Συνήγορος του φοιτητή: Πώς λειτουργεί και πού παρεμβαίνει – Όσα πρέπει να γνωρίζουν οι πρωτοετείς

Ένα συνήγορο δίπλα τους έχουν οι φοιτητές, που εισάγονται στα πανεπιστήμια, πολύτιμο βοηθό για τυχόν προβλήματα ,που θα αντιμετωπίζουν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Η ανάγκη της δημιουργίας του θεσμού «Συνήγορος του φοιτητή» προέκυψε καθώς πάρα πολύ συχνά οι φοιτητές αντιμετώπιζαν δυσκολίες με τις σπουδές τους στα ιδρύματα, είτε με τους καθηγητές είτε τις διοικητικές υπηρεσίες των ιδρυμάτων ή την γνωστή γραφειοκρατία.

Οι φοιτητές μπορούν να απευθυνθούν στο θεσμό εάν έχουν για παράδειγμα προβλήματα με τη σίτιση, τη στέγαση, την πρακτική άσκηση, με υποτροφίες, με κακή συμπεριφορά καθηγητή και πολλά ακόμη. Στο πλαίσιο αυτό νομοθετήθηκε ο θεσμός αυτός και σήμερα όλα τα ΑΕΙ έχουν ένα διαμεσολαβητή μεταξύ φοιτητών και πανεπιστημίου για όλα τα θέματα εκτός από αυτά που αφορούν στις εξετάσεις και τη βαθμολογία τους.

Μέσω του θεσμού, οι φοιτητές μπορούν να καταγγείλουν καθηγητές ή οργανωτικά μέλη του πανεπιστημίου τους που εμποδίζουν τη σωστή λειτουργία του ιδρύματος, εφόσον η καταγγελία έχει σχέση με κακοδιοίκηση. Όπως αναφέρει το πανεπιστήμιο της Πάτρας ο «Συνήγορος του Φοιτητή» είναι ένας εξειδικευμένος θεσμός που αποσκοπεί στη διαμεσολάβηση μεταξύ από τη μία πλευρά των φοιτητριών και φοιτητών και από την άλλη θεσμικών οργάνων, διδασκόντων/ουσών, υπηρεσιών ή στελεχών του Πανεπιστημίου, όταν υπάρχει κάποια δυσεπίλυτη διχογνωμία, διαφοροποιημένη προσέγγιση, που οδηγεί σε αποκλίνουσες εκτιμήσεις για τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν ή κάποια καταγγελία.

Ο θεσμός του Συνηγόρου του φοιτητή από τη φύση του, σηματοδοτεί μια εξαιρετικά θετική πρόσληψη και κατανόηση των σχέσεων και της συνεργασίας όλων των πλευρών στο πλαίσιο της Πανεπιστημιακής Κοινότητας. Αποσκοπεί στη μετατροπή της διαφωνίας σε δημιουργική σύνθεση των απόψεων, στην απόσβεση των συγκρούσεων, την εμβάθυνση μιας κουλτούρας καλής επικοινωνίας, ηρεμίας και ακαδημαϊκής αξιοπρέπειας και στην εμπέδωση της ολόπλευρης στήριξης του Πανεπιστημίου στις φοιτήτριες και τους φοιτητές του που αντιμετωπίζει με το μέγιστο δυνατό ενδιαφέρον για τις σπουδές, τις συνθήκες ζωής, την υγεία και την ολόπλευρη ανάπτυξή τους.

Αποτελεί πάντα μια γέφυρα επικοινωνίας για:

• διευκόλυνση των φοιτητριών/ών με τα όργανα διοίκησης και τις υπηρεσίες του πανεπιστημίου,
• εξέταση και αναζήτηση λύσεων στα αιτήματα φοιτητών/τριών για θέματα που αντιμετωπίζουν με τις ακαδημαϊκές ή τις διοικητικές υπηρεσίες,
• εξέταση αναφορών ή καταγγελιών των φοιτητών/τριών για την τήρηση διατάξεων και κανόνων της δεοντολογίας και της πανεπιστημιακής νομοθεσίας,
• ενημέρωση των φοιτητριών/ών για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το νομικό πλαίσιο αλλά και τα ήθη που απορρέουν από την ένταξη στην Πανεπιστημιακή Κοινότητα.

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι νέοι φοιτητές

Ο διαμεσολαβητής ο οποίος βρίσκεται σε κάθε ίδρυμα στηρίζει τους φοιτητές οι οποίοι μπορούν να του θέσουν ερωτήσεις για οποιαδήποτε παροχή των υπηρεσιών του πανεπιστημίου (π.χ. δωρεάν σίτιση, βιβλία), να μάθουν σχετικά με τη διαδικασία μεταγραφής ή υποτροφίας και να λάβουν έμπρακτη βοήθεια αν χρειαστεί, καθώς και να ρωτήσουν οτιδήποτε σχετίζεται με αλλαγές στο ίδιο το πανεπιστήμιο για το πως αυτές επηρεάζουν τους ίδιους τους φοιτητές. Ασχολείται, επίσης, και με την επίλυση κάθε είδους προβλημάτων που μπορεί να δημιουργηθούν.

Ύστερα από καταγγελία, αλλά και χωρίς αυτή, ο Συνήγορος του Φοιτητή μπορεί να ζητήσει οποιοδήποτε έγγραφο από το πανεπιστήμιο, μπορεί να ελέγξει πλήρως τη λειτουργία προσώπων και υπηρεσιών, και τέλος μπορεί να βγάλει πόρισμα που θα ενημερώνει τον φοιτητή και τον καθηγητή/υπηρεσία και να μεσολαβήσει για την επίλυση του προβλήματος. Πρόκειται για έναν πρωτοποριακό θεσμό, ο οποίος νομοθετήθηκε το 2011 (νόμος 4090 άρθρο 55), με σκοπό την τήρηση της νομιμότητας, στο πλαίσιο της ακαδημαϊκής ελευθερίας, την αντιμετώπιση φαινομένων κακοδιοίκησης και τη διαφύλαξη της εύρυθμης λειτουργίας του Ιδρύματος.

Ο Συνήγορος του Φοιτητή ορίζεται για θητεία ενός ακαδημαϊκού έτους χωρίς αμοιβή, με δυνατότητα ανανέωσης, εφόσον ο ίδιος το επιθυμεί. Ειδικότερα ο Συνήγορος του Φοιτητή διερευνά υποθέσεις, αυτεπαγγέλτως ή ύστερα από αναφορά φοιτητή, και διαμεσολαβεί στα αρμόδια όργανα του Ιδρύματος για την επίλυσή τους. Μπορεί να ζητά από τις υπηρεσίες του Ιδρύματος κάθε πληροφορία, έγγραφο ή άλλο αποδεικτικό στοιχείο για την υπόθεση, να εξετάζει πρόσωπα, να ενεργεί αυτοψία και να παραγγέλλει πραγματογνωμοσύνη. Αν διαπιστώσει ότι σε συγκεκριμένη υπόθεση δεν τηρείται η νομιμότητα, ότι παρατηρούνται φαινόμενα κακοδιοίκησης ή διαταράσσεται η εύρυθμη λειτουργία του Ιδρύματος, συντάσσει πόρισμα το οποίο γνωστοποιεί στον καθηγητή τον οποίον αφορά ή την αρμόδια διοικητική υπηρεσία και τον φοιτητή που υπέβαλε την αναφορά, και διαμεσολαβεί με κάθε πρόσφορο τρόπο για την επίλυση του προβλήματος.