Πελέ: Κι όμως οι Βραζιλιάνοι δεν αγαπούν τον Βασιλιά του ποδοσφαίρου!

Ηταν η «μεγαλύτερη βραδιά» της μεγαλύτερη μέρας του χρόνου: Κυριακή 21 Ιουνίου του 1970. Ο κόσμος θα κινδύνευε από... υπερβολική δόση υπέροχου ποδοσφαίρου, αν δεν είχε το αντίδοτο της καθημερινότητας να τον συνεφέρει. Το επόμενο πρωινό της 21ης Ιουνίου γράφτηκε σε εφημερίδα της Αγγλίας: «Θα έπρεπε να απαγορεύεται ένα τόσο ωραίο ποδόσφαιρο»!

Τι άλλο να πεις εσύ πενήντα χρόνια μετά; Πως η Βραζιλία είχε νικήσει στο Μεξικό 4-1 την Ιταλία και πως κατακτούσε το Παγκόσμιο Κύπελλο για Τρίτη φορά στην Ιστορία της; Γνωστό! Το ότι από τους περισσότερους ποδοσφαιρικούς αναλυτές εκείνη η Εθνική Βραζιλίας θεωρείται ακόμα και σήμερα η πληρέστερη και η καλύτερη ομάδα που αγωνίστηκε ποτέ στα γήπεδα; Πασίγνωστο! Να πεις πως ήταν ο τελευταίος τελικός που ο κόσμος θα θαύμαζε πέντε γκολ, στην κανονική διάρκεια, το ένα καλύτερο από το άλλο; Κοινότοπο! Τι να πεις; Για τον βασιλιά Πελέ! Και τι να πρωτοπείς για τον Πελέ;

Μια παράγραφος από το βιβλίο του Εντουάρντο Γκαλεάνο «Το Ποδόσφαιρο Στη Σκιά και στο Φως» τα λέει όλα: «Οταν εκτελούσε φάουλ, οι αντίπαλοι που σχημάτιζαν τείχος ήθελαν να σταθούν ανάποδα, με το πρόσωπο στραμμένο προς το τέρμα, για να μην χάσουν το γκολ»! Αυτός ήταν ο Πελέ, ο βασιλιάς του ποδοσφαίρου, μέχρι που τον αμφισβήτησε ο Μαραντόνα...

Κι όπως έλεγαν οι Ρωμαίοι: «Και το φεγγάρι έχει λεκέδες», έτσι κι ένας βασιλιάς – έστω και του ποδοσφαίρου – δεν μπορεί να μην έχει τις γκρίζες σελίδες στο πολυσέλιδο βιβλίο της ιστορίας του. Αυτές τις γκρίζες σελίδες θα ξεφυλλίσουμε σήμερα.

Ο μύθος των 1283 γκολ

Ο Πελέ είναι αυτός που έχει δηλώσει πως ο Nicky Butt (ένας άσημος παίκτης της Εθνικής Αγγλίας) ήταν ο καλύτερος παίκτης του Μουντιάλ του 2002! Ο Πελέ συνεργαζόμενος με την MasterCard κάθε που πλησίαζε διοργάνωση Παγκοσμίου Κυπέλλου έδινε - επί αδρής αμοιβής - τα προγνωστικά του για το πολυαναμενόμενο τουρνουά σε εφημερίδες· ουδέποτε προέβλεψε σωστά! Τα λόγια λοιπόν του Πελέ δεν είναι θέσφατο, αν και «Θεός» της μπάλας. Και πολύ περισσότερο όταν ο «Θεός» μιλάει για τον εαυτό του. Ο Πελέ λοιπόν ναι μεν πέτυχε 1283 γκολ στην καριέρα του, αλλά 526 γκολ μπήκαν σε ανεπίσημους φιλικούς αγώνες, και σε τουρνουά επίδειξης. Στα 1283 γκολ έχει καταμετρήσει ακόμη και εκείνα που σημείωσε σε αγώνα κόντρα στην ομάδα της Ακτοφυλακής! O Πελέ, πολύ απλά έχει πετύχει 757 γκολ σε 812 παιχνίδια. Για προσέξτε: Στην λίστα του στατιστικολόγου – αναλυτή της Βραζιλίας Εμίλιο Καστράνιο ο Πελέ έχει πετύχει 8 γκολ από τα 11 της Σάντος κόντρα στην Μποταφόγκο Ριμπεϊράο Πρέτο. Καμιά σχέση με τη θρυλική Μποταφόγκο. Για το μόνο που μπορεί να κομπάζει αυτή η μικρή ομάδα είναι ότι «γέννησε» τον Σόκρατες. Ο Πελέ λοιπόν και οι ιστορικοί που του άναψαν το φωτοστέφανο μετρούσαν ακόμα και τα γκολ στην παραλία της Ιπανέμα!

«Στη μουσική υπάρχει ο Μπετόβεν και οι υπόλοιποι, στο ποδόσφαιρο ο Πελέ και οι υπόλοιποι», είπε το 2000 ο μετριόφρων Πελέ! Ταπεινός!

Απών από τα ρεκόρ των Μουντιάλ

Περισσότερα γκολ σε τελικό: Τζεφ Χαρστ (3). Περισσότερα γκολ σε ένα τουρνουά Παγκοσμίου Κυπέλλου: Ζιστ Φοντέν (13). Περισσότερα γκολ σε ένα ματς Παγκοσμίου Κυπέλλου: Ολεγκ Σαλένκο (5). Περισσότερες συμμετοχές σε αγώνες Παγκοσμίου Κυπέλλου: Λόταρ Ματέους (25). Περισσότερες συμμετοχές σε Παγκόσμια Κύπελλα:  Λόταρ Ματέους και Αντόνιο Καρμπαχάλ. Κορυφαίος σκόρερ της Βραζιλίας σε Μουντιάλ: Ρονάλντο (15).

Ποτέ κορυφαίος σκόρερ σε Μουντιάλ

O «βασιλιάς» του ποδοσφαίρου δεν αναδείχτηκε ποτέ κορυφαίος σκόρερ σε Μουντιάλ. Ο Πελέ μπορεί να έχει πετύχει εντυπωσιακά γκολ, όμως την πρωτιά δεν την απόλαυσε ποτέ. Η σχετική λίστα άλλους έχει καταγράψει.

1958: Ζιστ Φοντέν 13 γκολ

1962: Εξι παίκτες από 4 γκολ (Γκαρίντσα και Βαβά οι δύο από τη Βραζιλία)

1966: Εουσέμπιο (9)

1970: Γκερντ Μίλερ (10).

Και για να είμαστε δίκαιοι, ο Πελέ τραυματίστηκες και δεν έφτασε μέχρι τέλους στα Μουντιάλ του 1962 και 1966. Επίσης δεν κατάφερε να αναδειχτεί σε κορυφαίο σκόρερ της Βραζιλίας το 1970, τίτλο που κατέκτησε ο Ζαϊρζίνιο.

Δυο Παγκόσμια Κύπελλα κι όχι τρία

Ο Πελέ έχει ρίξει κάποτε ευθεία βολή στον Μέσι: «Με ρωτούν πότε θα γεννηθεί ο νέος Πελέ; Ποτέ! Ο πατέρας κι η μητέρα μου έκλεισαν το εργοστάσιο… Όταν ο Μέσι πετύχει 1284 γκολ όπως εγώ και κατακτήσει τρία Παγκόσμια Κύπελλα τότε θα τα ξαναπούμε…».

Ο Μέσι πρέπει να πετύχει 757 γκολ (ήδη έχει πετύχει 715), για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, και να υψώσει δύο Κύπελλα Μουντιάλ. Ο Πελέ ήταν μέλος τριών ομάδων που κατέκτησαν Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος του τουρνουά του 1962 είδε τους αγώνες από την εξέδρα. Ο Γκαρίντσα ήταν ο παίκτης που «χάρισε» στη Βραζιλία το Ζιλ Ριμέ το ’62!

Ξέχασε όσους τον βοήθησαν

Όταν κάποτε ο Πελέ συνέταξε τη λίστα με τους σπουδαιότερους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών, δεν συμπεριέλαβε σ’ αυτήν αρκετούς από τους θρυλικούς πρώην συμπαίκτες του. Ποιοι ήταν αυτοί; Ο Γκαρίντσα, ο ποδοσφαιριστής που οδήγησε τη Βραζιλία στον τελικό του ’62, ο Βαβά που πέτυχε τρία γκολ σε δύο τελικούς Μουντιάλ, ο Ντιντί, ο καλύτερος παίκτης του τουρνουά του 1958. Και επίσης «ξέχασε» από τη θρυλική ομάδα του ’70 τους Ζέρσον, Ζαϊρζίνιο, Ζίλμαρ, Τοστάο, Ζίτο και Μπελίνι.

Ο Ζέρσον, ο παίκτης που μοίραζε μπαλιές στον τελικό του ’70 είχε δηλώσει: «Προτιμώ χίλιες φορές να δίνω ασίστ, παρά να σκοράρω, άλλωστε αυτός ήταν ο ρόλος μου, για αυτό με δόξασαν.» Το λιγότερο ντροπή για τον Πελέ που τον λησμόνησε. Όπως είχε λησμονήσει τον εμβληματικό Γκαρίντσα όταν χρειαζόταν τη βοήθειά του και που πέθανε φτωχός και μόνος. O Πελέ δεν παραβρέθηκε ούτε στην κηδεία του: «Η αλήθεια είναι ότι μισώ να βλέπω πτώματα. Προτιμώ να προσεύχομαι μόνος», είπε ως δικαιολογία. Χρόνια αργότερα, ο Ντιέγκο Μαραντόνα μίλησε για την απουσία του Πελέ: «Θα ήθελα να φροντίσει τον Garrincha όσο ήταν στη ζωή…». Όπως πάντα ο Πελέ ξεχνούσε τους παίκτες - θρύλους που τον έκαναν αυτό που είναι: βασιλιά του ποδοσφαίρου, άλλωστε οι βασιλιάδες θεωρούν ότι όλα όσα γίνονται οφείλονται αποκλειστικά σ’ αυτούς.

Οι Βραζιλιάνοι δεν τον αγαπούν!

Αν ρωτήσετε ένα Βραζιλιάνο ποιος είναι ο μεγαλύτερος ποδοσφαιριστής της πατρίδας τους αρκετοί θα απαντήσουν, ο Γκαρίντσα, ο Ζαϊρζίνιο, ο Ζιζίνιο, ο Σόκρατες... Οι πολλές δραστηριότητες του Πελέ με στόχο τον πλουτισμό μετά τη θητεία του στα γήπεδα, οι συχνές αντιφατικές δηλώσεις του, η αλαζονεία και η υπεροψία του τον έχουν μετατρέψει σε αντιδημοτικό έως και γραφικό στη Βραζιλία. 

«Πιστεύω ότι ο Πέλε δεν γνωρίζει τίποτα για το ποδόσφαιρο», δήλωσε το 2002 ο τότε προπονητής της Βραζιλίας Λουίς Φελίπε Σκολάρι. «Δεν υπήρξε ποτέ προπονητής και όλες οι αναλύσεις του αποδεικνύονταν πάντα λανθασμένες. Είναι είδωλο σε όλη τη Βραζιλία, αλλά η ανάλυσή του δεν αξίζει τίποτα».

«Υπάρχει η αίσθηση ότι ο Πελέ ανήκει περισσότερο στην παγκόσμια κληρονομιά από ό,τι στη Βραζιλία», γράφει ο  Αλεξ Μπέλος στο βιβλίο του «Futebol». «Είναι διεθνές σημείο αναφοράς και είναι απλό γιατί: ο φτωχός μαύρος που έγινε ο καλύτερος στον κόσμο. Αλλά οι Βραζιλιάνοι δεν τον αγαπούν με τον τρόπο που αγαπούν τον Γκαρίντσα». Λίγες εβδομάδες πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2014 στο Ρίο, ο Πέλε δέχτηκε κριτική για το ότι μίλησε ενάντια στις διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις του κόσμου χαρακτηρίζοντάς τις ως «Απώλεια για τη χώρα. Εχω ήδη αγωνιστεί για την πατρίδα μου. Σίγουρα δεν χρειάζεται να το ξανακάνω»!

Και δεν το ξανάκανε. Ούτε στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων εμφανίστηκε, όταν ολόκληρος ο κόσμος τον περίμενε με αγωνία. Τα οικονομικά του συμφέροντα, που διαχειρίζονταν οι χορηγοί του, δεν του το επέτρεψαν! Προφασίστηκε ασθένεια και έμεινε σπίτι…  

Ούτε ένα μουσείο;

Στη 10ετία του ‘70 μια έρευνα έδειξε ότι ο Πελέ ήταν το δεύτερο πιο αναγνωρισμένο εμπορικό σήμα στην Ευρώπη μετά την Coca Cola! Τις επόμενες δεκαετίες, ο Πελέ χρησιμοποίησε το πρόσωπο και το όνομά του για να προωθήσει τα πάντα, από τα ρολόγια Hublot και τη MasterCard έως σάντουιτς και συμπληρώματα για τη στυτική δυσλειτουργία. Ο Πελέ νιώθει ότι δεν τον σέβονται όσο θα έπρεπε στη Βραζιλία: «Στην Αμερική, ο Έλβις Πρίσλεϊ και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ έχουν υπέροχα μνημεία», έγραψε κάποτε. «Στη Βραζιλία, δεν υπάρχει ένα μουσείο Πελέ»! 

Όλα αυτά στοιχειώνουν τον θρύλο του Εντσον Αράντες ντο Νασιμέντο, που ο κόσμος τον γνωρίζει ως Πελέ και που έφτασε στο 80 χρόνια του γαντζωμένος στο θρόνο του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Γιατί κακά τα ψέματα ο βασιλιάς είναι ένας κι όσα κι αν του προσάπτουν οι φιλο-Μαραντονικοί ή οι ορκισμένοι εχθροί του αρκεί να μελετήσουν τη φάση όπου o Πελέ ξεφεύγει από τον Μαζούρκιεβιτς στο ματς της Βραζιλίας με την Ουρουγουάη το ’70 για να κοιταχτούν στα μάτια και να ομολογήσουν: «Αληθώς Θεού υιός ήν ούτος»...