Διαγωνισμός PISA: Γιατί «πάτωσαν« οι Έλληνες μαθητές - Η ανάλυση του Γιάννη Πανάρετου

Σύμφωνα με την έρευνα του ΟΟΣΑ για τον διαγωνισμό PISA, οι επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών που βρίσκονται κάτω από τον μέσο όρο του Οργανισμού. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των αποτελεσμάτων του 2022 στην Ελλάδα μειώθηκε σε σύγκριση με το 2018 στα μαθηματικά, στην κατανόηση κειμένου και στις φυσικές επιστήμες.

Σε αναρτήσεις του στο Χ ο πρώην υφυπουργός Παιδείας, Γιάννης Πανάρετος, ένας από τους εμπνευστές του προγράμματος, εξηγεί τους λόγους που κόπηκαν οι Έλληνες μαθητές και τονίζει ως βασικό και μεγάλο πρόβλημα τις Πανελλαδικές εξετάσεις.

«Έφθασε η ώρα της ριζικής επανεξέτασης της πρακτικής των πανελληνίων. Πέρασαν 40 περίπου χρόνια με αυτές και στο όνομα του αδιάβλητου θυσιάζουμε την δημιουργική σκέψη γενεών» τονίζει.

Η ανάλυση του Γιάννη Παναρέτου

«Ήμουν από τους εμπνευστές του προγράμματος PISA στον ΟΟΣΑ, στην αρχή της δεκαετίας του /90. (Εκπροσωπούσα την χώρα στην εκπαιδευτική επιτροπή του ΟΟΣΑ). Πίστευα πολύ στις μετρήσιμες αξιολογήσεις στην εκπαίδευση (κ όχι μόνο).

Η χώρα μας διαχρονικά έχει απογοητευτικές επιδόσεις στο πρόγραμμα. Χειροτέρεψε όμως μετά το 2010, παρά τις μεταρρυθμίσεις που επιχειρήθηκαν. Έχουν διατυπωθεί πολλές βάσιμες ερμηνείες. (Ύλη, μέθοδοι διδασκαλίας, ποιότητα καθηγητών, συμπεριφορά γονέων κλπ).

Ποτέ όμως δεν έγινε εμπεριστατωμένη μελέτη εντοπισμού των βασικών προβλημάτων. Η ΟΛΜΕ υποστήριζε ότι το PISA αξιολογεί διαφορετικά από το δικό μας σύστημα (σωστό σε ένα βαθμό).

Η γνώμη μου ήταν (και είναι) ότι το μεγάλο πρόβλημα είναι οι πανελλήνιες. (Κυρίως ο ακριβής προσδιορισμός της εξεταστέας ύλης). Γύρω τους έχει οικοδομηθεί όλο το σύστημα. Ο κορσές της ύλης οδηγεί στην ακραία απομνημόνευση εις βάρος της κριτικής σκέψης (ουσία του PISA).

Στον βωμό της ισότητας (μικρή κ ακραία προσδιορισμένη εξεταστέα ύλη) έχουμε θυσιάσει την δημιουργική σκέψη των νέων.

Μελέτες που είχα κάνει πριν 20 περίπου χρόνια (αποτελέσματα στην σελίδα μου) είχαν δείξει ότι οι κοινωνικές ανισότητες διευρύνθηκαν αντί να μειωθούν (στις πανελλήνιες αποδίδουν καλύτερα οι μαθητές των ιδιωτικών με γονείς γιατρούς, καθηγητές μηχανικούς κλπ).

Όταν ο βασικός στόχος μιας πολιτικής αποτυγχάνει, η πολιτική θέλει αλλαγή. Εδώ η αλλαγή δεν είναι εύκολη. Έχει διαμορφωθεί μια ολόκληρη οικονομία κ μια νοοτροπία βολέματος γύρω από τις πανελλήνιες κ την μορφή που έχουν.

Από την εμπειρία δεκαετιών στην εκπαίδευση (κ στην πολιτική της) έχω καταλήξει ότι έφθασε η ώρα της ριζικής επανεξέτασης της πρακτικής των πανελληνίων. Πέρασαν 40 περίπου χρόνια με αυτές και στο όνομα του αδιάβλητου θυσιάζουμε την δημιουργική σκέψη γενεών.

Δύσκολο το εγχείρημα, κυρίως πολιτικά κ ψυχολογικά. Όμως, πρέπει να το αποτολμήσουμε. Αντί να ασχολούμαστε με ιδιωτικά πανεπιστήμια (επίσης πρόβλημα, αλλά στο τέλος και όχι στην ρίζα του προβλήματος) ας ξεκινήσουμε από την ρίζα. Εδώ να σας δω Κυριάκο 1 κ Κυριάκο 2.

Οι επιδόσεις των Ελλήνων δεκαπεντάχρονων μαθητών στον διαγωνισμό του 2022 ήταν οι χειρότερες της τελευταίας δεκαετίας και για τις τρεις δεξιότητες, στις οποίες αξιολογούνται στο συγκεκριμένο διαγωνισμό: την κατανόηση κειμένου, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες.

Ειδικότερα, για την Ελλάδα προκύπτουν τα ακόλουθα ανά γνωστικό αντικείμενο:

Μαθηματικά: Το σκορ της Ελλάδας είναι 430 έναντι 451, που ήταν το 2018. Η χώρα μας βρίσκεται στην 44η θέση μεταξύ των 80 χωρών, που συμμετείχαν ενώ ο μέσος όρος, που ορίζει ο ΟΟΣΑ για τα Μαθηματικά ήταν 472, όταν το 2018 ήταν 489. Το 2015 η Ελλάδα συγκέντρωσε 454 βαθμούς και κατετάγη 43η, ενώ το 2012 η Ελλάδα είχε 453 μονάδες και ήταν 42η.

Κατανόηση κειμένου: Η βαθμολογία της Ελλάδας είναι 438, καταλαμβάνοντας την 41η θέση στη λίστα. Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ για την κατανόηση κειμένου ήταν 476. Το 2018, όταν ο διαγωνισμός είχε εστιάσει στο πεδίο αυτό, η χώρα μας είχε συγκεντρώσει 457 στη βαθμολογία, το 2015 ήταν 41η και το 2012 βρέθηκε στην 39η θέση.

Φυσικές επιστήμες: Όπως και στα Μαθηματικά, η Ελλάδα βρέθηκε πάλι στην 44η θέση με βαθμολογία 441, ενώ ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ για το πεδίο αυτό, ήταν 485. Το 2018 η βαθμολογία της ήταν 452 και η χώρα μας δεν άλλαξε θέση (44η). Στο διαγωνισμό του 2015 οι Έλληνες βαθμολογήθηκαν με 455 βαθμούς, οι οποίοι έφεραν την χώρα μας στην 43η θέση. Το 2012 η χώρα μας συγκέντρωσε 467 μονάδες, επίδοση με την οποία κατετάγη 41η».