Πρύτανης του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστήμιου: Νέα προπτυχιακά προγράμματα μέσα στο 2025

Πριν από τρείς μήνες το ΕΑΠ απέκτησε την αυτονομία του και μαζί για πρώτη φορά μετά- από 25 χρόνια λειτουργίας- πρύτανη. Μέχρι τότε, συνήθως, ο κάθε υπουργός Παιδείας ,διόριζε ένα πρόεδρο της Διοικούσας Επιτροπής, γεγονός, που προκαλούσε πολλά προβλήματα στο ίδρυμα αλλά και αντιδράσεις από την πανεπιστημιακή κοινότητα. Τον Σεπτέμβριο του 2024 το ΕΑΠ, αποκτά πρύτανη τον καθηγητή κ. Μανώλη Κουτούζη, ο οποίος δηλώνει ότι τώρα πλέον, το πανεπιστήμιο «παίρνει την τύχη του στα ίδια του τα χέρια».  

Στη συνέντευξη του στο ethnos.gr, ο νέος πρύτανης αποκαλύπτει ότι το ίδρυμα θα αυξήσει τα προπτυχιακά του προγράμματα μέσα στο 2025, κάτι που περιμένουν πολλοί νέοι άνθρωποι. Θα επαναφέρει φέτος τις ορκωμοσίες και τις απονομές των τίτλων μεταπτυχιακών σπουδών στην πόλη της Θεσσαλονίκης, το οποίο αποτελούσε πάγιο αίτημα των φοιτητών/τριών με τόπο κατοικίας την βόρεια Ελλάδα. Θα διευρυνθεί η πολιτική των υποτροφιών

Ολόκληρη η συνέντευξη

Για πρώτη φορά το ίδρυμα αποκτά πρύτανη. Τι σημαίνει αυτό για τη λειτουργία και αυτονομία του; Θα είναι περισσότερο ευέλικτο το πανεπιστήμιο;

Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο ανοίγει πλέον ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του. Με ημερομηνία σταθμό την 01.09.2024, το Ε.Α.Π. παίρνει την «τύχη του» στα ίδια του τα χέρια. Για τους συντελεστές του Ιδρύματος, τους ανθρώπους δηλαδή που διδάσκουν, πραγματοποιούν επιστημονική έρευνα ή εργάζονται σε αυτό, οι οποίοι περίμεναν πάνω από 25 έτη την αυτονόμησή του, το νέο αυτό κεφάλαιο σηματοδοτεί μία νέα αρχή και ταυτόχρονα ένα ισχυρό κίνητρο για περαιτέρω ανάπτυξη.  Καλούμαστε λοιπόν εμείς, η πανεπιστημιακή κοινότητα του ΕΑΠ να διαμορφώσουμε και να υλοποιήσουμε ένα στρατηγικό σχέδιο, το οποίο θα αναδεικνύει την μοναδικότητα και τα πλεονεκτήματα του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και θα το καθιστά Πανεπιστήμιο πρώτης επιλογής, ανοικτό σε όλους! Τέτοιες στρατηγικές πρωτοβουλίες δεν ήταν δυνατό να ληφθούν με το καθεστώς των διορισμένων Διοικουσών Επιτροπών.

Όσον αφορά την ευελιξία, στα Προγράμματα Σπουδών, στο εκπαιδευτικό υλικό, στις παιδαγωγικές και διδακτικές πρακτικές, θα έλεγα ότι αυτή αποτελεί ταυτοτικό χαρακτηριστικό του ΕΑΠ από την αρχή της λειτουργίας του. Στο Πανεπιστήμιό μας ο/η φοιτητής/ρια επιλέγει τόσο τον αριθμό των Θεματικών Ενοτήτων που θα παρακολουθήσει όσο και τον τόπο, χρόνο και ρυθμό της μάθησής του. Το ΕΑΠ βασίζεται στην αυτορρύθμιση των φοιτητών/ριών του, δίνοντας τους τη δυνατότητα να προσαρμόσουν το ατομικό τους πρόγραμμα μάθησης στις ανάγκες και απαιτήσεις της καθημερινότητά τους. Επίσης το εκπαιδευτικό υλικό του ΕΑΠ το οποίο είναι προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, χαρακτηρίζεται από ποικιλία και διαρκή ανανέωση.

Έχετε δηλώσει ότι «θα αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις και τις δυσκολίες και ελπίζω ότι θα οδηγήσουμε το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο σε νέα μονοπάτια ανάπτυξης». Ποιος είναι ο προγραμματισμός σας μακροπρόθεσμα.

Οφείλω να σας πω ότι κάθε μέρα στην διοίκηση του ΕΑΠ είναι μία πρόκληση. Αυτό το επισημαίνω για να τονιστεί ότι ο (μακροπρόθεσμος) προγραμματισμός θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του και να συνυπάρχει με τις καθημερινές δυσκολίες και προκλήσεις. Με άλλα λόγια ενώ σχεδιάζουμε την στρατηγική του ιδρύματος οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την καθημερινότητα, βάζοντας και λειτουργικούς στόχους.

Όσον αφορά τον προγραμματισμό μας για το νέο έτος, ο οποίος αποτέλεσε προϊόν συλλογικής εργασίας με τους Αντιπρυτάνεις του Ιδρύματος, θα έλεγα ότι εστιάζει στους παρακάτω άξονες:

• Ανασχεδιασμός και περαιτέρω ενίσχυση της ποιότητας των προσφερόμενων Προγραμμάτων Σπουδών, με έμφαση στο αναβαθμισμένο εκπαιδευτικό υλικό και στη βιωματική εκπαιδευτική εμπειρία των φοιτητών/ριών. Το ΕΑΠ πρέπει να συνεχίσει να προσφέρει ποιοτικά προγράμματα. Αυτό σημαίνει ότι τα προγράμματα θα πρέπει να επικαιροποιούνται, να ακολουθούν τις επιστημονικές εξελίξεις στο πεδίο τους και να αξιοποιούν τις νέες δυνατότητες που δίνουν οι νέες τεχνολογίες και οι εξελίξεις στο πεδίο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Ταυτόχρονα όμως το ΕΑΠ θα πρέπει να επιδιώξει την δημιουργία νέων, ελκυστικών και καινοτόμων Προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων.
• Δημιουργία ασφαλούς συμπεριληπτικού περιβάλλοντος, με ίσες ευκαιρίες για όλα τα μέλη της πανεπιστημιακής  κοινότητας. Το ΕΑΠ είναι «Ανοικτό» Πανεπιστήμιο και αυτός ο όρος δεν είναι απλά ένα συστατικό του τίτλου του!
• Δημοκρατικές διαδικασίες, διαφάνεια, συλλογικότητα και συμμετοχικότητα στις αποφάσεις. Όλα αυτά τα οποία συχνά ήταν ζητούμενα στο Πανεπιστήμιό μας  θα συνοδεύονται από διαρκή λογοδοσία. Η πρώτη δημοκρατικά εκλεγμένη διοίκηση δεν μπορεί να μην τιμήσει τις διαδικασίες που την ανάδειξαν.
• Ουσιαστικές δράσεις εξωστρέφειας και βελτίωση της αναγνωρισιμότητας του ΕΑΠ, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό μέσω ξενόγλωσσων προγραμμάτων που θα απευθύνονται σε ένα διαφορετικό κοινό από το «παραδοσιακό» κοινό μας. Είμαστε ένα Πανεπιστήμιο με πολύ μεγάλη εμβέλεια. Οι φοιτητές/ριες μας ζουν, κυριολεκτικά, σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας, ενώ έχουμε και πάνω από 600 φοιτητές/ριες που ζουν σε χώρες του εξωτερικού. Το ΕΑΠ όμως πρέπει να αξιοποιήσει ακόμα περισσότερο το συγκριτικό του πλεονέκτημα στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση και την ανοικτότητα και να εξελιχθεί σε ένα Πανεπιστήμιο με ισχυρή διεθνή παρουσία.  Δεν είναι υπερβολή να δηλώσω ότι το ΕΑΠ υπηρετεί την ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση με εντελώς διαφορετικό τρόπο από τα συμβατικά πανεπιστήμια και αυτό θα πρέπει να το πιστωθεί.
• Ανάπτυξη των ακαδημαϊκών και ερευνητικών υποδομών, με βάση τον στρατηγικό προγραμματισμό του ιδρύματος και ακολούθως ανάπτυξη της έρευνας, τόσο της βασικής όσο και της εφαρμοσμένης, σε τομείς αιχμής και σε σύνδεση με τις ανάγκες της κοινωνίας. Είναι αλήθεια ότι το ΕΑΠ έχει εδραιωθεί ως ένα Πανεπιστήμιο που δίνει έμφαση στη διδασκαλία. Είναι καιρός να κάνουμε το στίγμα μας και στην έρευνα ισχυρό!
• Ενίσχυση της κοινωνικής προσφοράς. Το ΕΑΠ παρέχει σημαντικές υποτροφίες (υποτροφίες κοινωνικών κριτηρίων, υποτροφίες αριστείας, υποτροφίες σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, υποτροφίες σε διακεκριμένους αθλητές κ.α.) συνολικού ύψους περίπου 2.000.000 Ευρώ. Στόχος μας είναι να διευρυνθεί η πολιτική των υποτροφιών μας. Ας σημειωθεί ότι το ΕΑΠ δεν λαμβάνει κρατική επιχορήγηση και οι υποτροφίες προέρχονται από ίδιους πόρους!

Τι νέο έχει να προσφέρει στους φοιτητές το ΕΑΠ για το 2025.

Αρχικά, να σας ενημερώσω ότι το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο γιορτάζει φέτος τα εικοσιπέντε χρόνια από την λειτουργία των πρώτων προγραμμάτων σπουδών του και στο πλαίσιο του εορτασμού αυτού θα υλοποιηθούν διάφορες σημαντικές εκδηλώσεις για τους/τις φοιτητές/ριες και αποφοίτους μας. Εκδηλώσεις όπως ημέρες καριέρας, ημέρες γνωριμίας με το ΕΑΠ, εκδηλώσεις γνωριμίας με την ιστορία του ΕΑΠ, ενημερωτικές ημερίδες, κ.α. Περισσότερα για αυτές τις εκδηλώσεις θα ανακοινωθούν μόλις οριστικοποιηθούν οι οργανωτικές λεπτομέρειες.

Σε επίπεδο σπουδών, το ΕΑΠ προσφέρει φέτος τρία νέα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών, εκ των οποίων το ένα είναι αγγλόφωνο.  Δεν μπαίνω σε περισσότερες λεπτομέρειες, ωστόσο μπορεί κάποιος/α να δει περισσότερες λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα μας.

Επίσης εκμεταλλευόμενοι την ακαδημαϊκή μας ευελιξία αλλά και τα δεδομένα της εσωτερικής αξιολόγησης που εφαρμόζει από την ίδρυσή του το ΕΑΠ, ανανεώσαμε το εκπαιδευτικό υλικό του σε έναν μεγάλο αριθμό θεματικών ενοτήτων, χρηματοδοτώντας τη δράση αυτή από ίδιους πόρους του Ιδρύματος.

Τέλος, το Ίδρυμα επαναφέρει φέτος τις ορκωμοσίες και τις απονομές των τίτλων μεταπτυχιακών σπουδών στην πόλη της Θεσσαλονίκης, το οποίο αποτελούσε πάγιο αίτημα των φοιτητών/τριών με τόπο κατοικίας την βόρεια Ελλάδα.

Η Πολιτεία παρέχει στο ΕΑΠ τη στήριξη που χρειάζεται για την ανάπτυξή του;

Θα έλεγα ότι το πιο ισχυρό παράδειγμα έμπρακτης στήριξης της Πολιτείας στην πορεία ανάπτυξης του ΕΑΠ ήταν η αυτονόμηση του ιδρύματος, στην οποία αναφερθήκαμε προηγουμένως.

Πέρα από αυτό, οι σχέσεις του Ιδρύματος με το ΥΠΑΙΘΑ είναι άριστες και η επικοινωνία διαρκής. Οφείλω να δηλώσω ότι το Υπουργείο  αναγνωρίζει την μοναδικότητα και την ιδιαιτερότητα του ΕΑΠ, την ίδια στιγμή που το αντιμετωπίζει ισότιμα με τα υπόλοιπα Πανεπιστήμια της χώρας. Αυτό ξέρετε δεν είναι πολύ εύκολο ούτε αυτονόητο καθώς η ιδιαιτερότητα μπορεί να οδηγήσει σε ιδιότυπους αποκλεισμούς. Θα έλεγα ότι το ΕΑΠ αποδεικνύοντας διαρκώς την προσήλωσή του στην ανοικτότητα, στην ποιότητα και στον φοιτητοκεντρικό του χαρακτήρα, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την στήριξη της Πολιτείας, η οποία με τη σειρά της ανταποκρίνεται. Επιμέρους αιτήματα από το ΕΑΠ πάντα θα υπάρχουν, ωστόσο η αίσθηση που έχουμε είναι ότι υπάρχει η διάθεση για συνεννόηση.

Οφείλω τέλος να αναγνωρίσω την άμεση και καταλυτική ανταπόκριση και αρωγή της Πολιτείας σε πρόσφατη κρίση, την οποία χρειάστηκε να αντιμετωπίσουμε.

Υπάρχουν συνεργασίες και τι είδους με τα ελληνικά δημόσια ΑΕΙ;

Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο είναι ανοικτό και στις συνεργασίες. Έχει συνάψει μνημόνια συνεργασίας με τα περισσότερα από τα ανώτατα εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας με σκοπό την δυνατότητα ανάπτυξης κοινών ακαδημαϊκών και ερευνητικών δράσεων. Πιο συγκεκριμένα συνεργαζόμαστε:

1. Με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής) για την προσφορά του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Επιστήμες της Αγωγής: Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση Ατόμων με Προβλήματα Προφορικού και Γραπτού Λόγου».
2. Με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Τμήμα Ιατρικής) για την προσφορά του μεταπτυχιακού προγράμματος «Διαχείριση Γήρανσης και Χρόνιων Νοσημάτων».
3. Με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο (Τμήμα Πληροφορικής) για την προσφορά του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Βιοπληροφορική και Νευροπληροφορική»
4. Με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής) για την προσφορά του μεταπτυχιακού προγράμματος «Καλλιέργειες υπό κάλυψη-Υδροπονία»
5. Με το Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων για την προσφορά του μεταπτυχιακού προγράμματος «Εφαρμογές Γεωργίας Ακριβείας».
6. Με την Ακαδημία Αθηνών (Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών για την προσφορά του μεταπτυχιακού προγράμματος «Ιατρική Ακριβείας και Νέες Θεραπείες» (Precision Medicine and Novel Therapies).
7. Με την Ακαδημία Αθηνών (Κέντρο Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας) για την προσφορά του μεταπτυχιακού προγράμματος “Protection of Cultural Heritage and Monuments of Nature from the Effects of Climate Change”.

8.Με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου (Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων) για την προσφορά του μεταπτυχιακού προγράμματος «Παγκόσμιες Προκλήσεις και Συστήματα Αναλύσεων».

Παράλληλα υπάρχει και συνεργασία με Πανεπιστήμια της Κύπρου και πιο συγκεκριμένα:

1. Με το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και συγκεκριμένα με τη Σχολή Διοίκησης για την προσφορά του μεταπτυχιακού προγράμματος «Τραπεζική, Λογιστική και Χρηματοοικονομική»
2. Με το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου (Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης) για την προσφορά του μεταπτυχιακού προγράμματος «MSc in Enterprise Risk Management»
3. Με το Πανεπιστήμιο Frederick (Τμήμα Νομικής) για την προσφορά του μεταπτυχιακού προγράμματος «Ευρωπαϊκό Δίκαιο». Όπως βλέπετε υπάρχει ουσιαστική συνεργασία και η πρόθεση είναι να συνεχιστεί και να διευρυνθεί. Αυτές οι συνεργασίες και συνέργειες δημιουργούν προστιθέμενη αξία που δεν αποτιμάται μόνο με ποσοτικούς όρους.

Υπάρχει συζήτηση να ιδρυθούν περισσότερα προπτυχιακά προγράμματα;

Προφανώς! Αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους μας ως διοίκηση του Ιδρύματος η ανάπτυξη νέων προγραμμάτων σπουδών με έμφαση στα προπτυχιακά προγράμματα. Υπάρχουν ήδη κατατεθειμένες προτάσεις στην Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, αλλά και προτάσεις που βρίσκονται σε τελικό στάδιο διαμόρφωσης. Γνωρίζω βέβαια κάποιους προβληματισμούς που διατυπώνονται για την παροχή προπτυχιακών προγραμμάτων από το ΕΑΠ. Έχω όμως την πεποίθηση ότι εντός του 2025, το Ίδρυμα θα είναι σε θέση να προσφέρει νέα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών που θα χαρακτηρίζονται από ακαδημαϊκή ποιότητα, όπως και όλα τα προγράμματα που υλοποιούνται ήδη στο Ίδρυμα. Αυτό θα βοηθήσει την ορθολογικότερη ανάπτυξή μας και θα δώσει μεγαλύτερη δυναμική στο Πανεπιστήμιο.