Μηχανογραφικό 2024: Γιατί έχουν σοβαρές προοπτικές στην αγορά εργασίας οι περιβαλλοντικές σπουδές

Το περιβάλλον αναδεικνύεται ως ένας από τους πιο κρίσιμους τομείς για την αειφορία και την ευημερία της κοινωνίας και οι υποψήφιοι, οι οποίοι από την ερχόμενη εβδομάδα θα μπορούν να καταθέσουν το μηχανογραφικό τους καλό θα ήταν να «μελετήσουν» τις σχετικές σπουδές στη χώρα μας.

Η Ελλάδα από τη μια διαθέτει το προνόμιο ενός ιδιαίτερου φυσικού πλούτου από την άλλη όμως υστερεί στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή πολιτικών που στοχεύουν στην οικονομική ανάπτυξη λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τους την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας.

Όπως εξηγεί στο ethnos.gr η κυρία Βασιλική Κουτρούμπα, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας «η αξιολόγηση και η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, η διασφάλιση ικανοποιητικής ποιότητας του αέρα που αναπνέουμε και του νερού που πίνουμε, η παραγωγή ενέργειας με χαμηλό κόστος και μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, η τουριστική ανάπτυξη με παράλληλη προστασία των τοπικών πληθυσμών και των οικοσυστημάτων, η ορθολογική χρήση πόρων και ο σχεδιασμός παραγωγικών διαδικασιών ακολουθώντας τις αρχές της κυκλικής οικονομίας είναι ορισμένες από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε ως χώρα και στις οποίες εξειδικευμένο προσωπικό θα χρειαστεί να απασχοληθεί στο μέλλον».

Οι σπουδές στα ΑΕΙ

Οι πιο συναφείς σπουδές από τις οποίες μπορεί να εκκινήσει ένας απόφοιτος Λυκείου για να μπορέσει να εργαστεί στα παραπάνω αντικείμενα είναι τα Τμήματα Περιβάλλοντος των ελληνικών ΑΕΙ. Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν 3 σχετικά προπτυχιακά προγράμματα σπουδών:

• Περιβάλλοντος (Μυτιλήνη) – ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ
• Περιβάλλοντος (Ζάκυνθος) - ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
• Περιβάλλοντος (Λάρισα) - ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Οι απόφοιτοι των τμημάτων έχουν το επαγγελματικό δικαίωμα του Περιβαλλοντολόγου. Ως Περιβαλλοντολόγος -o αγγλικός όρος είναι Environmental Scientist- ορίζεται ο επιστήμονας με αντικείμενο τις Περιβαλλοντικές Επιστήμες. Το Επάγγελμα του Περιβαλλοντολόγου ανήκει στα Πράσινα Επαγγέλματα και σε θέσεις του δημοσίου τομέα εντάσσεται στην κατηγορία Π.Ε. Περιβάλλοντος ενώ όσον αφορά την εκπαίδευση εντάσσεται στον κλάδο Π.Ε. 88.05 Περιβάλλοντος.

Ο Περιβαλλοντολόγος μελετά την κατάσταση του περιβάλλοντος, εκτιμά τις επιπτώσεις των επιμέρους ανθρωπογενών δραστηριοτήτων και αναζητά τρόπους αντιμετώπισής τους. Ο ρόλος του είναι πολύπλευρος καθώς καλείται να αξιολογήσει και να λάβει υπόψη του τις τεχνικές, οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις του κάθε προβλήματος και να συμβάλλει στη εύρεση λύσεων με βάση την πολυπλοκότητά τους. Ακριβώς λόγω του πολυσύνθετου χαρακτήρα των περιβαλλοντικών προβλημάτων, ο περιβαλλοντολόγος θα πρέπει να έχει πανοπτική εικόνα και να μπορεί να συνεργαστεί και να συντονίσει επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων (π.χ. Βιολόγους, Χημικούς, Φυσικούς, Χημικούς Μηχανικούς, Γεωλόγους, Ωκεανογράφους, Χωροτάκτες, Οικονομολόγους).

Ενδεικτικοί τομείς απασχόλησης και εξειδίκευσης

Ένας σημαντικός τομέας είναι η διαχείριση των υδάτινων πόρων. Συγκεκριμένες περιοχές της χώρας αντιμετωπίζουν φαινόμενα έλλειψης νερού εξαιτίας της υπερβολικής εκμετάλλευσης και της ρύπανσης. Η βελτιστοποίηση της υδατικής διαχείρισης και η προστασία των υδάτινων οικοσυστημάτων αποτελούν σημαντικά πεδία ενασχόλησης.

Ο τομέας της ανακύκλωσης και της διαχείρισης των απορριμμάτων αναδεικνύεται ως μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε ως χώρα. Η ενημέρωση του κοινού, η εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών και η ενθάρρυνση της κυκλικής οικονομίας μπορούν να μειώσουν τον όγκο των απορριμμάτων και να προωθήσουν την αειφόρο ανάπτυξη.

Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή πολιτικών και δράσεων για τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας είναι ένας άλλος σημαντικός τομέας απασχόλησης σήμερα. Οι προστατευόμενες περιοχές του δικτύου "Natura 2000" στην Ελλάδα ανέρχονται σε 446, καλύπτοντας ποσοστό 27.44% της χώρας.

Ένα εναλλακτικό μονοπάτι είναι και το πεδίο του βιώσιμου τουρισμού. Η Ελλάδα διαθέτει μοναδικές φυσικές ομορφιές και πολιτιστικό πλούτο που την καθιστούν έναν από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως. Ωστόσο, ο αειφορικός τουρισμός πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα, με τη διαφύλαξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος να αποτελεί κεντρικό στόχο.

Ένας σύγχρονος τομέας εξειδίκευσης είναι το ESG (Environmental, Social, Governance). Αναφέρεται στους 3 βασικούς παράγοντες μέτρησης των ηθικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων μιας επένδυσης σε μια επιχείρηση: στα περιβαλλοντικά κριτήρια, τα κοινωνικά κριτήρια και τη διακυβέρνηση.

Το Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ίδρυσε και εδραίωσε τις περιβαλλοντικές σπουδές στην Ελλάδα και προσφέρει μαθήματα που αντιμετωπίζουν τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας όπως: Κλιματική Αλλαγή, Κυκλική Οικονομία, Πράσινη Επιχειρηματικότητα, Περιβαλλοντική Επικοινωνία, Περιβάλλον και Υγεία, Τεχνολογίες Απορρύπανσης, Διαχείριση Αειφορίας Φορέων & Επιχειρήσεων. Οι απόφοιτοι του Τμήματος Περιβάλλοντος έχουν πλήρως κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα και μπορούν να εκπονήσουν περιβαλλοντικές μελέτες (μελετητικού πτυχίου 27), να απασχοληθούν στο δημόσιο (Υπουργείο Περιβάλλοντος, Περιφέρειες, Δήμοι), να εργαστούν ως εκπαιδευτικοί ή δεδομένης της διεπιστημονικής τους κατάρτισης να ακολουθήσουν εναλλακτικές καριέρες.

Σύμφωνα με τις πρόσφατες παγκόσμιες κατατάξεις των Πανεπιστημίων, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου ήταν 2ο στην Ελλάδα (και στη θέση 413 παγκοσμίως) στον επιστημονικό τομέα της «Οικολογίας και Εξέλιξης/Ecology and Evolution» ενώ 4 από τους καθηγητές του  περιλαμβάνονται στην λίστα με τους "Καλύτερους Ερευνητές στον Κόσμο" (Research.com, δεδομένα 2022).

Το Τμήμα έχει επενδύσει στην εξωστρέφεια και διεθνοποίηση εδώ και 20 συναπτά έτη μέσω του μεταπτυχιακού προγράμματος «MESPOM: Μasters in Environmental Science, Policy and Management» που είναι προϊόν συνεργασίας 4 Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων: του Πανεπιστημίου της Κεντρικής Ευρώπης (Central European University, Αυστρία), του Πανεπιστημίου του Λουντ (Lund, Σουηδία), του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ (Manchester, Αγγλία) και του Τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου.