Πανελλήνιες 2023: Οι περιζήτητοι κλάδοι της ψυχολογίας - Όσα πρέπει να ξέρουν οι μαθητές για τις σπουδές στα δημόσια πανεπιστήμια

Οι σπουδές στα τμήματα ψυχολογίας των ελληνικών πανεπιστημίων θεωρούνται υψηλού επιπέδου και έχουν μεγάλη ζήτηση από την πλευρά των νέων αποφοίτων λυκείου, καθώς θεωρούν ότι μελλοντικά θα έχουν μια καλή επαγγελματική αποκατάσταση. Σήμερα περισσότερο από ποτέ ο κόσμος έχει την ανάγκη από ψυχολογική υποστήριξη και συναισθηματική σταθερότητα και ευημερία. Οι πολύμηνες καραντίνες, ο πόλεμος και η οικονομική ανέχεια, στάθηκαν ιδιαίτερα επιζήμιες για την ψυχική υγεία των πολιτών.

Συγκεκριμένα, παρατηρούνται συχνότερα περιστατικά επαγγελματικής εξουθένωσης, ψυχοσωματικών διαταραχών, μαθησιακών δυσκολιών, κατάθλιψης κ.α. Προβλήματα που ο κόσμος αδυνατεί να αντιμετωπίσει μόνος. Για αυτό και η ανάγκη για ψυχολογικό προσωπικό και δομές ψυχικής υγείας γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη. Φαίνεται πως η ψυχολογία αποτελεί και θα αποτελέσει ένα από τα επαγγέλματα του μέλλοντος, και γι΄αυτό οι νέοι που σκέφτονται ν΄ ακολουθήσουν τον συγκεκριμένο κλάδο πρέπει να έχουν ολοκληρωμένη εικόνα για τις συγκεκριμένες σπουδές. Όπως τονίζει στο ethnos.gr, o σύμβουλος σταδιοδρομίας Κωνσταντίνος Κότιος υπάρχουν τρείς κλάδοι της ψυχολογίας οι οποίοι παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και συνεπώς οι μαθητές της Γ΄λυκείου θα πρέπει να γνωρίζουν ότι έχουν και αυτές τις επιλογές. Οι κλάδοι αυτοί είναι οι εξής:

Οργανωσιακή ψυχολογία

Η οργανωσιακή ψυχολογία αποτελεί κλάδο της εφαρμοσμένης ψυχολογίας, η οποία ασχολείται με την επιστημονική μελέτη της ατομικής και ομαδικής συμπεριφοράς σε οργανωσιακά πλαίσια. Με άλλα λόγια, είναι η εφαρμογή της ψυχολογίας στο χώρο εργασίας. Οι οργανωσιακοί ψυχολόγοι θεωρούν πως, για να είναι οι εργαζόμενοι περισσότερο αποτελεσματικοί χρειάζεται να εργάζονται σε ένα υγιές και ευχάριστο περιβάλλον. Ο ρόλος τους έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα και στοχεύει στη στήριξη των εργαζομένων μέσω ατομικών ή ομαδικών συναντήσεων, ώστε να είναι περισσότερο αποδοτικοί και υγιείς. Σήμερα, όλο και περισσότεροι οργανισμοί επενδύουν στην ψυχική υγεία και ευημερία των εργαζόμενων τους, μια και αυτό έχει αποδειχθεί ότι μακροπρόθεσμα βοηθά στην αύξηση της παραγωγικότητας και της επιδίωξης μακροπρόθεσμων στόχων των εταιρειών αλλά και στο να γίνουν ελκυστικότερου εργοδότες.

Νευροψυχολογία

Ο συνδυασμός των νέων τεχνολογιών με την Νευροεπιστήμη ανέδειξε την Νευροψυχολογία, μελέτη της οποίας συνιστούν η νόηση και η συμπεριφορά σε σχέση με τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Πιο συγκεκριμένα, η Νευροψυχολογία αξιολογεί τον τρόπο, με τον οποίο ο εγκέφαλος παράγει συναισθήματα, κίνηση, αντιληπτικές διαδικασίες, λόγο, προσοχή, μνήμη υπό φυσιολογικές διαδικασίες. Η νευρολογική εξέταση διεξάγεται συνήθως σε περιπτώσεις εγκεφαλικών επεισοδίων, εκφυλιστικών ασθενειών, όγκων, και διαταραχών που προκαλούνται από την κατανάλωση τοξινών ή διαταραχών του μεταβολισμού. Με τη βοήθεια της νευροψυχολογίας οι επιστήμονες μπορούν να συμβάλλουν εκτός από τη διάγνωση και θεραπεία ασθενειών στην ανακάλυψη νέων μεθόδων αποκατάστασης για την υποστήριξη ατόμων με διαταραχές αυτιστικού φάσματος και διάσπαση προσοχής αλλά και στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης με τη βοήθεια πληροφορικών, λόγω των γνώσεων της δομής και της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου. Το πανεπιστήμιο Κρήτης διαθέτει το διιδρυματικόμεταπτυχιακό πρόγραμμα «Εγκέφαλος & Νους» (Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα).

Αθλητική Ψυχολογία

Ο αθλητικός χώρος είναι ιδιαίτερα απαιτητικός και στρεσογόνος για τον κάθε αθλητή. Είναι γεγονός ότι η εξαιρετική φυσική κατάσταση και η καλή ψυχική διάθεση παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην προσαρμογή, την επίδοση και την επίτευξη των αθλητικών στόχων. Για να μπορέσουν οι αθλητές να βελτιώσουν τα ποσοστά και τις επιδόσεις τους, πολλές αθλητικές ομάδες και ομοσπονδίες συνεργάζονται με αθλητικούς ψυχολόγους Η αθλητική ψυχολογία αναφέρεται στη μελέτη των ψυχολογικών και πνευματικών παραγόντων που επιδρούν ή δέχονται την επίδραση της συμμετοχής στον αθλητισμό, την άσκηση και τη γενικότερη φυσική κατάσταση.

Ουσιαστικά, επικεντρώνεται σε ζητήματα όπως τι παρακινεί έναν αθλητή να βελτιωθεί, να βρει κίνητρα για να εξακολουθεί να προσπαθεί, πως συνεργάζεται μια ομάδα και πως τα ζητήματα πολιτισμού και τρόπου ζωής επηρεάζουν την απόδοση. Πρόκειται για μια ιδιαιτέρως σημαντική ειδικότητα στον αθλητισμό, καθώς ο αθλητικός ψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει έναν αθλητή να ανακτήσει την αυτοπεποίθηση του, να βρει το χαμένο του κίνητρο, αντιμετωπίσει το άγχος του και να αυξήσει τη συγκέντρωση του κατά τη διάρκεια του αγώνα. Αποτέλεσμα αυτού αθλητές με μεγαλύτερη σωματική και ψυχική ευημερία. Στην Ελλάδα προσφέρεται πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στην «Ψυχολογία Αθλητισμού, Άσκησης και Φυσικής Αγωγής» από το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Επισκεφθείτε την ιστοσελιδα).

Τι είναι η Ψυχολογία

Είναι ο επιστημονικός κλάδος που μελετά τον ανθρώπινο νου. Πιο συγκεκριμένα μελετά τις ψυχικές διαδικασίες, την προσωπικότητα και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Στόχος της είναι από τη μια η κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και του τρόπου με τον οποίο ο καθένας από μας σκέφτεται, συμπεριφέρεται και αλληλεπιδρά και από την άλλη η βαθύτερη κατανόηση του κόσμου και η αντιμετώπιση των προκλήσεων της σύγχρονης εποχής.

Σπουδές Ψυχολογίας στην Ελλάδα

Στη χώρα μας λειτουργούν 6 Τμήματα Ψυχολογίας τα οποία εντάσσονται αποκλειστικά στο 1ο Επιστημονικό Πεδίο. Συγκεκριμένα τα τμήματα λειτουργούν στην Αθήνα στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο (Ε.Κ.Π.Α) και στο Πάντειο, στην Θεσσαλονίκη στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο (Α.Π.Θ.), στο Πανεπιστήμιο Κρήτης στο Ρέθυμνο, στα Ιωάννινα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας στη Φλώρινα. Στα τμήματα αυτά οι φοιτητές αποκτούν μια ευρεία βάση γνώσεων, τόσο θεωρητικών όσο και εφαρμοσμένων, στο αντικείμενο της Ψυχολογίας. Με αυτή θα είναι σε θέση να συνεχίσουν την εκπαίδευση τους σε μεταπτυχιακό επίπεδο, προκειμένου να ακολουθήσουν οποιαδήποτε επαγγελματική διαδρομή επιθυμούν σε έναν από τους πολλούς τομείς εξειδίκευσης της επιστήμης της Ψυχολογίας σήμερα. Οι απόφοιτοι των τμημάτων αποκτούν με το πτυχίο τους άμεσα άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως δεν μπορεί ο απόφοιτος μιας άλλης σχολής να αποκτήσει το επαγγελματικό δικαίωμα του ψυχολόγου, ακόμη και αν πραγματοποιήσει μεταπτυχιακή εξειδίκευση σε κάποιο τομέα της Ψυχολογίας.

Επαγγελματική σταδιοδρομία

Ο σημαντικότερος ίσως λόγος που η Ψυχολογία αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες υποψήφιους που συμμετέχουν στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, είναι ότι προσφέρει μια υψηλά υποσχόμενη επαγγελματική αποκατάσταση. Οι απόφοιτοι αποκτώντας συγκεκριμένη εξειδίκευση μπορούν να απορροφηθούν σε πολλούς κλάδους όπως η Κλινική Ψυχολογία και Ψυχολογία της Υγείας, η Γνωστική, η Εξελικτική, η Κοινωνική, η Οργανωτική, η Ψυχολογία Προσωπικότητας και η Σχολική. Έχουν τη δυνατότητα να απασχοληθούν από τη μια ως ελεύθεροι επαγγελματίες με δικό τους γραφείο παροχής ψυχολογικών συμβουλών και από την άλλη εξαιτίας του ευρύ πεδίου δράσης τους να εργαστούν σε νοσοκομεία, σε θεραπευτήρια, σε κέντρα ψυχικής υγείας, σε φυλακές, σε οίκους φροντίδας ηλικιωμένων, σε δομές κοινωνικής μέριμνας, σε κέντρα απεξάρτησης κ.λπ. Επιπρόσθετα με κατάλληλο συνδυασμό σπουδών μπορούν να προχωρήσουν επαγγελματικά και σε άλλους τομείς όπως το Marketing, ο Αθλητισμός και οι Νευροεπιστήμες.

Εξειδικεύσεις στην Ελλάδα

Η Σχολική Ψυχολογία είναι μια ειδικότητα της εφαρμοσμένης Ψυχολογίας. Την τελευταία δεκαετία, ολοένα και περισσότεροι ψυχολόγοι εντάσσονται στον χώρο της εκπαίδευσης και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της σχολικής καθημερινότητας. Ο ρόλος της είναι η παροχή υπηρεσιών στους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αλλά και στους γονείς των μαθητών. Στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών λειτουργεί μεταπτυχιακό πρόγραμμα Σχολικής Ψυχολογίας με δύο κατευθύνσεις: Σχολική Ψυχολογία και Εφαρμογές της Ψυχολογίας στη σχολική κοινότητα.

Από τις πιο διαδεδομένες ειδικότητες της επιστήμης της Ψυχολογίας είναι η Κλινική Ψυχολογία αλλά και η Νευροψυχολογία. Ο κλινικός ψυχολόγος ασχολείται με την αξιολόγηση, τη διάγνωση, τη θεραπεία και την αποκατάσταση προβλημάτων, που εκτείνονται από ήπιες δυσκολίες προσαρμογής έως σοβαρές ψυχικές διαταραχές. Από την άλλη ο Νευροψυχολόγος μελετά την οργάνωση του ανθρώπινου εγκεφάλου καθώς και τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος παράγει συναισθήματα, κίνηση, λόγο, μνήμη και αντίληψη υπό φυσιολογικές συνθήκες. Στη χώρα μας ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών που συνδυάζει και τις δύο ειδικεύσεις προσφέρεται στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με τίτλο Κλινική Ψυχολογία και Νευροψυχολογία.

Η φοίτηση στις σχολές ψυχολογίας

Οι κάτοχοι πτυχίου Ψυχολογίας μπορούν να αποκτήσουν άδεια άσκησης επαγγέλματος ψυχολόγου κατόπιν αιτήσεώς τους στις Διευθύνσεις Υγείας των κατά τόπους περιφερειών. Οι Πανεπιστημιακές Σπουδές σε όλα τα Τμήματα Ψυχολογίας είναι τετραετούς φοίτησης και οδηγούν σε πτυχίο, σύμφωνα με το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων, επιπέδου 6 (αντίστοιχο του Bachelor's Degree).

Η Πρακτική Άσκηση αποτελεί επίσης αναπόσπαστο και υποχρεωτικό μάθημα για τους φοιτητές των Τμημάτων που βρίσκονται στο τέταρτο έτος των σπουδών τους. Η Πρακτική Άσκηση συνδέει τις θεωρητικές γνώσεις που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια των σπουδών στο Πανεπιστήμιο, με την επαγγελματική πρακτική και δεοντολογία.

Η εμπειρία της Πρακτικής Άσκησης μπορεί να βοηθήσει τους φοιτητές να προσανατολιστούν στην επιλογή της μεταπτυχιακής ειδίκευσής τους ή της επαγγελματικής εξειδίκευσής τους.

Μεταπτυχιακά προγράμματα στη Ψυχολογία

Μεταπτυχιακά προγράμματα στη Ψυχολογία προσφέρουν τα περισσότερα τμήματα Ψυχολογίας των Ελληνικών Πανεπιστημίων, καθώς και Τμήματα Ιατρικής, Νοσηλευτικής, Επιστημών της Αγωγής, Κοινωνιολογίας αλλά και Φυσικής Αγωγής. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αποκτήσουν μεταπτυχιακό τίτλο στη σχολική, αναπτυξιακή, κοινωνική, κλινική ψυχολογία καθώς και σε νευροεπιστήμες, προαγωγή υγείας, κοινωνική ψυχιατρική, πρόληψη ψυχιατρικών διαταραχών, αλλά και στην εγκληματολογία. Επίσης, τα τελευταία χρόνια δίνεται η δυνατότητα μεταπτυχιακών σπουδών εξ αποστάσεων στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία από Πανεπιστήμια που εδρεύουν στην Κύπρο.

Οι βάσεις σχολών ψυχολογίας 2022

• Ψυχολογία Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων - 18.395 μόρια
• Ψυχολογία Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών - 17.420 μόρια
• Ψυχολογία Αριστοτελείου Πανεπιστημίου - 16.985 μόρια
• Ψυχολογία Παντείου Πανεπιστήμιου - 17.170 μόρια
• Ψυχολογία Πανεπιστημίου Ιωαννίνων - 16.625 μόρια
• Ψυχολογία Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας - 15.185 μόρια
• Ψυχολογία Πανεπιστημίου Κρήτης - 15.905 μόρια