιγά καταλαβαίνουν ότι το σχολείο αυτό νοιάζεται και έτσι αρχίζει μια εκπαιδευτική διαδικασία, που κάποτε θα τους φανεί χρήσιμη. Κάνουν νέες σκέψεις, μαθαίνουν πράγματα ωφέλιμα για τη ζωή τους. Θέλουμε να κάνουμε τον κρατούμενο μαθητή και τον συγκρατούμενο του συμμαθητή. Έτσι ξεκινά μια καλύτερη ζωή για αυτούς αν το θέλουν». 

Από το λύκειο των φυλακών, 29 μαθητές βρέθηκαν και στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα και σήμερα είναι άνθρωποι χρήσιμοι για την κοινωνία και περήφανοι για τον εαυτό τους. Και αυτό ήταν το τεράστιο «δώρο» των σχολείων της φυλακής τους. Όπως λέει ο κ. Δαμιανός «αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αντέχω και ξεπερνάω όλα τα προβλήματα, που αντιμετωπίζω. Εκτός από τα παιδιά, έχω τη χαρά και ευτυχία να έχω και ανθρώπους, που προσφέρουν σε αυτή την προσπάθεια των παιδιών, τα οποία πετυχαίνουν και προχωρούν μπροστά. Το Σεπτέμβριο, όταν ανοίγει το σχολείο, οι μαθητές μας έρχονται σκεφτικοί και με σκυθρωπά πρόσωπα. Το καλοκαίρι όταν λήγουν τα μαθήματα βλέπουμε πλέον πρόσωπα ήρεμα, χαλαρά και χαρούμενα. Αυτό από μόνο του για μας είναι μεγάλη ανατροφοδότηση. Να βλέπεις ότι κάτι υπέροχο έχει συμβεί στην ψυχή του κάθε παιδιού».

Η μαρτυρία καθηγήτριας που υπηρετεί στο σχολείο των φυλακών

«Εμένα οι μαθητές μου, με αποκαλούν μαμά και μια συνάδελφο θεία. Μας νοιώθουν την οικογένεια, που δεν έχουν. Αναγκαστικά μπαίνουμε μέσα στα προβλήματά τους. Καταλαβαίνουν ότι τα αγαπάμε και ότι δεν τα κρίνουμε για τις πράξεις τους. Πολλές φορές δεν τους κάνω μάθημα, διότι είναι αναγκαίο να μιλήσουμε για προβλήματα, που τους απασχολούν. Τους λείπει η οικογένεια και θέλουν κάποιος να τους ακούσει. Γενικά είναι δύσκολο να παρακολουθήσουν το μάθημα. Κάνουν υπερπροσπάθεια. Δεν είναι εύκολο να ζεις στη φυλακή. Έρχονται στο σχολείο για την επικοινωνία. Το σχολείο τους γλυκαίνει και κάνουν όνειρα. Έχω μαθητή που θέλει να μπει στην ιατρική και αγωνίζεται σκληρά γι' αυτό. Για μένα είναι σημαντικό να ρίξεις έστω ένα «καλό σπόρο» σε αυτά τα παιδιά. Με στεναχωρεί όταν ένα παιδί δεν προχωρά μπροστά, ενώ χαίρομαι όταν τελειώνουν, φτιάχνουν τη ζωή τους, σπουδάζουν. Όλοι κάνουμε λάθη αλλά χρειαζόμαστε μια δεύτερη ευκαιρία. Χαίρομαι όταν μιλάνε για ωραία πράγματα και χαμογελούν».

Η ανάρτηση του διευθυντή των σχολείων Πέτρου Δαμιανού, την ημέρα της επίσκεψης του καθηγητή Τσιόδρα στο σχολείο των Φυλακών Αυλώνα

Ξεχωριστή μέρα σήμερα στο σχολείο μας. Γιορτάσαμε τη διεθνή μέρα για την Εκπαίδευση στη Φυλακή. Μέρα ηλιόλουστη και καθαρή, μέσα κι έξω από τη καρδιά μας. Αναπολήσαμε, έξω στην αυλή του σχολείου, το πως ξεκινήσαμε πριν από 26 χρόνια βοηθώντας εκπαιδευτικά έναν μαθητή, φτάνοντας στο σήμερα όπου έχουμε πάνω από διακόσιες εξήντα εγγραφές...(αριθμός ρεκόρ, προκαλώντας δημιουργικό πανικό) στο Δημοτικό, το Γυμνάσιο, το Λύκειο και το ΙΕΚ (ποσοστό συμμετοχής περίπου 96%).Στη συνέχεια, ανέβηκαν στις αίθουσες όπου μαζί με τους δασκάλους τους όλων των βαθμίδων (τους συναδέλφους μου για τους οποίους είμαι περήφανος, για όλους) και μίλησαν για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Ένα από τα σπουδαιότερα μαθήματα που έχουν διδαχθεί οι μαθητές μας απ την αρχή της χρονιάς. Μετά πάλι στην αυλή όπου η χορωδία και η χορευτική ομάδα μας είχαν ετοιμάσει με αγάπη και χαρά, ειδικά για την ημέρα, δύο υπέροχες παραστάσεις.

Στη μουσική και στο χορό παραβρέθηκαν ο διευθυντής και ο αρχιφύλακας του καταστήματος συνοδεύοντας τον καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα ο οποίος αφού απόλαυσε μαζί μας τη παράστασή τους, μίλησε με απλό και ζεστό λόγο για την πανδημία, τους έδωσε, μάλλον μας έδωσε, συμβουλές και πληροφορίες σχετικά και άκουσε με προσοχή τις δικές μας ανάγκες και προτάσεις, υποσχόμενος ότι θα κάνει το ανθρωπίνως δυνατόν στο μέτρο των δυνατοτήτων του για εξεύρεση λύσεων. Τον ευχαριστώ εκ μέρους των μαθητών μας τόσο για την παρουσία του στο σχολείο και τη φυλακή, για την οποία έλαβε γνώση, ώστε να μπορεί να προτείνει λύσεις, όσο και για την έγνοια του για την προστασία των μαθητών μας. Είναι πολύ σημαντικό να μη κλείσει το σχολείο.

Η γιορτή μας ολοκληρώθηκε με εικαστικό τρόπο. Δημιούργησαν ομάδες, κάθε τμήμα μία και ζωγράφισαν με κέφι, ζωντάνια και έμπνευση. Ίσως βοήθησε η μέρα, η επίσκεψη, αλλά και το θέμα που τους δόθηκε : «Τι σημαίνει για μένα το σχολείο στη φυλακή». Ενα μεγάλο ευχαριστώ όχι μόνο στους μαθητές και τους συναδέλφους μου, αλλά και σ όλους όσους βρίσκονται δίπλα μας.Και ευτυχώς για μας και για την Εκπαίδευση στη Φυλακή είσαστε πολλοί, θεσμικοί και μη, ώστε να μας γεμίζετε αισιοδοξία και δύναμη να συνεχίσουμε. Μέχρι όλοι/ές οι κρατούμενοι/ές να έχουν πρόσβαση στην Εκπαίδευση.