Πανεπιστήμια: Σε υψηλές θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη τα ελληνικά δημόσια ΑΕΙ – Πρωτιά για το ΕΚΠΑ – Πού βρίσκονται τα υπόλοιπα ιδρύματα

Παρά τις αντίξοες συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτουργούν και τις «επιθέσεις», που κατά καιρούς δέχονται, τα ελληνικά ιδρύματα της Ανώτατης Εκπαίδευσης καταφέρνουν να διακρίνονται στις παγκόσμιες κατατάξεις.

Σε πρόσφατη κατάταξη, η οποία δημοσιεύτηκε, πριν από περίπου μια εβδομάδα, περιλαμβάνονται περίπου 12.000 Πανεπιστήμια από τα 32.000 που δραστηριοποιούνται παγκοσμίως από 200 χώρες, για τα οποία συγκεντρώθηκαν στοιχεία. Ανάμεσα σε αυτά βρίσκονται συνολικά 66 Ελληνικά Πανεπιστήμια, δημόσιοι οργανισμοί εκπαίδευσης αλλά και Κολλέγια και Ιδιωτικοί Φορείς Κατάρτισης. Όσον αφορά στην Ελλάδα σημαντική είναι διάκριση για το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με βάση τα αποτελέσματα της παγκόσμιας κατάταξης Πανεπιστημίων «Webometrics Ranking Web of Universities», η οποία δημοσιεύθηκε στις 29/7/ 2023.

Σύμφωνα με τη δημοσίευση της Κατάταξης, το ΕΚΠΑ βρίσκεται στην 252η θέση παγκοσμίως μεταξύ 12.000 Πανεπιστημίων, στην 55η θέση μεταξύ των 3465 Πανεπιστημίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αντίστοιχα στην 1η θέση στην Ελλάδα μεταξύ των ελληνικών Πανεπιστημίων που περιλαμβάνονται στην κατάταξη. Τα πανεπιστήμια κατατάσσονται με κριτήρια τα οποία αφορούν κυρίως στην παρουσία και στη δημοτικότητα τους στον παγκόσμιο ιστό, την επίδραση του ερευνητικού τους έργου όπως αυτή αποτυπώνεται στο συνολικό αριθμό ετεροαναφορών των άρθρων και των δημοσιεύσεων των καθηγητών και των ερευνητών τους αλλά και στο ποσοστό των δημοσιεύσεων τους που βρίσκεται στο 10% των πλέον «διαβασμένων» και σημαντικών δημοσιεύσεων παγκοσμίως.

Με βάση τα αποτελέσματα της κατάταξης, μετά το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ακολουθούν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στη θέση 276, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στη θέση 425, ενώ την πρώτη πεντάδα κλείνουν το Πανεπιστήμιο Πατρών στη θέση 571 και το Πανεπιστήμιο Κρήτης στη θέση 687.

Τα Ελληνικά Πανεπιστήμια και Ιδρύματα παροχής υπηρεσιών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης σύμφωνα με τον πίνακα WEBOMETRICS για το 2023 (β΄ εξάμηνο).

Πηγή: Ιστοσελίδα Webometrics: http://www.webometrics.info/en/Europe/Greece%20

Ο παραπάνω πίνακας θεωρείται από τους πλέον έγκυρους πίνακες κατάταξης παγκοσμίως διότι στηρίζεται σε στοιχεία άμεσα επαληθεύσιμα στο διαδίκτυο, και όχι σε δείκτες που στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό σε συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια και «έρευνες γνώμης» οι οποίοι διακατέχονται σε κάποιες περιπτώσεις από μεροληψία ή υποκειμενισμό. Βασική αρχή της συγκεκριμένης κατάταξης είναι ότι στη σημερινή εποχή η πλειονότητα των σημαντικότερων δραστηριοτήτων ενός ακαδημαϊκού ιδρύματος πρέπει να ανακλάται στον παγκόσμιο ιστό. Η κατάταξη δημοσιεύεται για 20η χρονιά, από το 2004, και ανανεώνεται δύο φορές το χρόνο κάθε Ιανουάριο και Ιούλιο.

Η κατάταξη κάθε Πανεπιστημίου βασίζεται στα εξής τρία κριτήρια:

1. Απήχηση – Ορατότητα (Visibility) 50%: Η ποιότητα του περιεχομένου αξιολογείται από τη δημοτικότητά του, δηλαδή από τον αριθμό των εξωτερικών δικτύων (υποδικτύων) που συνδέονται με τις ιστοσελίδες του ιδρύματος (κανονικοποιείται και στη συνέχεια επιλέγεται η μέγιστη τιμή). Η δημοτικότητα του περιεχομένου θεωρείται ότι αναγνωρίζει την αξία του ιδρύματος, την ακαδημαϊκή του επίδοση, την αξία και τη χρησιμότητα της δημοσιευμένης πληροφορίας ή υπηρεσίας που παρέχει το ίδρυμα.
2. Ανοιχτό Επιστημονικό Περιεχόμενο (Transparency or Openness) 10%. Αξιολογείται η συμμετοχή του ιδρύματος στα ανοιχτά επιστημονικά πρότυπα του παγκόσμιου ιστού μέσω του πλήθους των εγγράφων που καταλογογραφούνται στο Google Scholar και των αριθμό των ετεροαναφορών σε αυτά. Πρακτικά η μελέτη των ετεροαναφορών θεωρείται το εγκυρότερο κριτήριο αποτίμησης του επιστημονικού – ερευνητικού έργου ενός Πανεπιστημίου. Ο αριθμός ετεροαναφορών και κατά συνέπεια η βαθμολογία του κάθε Πανεπιστημίου υπολογίζεται από το άθροισμα των ετεροαναφορών των πρώτων 310 προφίλ Καθηγητών και Ερευνητών του Πανεπιστημίου μείον τις ετεροαναφορές των είκοσι πρώτων προφίλ.
3. Αριστεία (Excellence or Scholar) 40%. Ποσοστό των δημοσιεύσεων του ιδρύματος στο 10% των περισσότερο αναφερόμενων δημοσιεύσεων σε κάθε επιστημονικό πεδίο. Ο δείκτης αυτός προέρχεται από τη SCImago και περιλαμβάνει στοιχεία της πενταετίας 2018-2022 σε 27 διαφορετικά επιστημονικά πεδία.

Το πανεπιστήμιο της Αθήνας

Ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος αναφέρει ότι τα συγχαρητήρια και ο έπαινος ανήκουν δικαιωματικά στο ερευνητικό δυναμικό του Ιδρύματος, το οποίο παράγει υψηλής ποιότητας και σημαντικής επιδραστικότητας ερευνητικό έργο αλλά και στα μέλη του διοικητικού προσωπικού που εργάζονται άοκνα για την ανάδειξη και προβολή του παγκοσμίως. Όπως λέει ο κ. Δημόπουλος η συγκεκριμένη κατάταξη, η οποία φέτος κλείνει 20 χρόνια παρουσίας στα παγκόσμια rankings Πανεπιστημίων καταρτίζεται από τη Cybermetrics (CCHS), μια μονάδα του Ισπανικού Εθνικού Κέντρου Ερευνών (Spanish National Research Council – CSIC), που αποτελεί και το κύριο ερευνητικό ίδρυμα της Ισπανίας. Δίνει πληροφορίες για περισσότερα από 32.000 πανεπιστήμια σύμφωνα με την παρουσία τους στο διαδίκτυο και την απήχηση του ερευνητικού τους έργου.