Πανελλαδικές: Εντυπωσιακές προοπτικές εργασίας για τους αποφοίτους ανθρωπιστικών σπουδών

Νέους δρόμους στην αγορά εργασίας, ανοίγει η τεχνολογία για τους αποφοίτους ανθρωπιστικών σπουδών, προσφέροντας ένα λαμπρό μέλλον στη νέα γενιά. Μέχρι πρόσφατα, οι σπουδές στο Ανθρωπιστικό πεδίο θεωρούνταν σχεδόν «άχρηστες», όσον αφορά στην επαγγελματική αποκατάσταση των πτυχιούχων, εικόνα που σήμερα αλλάζει εντυπωσιακά με τη «βοήθεια» της τεχνολογίας και έτσι όλο και περισσότεροι νέοι…επιστρέφουν στις συγκεκριμένες σπουδές.

Όταν μιλάμε για Ανθρωπιστικές σπουδές στο μυαλό μας έρχεται συνήθως το επάγγελμα του Φιλολόγου ή του καθηγητή ή γενικότερα ενός επαγγελματία με πολύ θεωρητικό υπόβαθρο. Πολλοί μαθητές του λυκείου και οι οικογένειες τους, θεωρούν ότι σπουδάζοντας στις θεωρητικές επιστήμες είναι σαν να επιλέγουν σπουδές που έχουν μείνει πολύ πίσω σχετικά με την τεχνολογία και ότι οι ευκαιρίες τους στην αυριανή αγορά εργασίας συρρικνώνονται. Η αλήθεια όμως απέχει πολύ από αυτήν την άποψη και στην πραγματικότητα της νέας εποχής οι απόφοιτοι των ανθρωπιστικών σπουδών έχουν πλέον πολλές ευκαιρίες να συνδυάσουν σύγχρονες ειδικότητες και εξειδικεύσεις με την τεχνολογία και τα επιτεύγματα της. Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά ποιες είναι αυτές, όπως τις αναλύει στο ethnos.gr, o  Δρ. Κωνσταντίνος Κότιος, Σύμβουλος Εκπαίδευσης, Ιδρυτής της LABORA Σύμβουλοι Εκπαίδευσης:

Υπολογιστική Γλωσσολογία

Η επανάσταση της Τεχνολογίας και η παγκοσμιοποίηση της αγοράς, μας αναγκάζουν να επαναπροσδιορίσουμε τον ρόλο που διαδραματίζει η γλώσσα στον 21ο αιώνα. Ο διεπιστημονικός τομέας της γλωσσολογίας, που ασχολείται με τη στατιστική και τη μοντελοποίηση της φυσικής γλώσσας μέσω των υπολογιστών, έχει πολλές εφαρμογές στην καθημερινή μας ζωή και αποτελεί μια σημαντική διέξοξο για αποφοίτους τμημάτων Φιλολογίας. Οι εφαρμογές της, οι οποίες ξεκινούν από την αναγνώριση από έναν υπολογιστή του γραπτού και προφορικού λόγου (έξυπνα πληκτρολόγια κινητών και φωνητική αναζήτηση μέσω Siri, Cortana κ.ά.) και φτάνουν έως τις εφαρμογές που φιλτράρουν, «διαβάζουν» και ταξινομούν αυτόματα τα μηνύματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αυξάνονται καθημερινά και απαιτούν τη συνεργασία επιστημόνων όχι μόνο από τον κλάδο τη Πληροφορικής αλλά τη συνεργασία με Φιλολόγους εξειδικευμένους στην Γλωσσολογία και την επεξεργασία του λόγου. Έτσι οι απόφοιτοι τμημάτων Φιλολογίας (Ελληνικής και Ξένων Φιλολογιών) και του τμήματος Μετάφρασης Διερμηνείας καταρτίζονται στον Προγραμματισμό, στην Στατιστική με γλωσσικές εφαρμογές, στη μηχανική μετάφραση, στην ηλεκτρονική λεξικογραφία, στην εξαγωγή πληροφοριών από κείμενα, σε μηχανισμούς παραγωγής και σύνθεσης φωνής, στα νευρωνικά δίκτυα και στην αλληλεπίδραση ανθρώπου-μηχανής ώστε να δημιουργήσουν για τις διάφορες γλώσσες πλήθος από «υπολογιστικά εργαλεία» και «γλωσσικούς πόρους», που θα συμβάλλουν σ' αυτό το πάντρεμα του κλασικού με το μοντέρνο.

Αυτόματη Επεξεργασία και ανάλυση λόγου

Στο πεδίο της αυτόματης επεξεργασίας και ανάλυσης λόγου ανήκουν τα υπολογιστικά εργαλεία που διαχωρίζουν τις προτάσεις και λέξεις,  και στοχεύουν στη μορφολογική ανάλυση ενός κειμένου, τη λημματοποίηση αλλά και τη συντακτική και σημασιολογική ανάλυση κειμένου με μεγάλη ταχύτητα αλλά και αυτοματοποιημένα. Στο Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (Ι.Ε.Λ) χρησιμοποιούν εφαρμογές (νευρωνικά δίκτυα) για να διαχωρίσουν ένα σώμα κειμένων βάσει των υφολογικών χαρακτηριστικών των συγγραφέων τους (επέλεξαν για παράδειγμα 5 μέλη της Ελληνικής Βουλής και τα κείμενά τους για να ελέγξουν διγλωσσία, αρνήσεις, μέρη του λόγου τα οποία κυρίως χρησιμοποιούν και επαναλαμβάνουν).

Μηχανική Μετάφραση

Στον τομέα της μηχανικής μετάφρασης, εφαρμόζεται η αυτόματη διαδικασία μετάφρασης μιας φράσης, πρότασης ή ενός ολόκληρου κειμένου από μία γλώσσα σε μία άλλη μέσω υπολογιστικού προγράμματος. Όταν κάποιος χρησιμοποιήσει μια πλατφόρμα μηχανικής μετάφρασης όπως το Google Translate, αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει ακόμη δρόμος προς την επίτευξη υψηλότερης ποιότητας μετάφρασης και την εξάλειψη των αδυναμιών και των σφαλμάτων που παρουσιάζονται στις αυτόματες μεταφράσεις. Οι απόφοιτοι λοιπόν τμημάτων Φιλολογίας (Ελληνικής αλλά και Ξένων Φιλολογιών) ή Μετάφρασης και Διερμηνείας μπορούν να εξειδικευτούν και στη μηχανική μετάφραση προφορικού λόγου, όπου η «σύνθεση» και «αναγνώριση φωνής» βασίζονται στη μηχανική παραγωγή και αναγνώριση της ανθρώπινης ομιλίας. Εφαρμογές σύνθεσης και αναγνώρισης φωνής περιλαμβάνουν την φωνητική πληκτρολόγηση, τον έλεγχο οικιακών ηλεκτρονικών συσκευών και τη διαδικτυακή αναζήτηση, ενώ ενσωματώνονται σε συστήματα αυτόματης παραγωγής κειμένων, όπως σε περιγραφές προϊόντων για διαφημιστικούς σκοπούς και σε συστήματα προφορικών διαλόγων, όπως για κρατήσεις εισιτηρίων ή οι διάλογοι πλοήγησης σε αυτοκίνητα.

 Εκπαιδευτική Τεχνολογία 

Η Εκπαιδευτική Τεχνολογία συμβάλλει στη γλωσσική εκπαίδευση μέσω ψηφιακών εκπαιδευτικών εργαλείων και γλωσσικών δραστηριοτήτων, με στόχο τη βελτίωση της γλωσσικής εκμάθησης και την επίλυση προβλημάτων στη διδασκαλία είτε της μητρικής είτε μιας ξένης γλώσσας. Έτσι, αναπτύσσονται μέθοδοι και αξιοποιούνται οπτικοακουστικά μέσα που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες και διαταραχές λόγου των παιδιών και ενισχύουν την εξατομικευμένη μάθηση, ενώ παράλληλα μειώνουν τον χρόνο εκμάθησης μιας γλώσσας. Τα «έξυπνα ρολόγια», τα γυαλιά της Google, κινητά τηλέφωνα και tablet σε συνδυασμό με δημοφιλή Social Media αξιοποιούνται ευρέως, ενώ το Google Classroom, η αντίστροφη τάξη (η μάθηση λαμβάνει χώρα εκτός τάξης, στο σπίτι, ενώ οι εργασίες και οι ασκήσεις γίνονται στην τάξη, με τη βοήθεια του δασκάλου) και διαδικτυακά παιχνίδα, όπως το Kahoot, καθιστούν ευχάριστη τη διαδικασία της διδασκαλίας. Οι συνθήκες που έχει επιβάλλει στην καθημερινότητα μας η πανδημία (Covid 19) έχουν συμβάλλει στην ενίσχυση της χρήσης  και εξέλιξης της Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας. Νέες διαδικτυακές πλατφόρμες και εργαλεία εμφανίζονται καθημερινά καθιστώντας την εξ αποστάσεως διδασκαλία και Εκπαίδευση ευκολότερη και αποτελεσματικότερη.

Τεχνητή Νοημοσύνη και Ψυχολογία

Καθώς η Ψυχολογία ασχολείται με την επιστημονική μελέτη της σκέψης και της συμπεριφοράς των ανθρώπων αλλά και με λειτουργίες του οργανισμού, που σχετίζονται με τη συμπεριφορά, η συμβολή της στην ανάπτυξη της Tεχνητής Nοημοσύνης (η ανάπτυξη υπολογιστικών συστημάτων που σκέφτονται και ενεργούν σαν τον άνθρωπο) είναι τεράστια. Και αφού ο υπολογιστής είναι το τεχνολογικό αντίστοιχο του εγκεφάλου, οι απόφοιτοι Ψυχολογίας βρίσκουν ένα πεδίο ενασχόλησης και εξειδίκευσης ιδιαίτερα ευρύ τα τελευταία χρόνια, μιας και μπορούν να εφαρμόσουν τις γνώσεις τους σε τεχνολογικά πεδία, όπου προσπαθούν να μιμηθούν τη διαδικασία μάθησης του εγκεφάλου. Εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης, οι οποίες μαθαίνουν καθημερινά τις συνήθειες του χρήστη, μας κατακλύζουν καθημερινά. Από τον εικονικό προσωπικό βοηθό (Siri, Cortana και Google Now), τα video games (έχουν τη δυνατότητα να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά του παιχνιδιού ανάλογα με το τρόπο αντίδρασης του παίκτη στο παρελθόν), τις σύγχρονες πλατφόρμες, όπως Youtube, Spotify, Netflix (κάνουν προτάσεις στο χρήστη ανάλογα με τις προτιμήσεις του χρήστη) έως τις εφαρμογές χρηματιστηριακών ή εταιρειών Marketing (συλλογή δεδομένων και χρήση αλγορίθμων για την πρόβλεψη αγορών και την πρόταση προϊόντων) και τα «μελλοντικά» αυτοοδηγούμενα αυτοκίνητα. 

Τρισδιάστατη Εκτύπωση και Αρχαιολογία

Την τελευταία δεκαετία έχουν γίνει σημαντικές ανακαλύψεις που σχετίζονται με την 3D (τρισδιάστατη) εκτύπωση -στους τομείς των αρχαιοτήτων και της ιστορικής συντήρησης. Σήμερα, η τρισδιάστατη σάρωση και η ψηφιακή μοντελοποίηση μέσω 3D εκτύπωσης βοηθούν τους αρχαιολόγους να τεκμηριώσουν και να διατηρήσουν τις πληροφορίες που σχετίζονται με μια τοποθεσία ιστορικού ενδιαφέροντος. Απόφοιτοι του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας, θα μπορούσαν να καταρτιστούν πάνω στις τεχνολογίες λογισμικού CAD και στην τρισδιάστατη εκτύπωση, προκειμένου να εκσυγχρονίσουν την επιστήμη τους και να «κλωνοποιήσουν» την Τέχνη και τον Πολιτισμό με σύγχρονους τρόπους. Εισάγουν τα πρωτότυπα σχέδια είτε με τρισδιάστατη σάρωση είτε με άμεσο 3D modeling σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές και σχεδιασμό με λογισμικό CAD και έπειτα με τη χρήση 3D εκτυπωτών αναδημιουργούν πιστά αντίγραφα, κομμάτι-κομμάτι και στρώμα με στρώμα, χρησιμοποιώντας τη διαδικασία της πρόσθετης παραγωγής σε ιστορικά μνημεία, μουσεία, αγάλματα, έργα τέχνης κ.ά. Και αν μας φαίνονται μακρινά όλα αυτά, να σημειώσουμε ότι το Ιαπωνικό Ίδρυμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Έρευνας διαθέτει κάθε χρόνο όλο και μεγαλύτερα κονδύλια για έρευνα πάνω στο θέμα αυτό, ενώ η Google με την πιο πρόσφατη online συλλογή της που ονομάζεται «Open Heritage» παρουσιάζει ψηφιοποιημένα 3D μοντέλα περισσότερων από 25 τοποθεσιών ανά τον κόσμο.

Τεχνολογία και Νομική

Η Νομική επιστήμη δεν μπορεί να μείνει εντελώς ανεπηρέαστη από την εισβολή της τεχνολογίας σε όλο τα φάσμα των επιστημών. Συγκριτικό πλεονέκτημα και ένας νέος δρόμος για αποφοίτους Νομικών σχολών μπορεί να είναι η εξειδίκευση στο Δίκαιο και την Τεχνολογία με τομείς δράσης την προστασία πνευματικής ιδιοκτησίας στο διαδίκτυο, τις συμβάσεις ηλεκτρονικού εμπορίου, την προστασία προσωπικών δεδομένων κατά την παροχή διαδικτυακών υπηρεσιών, τα ζητήματα απορρήτου, τη νομική προστασία προσβολών, τα πρότυπα και τον ανταγωνισμό, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο, την ηλεκτρονική υπογραφή, την προστασία του καταναλωτή στο διαδίκτυο, το Spamming, τις ηλεκτρονικές συναλλάγες μέσω τραπεζικών συστημάτων κ.ά. 

Εφαρμογές Ειδικής Αγωγής 

Απόφοιτοι τμημάτων Ειδικής Αγωγής ή εκπαιδευτικοί με μεταπτυχιακή εξειδίκευση εκμεταλλεύονται τη σύγχρονη ψηφιακή εποχή και συνεργάζονται αρμονικά με επιστήμονες του τομέα Πληροφορικής για τη δημιουργία εφαρμογών που προσφέρουν υποστηρικτικές τεχνολογίες για άτομα με αναπηρίες, επιτρέποντας σε ανθρώπους με προβλήματα όρασης ή δυσκολίες ανάγνωσης να «ακούν» γραπτά κείμενα και σε ανθρώπους με κινητικά προβλήματα να «γράφουν» όσα προφέρουν και εκφωνούν, βελτιώνοντας με αυτόν τον τρόπο την καθημερινή ζωή τους, επιτρέποντας την ισότιμη πρόσβαση στις συνθήκες που διαμορφώνει η κοινωνία της Πληροφορικής. Ιδιαίτερα για τους μαθητές που αντιμετωπίζουν ειδικές ανάγκες λόγω κάποιας αναπηρίας ή μαθησιακής δυσκολίας, η τεχνολογία της πληροφορίας και τα ευρύτερα υποστηρικτικά τεχνολογικά μέσα μπορούν να αποτελέσουν ένα πολύτιμο εκπαιδευτικό εργαλείο-αρωγό στη μαθησιακή διαδικασία. Για παράδειγμα το λογισμικό Number Race, αποκλειστικά σχεδιασμένο για παιδιά με δυσαριθμησία, θέτει ως στόχο την ενίσχυση της αναπαράστασης των αριθμών, την κατανόηση των μεταξύ τους σχέσεων και την εξοικείωση με τις βασικές αριθμητικές πράξεις, πρόσθεση, αφαίρεση, πολλαπλασιασμός και διαίρεση.

Video Games στην Εκπαίδευση

Τα video games πλέον δεν αποτελούν ένα απλό μέσω ψυχαγωγίας ή μία «σπατάλη χρόνου» Πέρα από την τεράστια εμπορική δυναμική της βιομηχανίας, αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο και στην εκπαιδευτική διαδικασία, είτε για την κατάρτιση εργαζομένων και την επιμόρφωση ενηλίκων, είτε για την εκπαίδευση μαθητών και φοιτητών, καθώς η διαδικασία του παιχνιδιού μπορεί να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον σε όλες τις ηλικίες. Δεν είναι λίγες οι Ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται ήδη στη χρήση των βιντεοπαιχνιδιών στην εκπαίδευση, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο είναι αξιοσημείωτες οι εφαρμογές τους και σε πολλούς άλλους κλάδους. Ενδεικτικά αναφέρεται η χρήση των βιντεοπαιχνιδιών στη διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής προσωπικού, (βάζοντας τους υποψήφιους να δίνουν απαντήσεις σε διάφορα σενάρια σχετικά με την πλοκή του) ή τα παιχνίδια προσομοίωσης για μαθητές με δυσαριθμησία (τα οποία εμπλέκουν τους μαθητές σε δραματοποιημένες καταστάσεις συναλλαγών με χρήματα και μικροαγορές και τους φέρνουν αντιμέτωπους με βασικές αριθμητικές πράξεις), Ένα ακόμη παράδειγμα λογισμικού για μαθησιακές δυσκολίες είναι το λογισμικό Number Race, αποκλειστικά σχεδιασμένο για παιδιά με δυσαριθμησία, το οποίο θέτει ως στόχο την ενίσχυση της αναπαράστασης των αριθμών, την κατανόηση των μεταξύ τους σχέσεων και την εξοικείωση με βασικές αριθμητικές πράξεις, πρόσθεση, αφαίρεση, πολλαπλασιασμός, διαίρεση (www.thenumberrace.com). Βλέπουμε λοιπόν πως τα video games αναδεικνύονται πολύτιμος σύμμαχος στην επαγγελματική ανέλιξη αποφοίτων Ανθρωπιστικών Σπουδών.