Τελικός Champions League: 39 νεκροί βλέπουν από ψηλά, 36 χρόνια μετά το Χέιζελ, Άγγλους στον τελικό

Ήταν και τότε 29 Μαΐου. Ημέρα Τετάρτη. Το στάδιο του Χέιζελ, αν και σε κάποια μέρη του θύμιζε μισογκρεμισμένο κάστρο ετοιμαζόταν να υποδεχτεί χιλιάδες φίλους του ποδοσφαίρου. Η Λίβερπουλ και η Γιουβέντους θα μονομαχούσαν το βράδυ για το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης. Κορυφαίο γεγονός για το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο!

Η «καλή μέρα» είχε φανεί από το πρωί. Άγγλοι χούλιγκαν σεργιάνιζαν στις Βρυξέλλες σε ομάδες, έπιναν μέχρι λιποθυμίας στις παμπ και σέρνονταν μεθυσμένοι στους δρόμους· οι αστυνομικοί μάταια προσπαθούσαν να τους περιορίσουν ή να τους συνετίσουν. Από μέρες πριν είχαν εκφραστεί ανησυχίες για το στάδιο, ότι δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις, ότι ήταν πολλές εξέδρες σχεδόν υπό κατάρρευση και ότι πολλοί το θεωρούσαν επικίνδυνο για να αντέξει στην επέλαση χιλιάδων μαινόμενων οπαδών. Ουδείς από τους ιθύνοντες της ΟΥΕΦΑ έδωσε σημασία…

Και οι μάχες άρχισαν: Οπαδοί της Λίβερπουλ εισέβαλαν στο Χέιζελ, λίγα λεπτά πριν από τη σέντρα του αγώνα, εκμεταλλευόμενοι τα ελλιπή μέτρα ασφαλείας, έσπασαν τα διαχωριστικά κιγκλιδώματα και με μαχαίρια και μπουκάλια στα χέρια επιτέθηκαν στους οπαδούς της Γιουβέντους στην ουδέτερη ζώνη. Οι Ιταλοί δεν έμεινα απαθείς· απάντησαν με αντεπίθεση.

Στις εξέδρες υπολογίζεται ότι βρίσκονταν εκείνη την ώρα περίπου 60.000 άνθρωποι. Από αυτούς οι περισσότεροι, πανικόβλητοι άρχισαν να τρέχουν προς όλες τις κατευθύνσεις προσπαθώντας να ξεφύγουν από τους οπλισμένους οπαδούς. Τότε ήταν που οι Ιταλοί, οπαδοί της Γιουβέντους αποφάσισαν να χτυπήσουν τους Άγγλους. Ένας τσιμεντένιος τοίχος κατέρρευσε και το πεδίο της μάχης άρχισε να γεμίζει νεκρούς. Άραγε θα ήταν διαφορετικά στα υψώματα του Μπελ Αλιάνς, στο Βατερλώ, όταν οι γρεναδιέροι του Ναπολέοντα έπεφταν πάνω στις λόγχες των στρατιωτών του Ουέλιγκντον;

Μαχαιρώματα, μάχες σώμα με σώμα, οιμωγές, κραυγές απόγνωσης, νεκροί, τραυματίες... Αίμα και χάος παντού. Και τα ασθενοφόρα αργοπορημένα έφερναν από μακριά τον ήχο του θανάτου. Και ξαφνικά όλα τέλειωσαν. Σαν στο βαλτωμένο πεδίο της μάχης, ο ένας βασιλιάς να είχε πέσει νεκρός και οι υπόλοιποι να αποχωρούσαν…

Τα πάντα έγιναν γρήγορα και τραγικά: Οι σοροί συγκεντρώθηκαν στον περιβάλλοντα χώρο· από τα μεγάφωνα γινόταν έκκληση για αναγνώριση των νεκρών. Μετρήθηκαν 39 άνθρωποι χωρίς ανάσες. Από αυτούς οι 32 ήταν Ιταλοί, 5 Βέλγοι, ένας Άγγλος και ένας Γάλλος. Ανάμεσά τους και ένας 15χρονος. Περίπου 450 τραυματίες έπαιρναν το δρόμο για τα νοσοκομεία… Και η Ιστορία έγραψε: «Η Τραγωδία του Χέιζελ». Και η ετυμηγορία των υπευθύνων «έδειξε» τους Άγγλους ως υπαίτιους της αιματοχυσίας.

Η ψυχρή και χρηματόδουλη ΟΥΕΦΑ δεν σεβάστηκε νεκρούς και χαροκαμένους συγγενείς και έδωσε εντολή να γίνει ο αγώνας. Τώρα ποιος θυμάται ότι νίκησε η Γιουβέντους και ότι ο προκλητικός Πλατινί πανηγύρισε έξαλλα το γκολ του, ενώ ακόμη ο θρήνος των τραυματιών και οι τελευταίες ανάσες των νεκρών ακούγονταν στις εξέδρες;… Κάποιοι είπαν ότι οι παίκτες «δεν γνώριζαν»· ψέμα!

«Οι ποδοσφαιριστές γνώριζαν τα πάντα και ήξεραν για τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους. Δεν έπρεπε ποτέ να είχε διεξαχθεί το παιχνίδι. Η UEFA, όμως, επέμενε επειδή πίστευε πως τα φαινόμενα βίας θα συνεχίζονταν στους δρόμους. Μετά τον αγώνα πήγα στο λεωφορείο της Γιουβέντους και ζήτησα συγγνώμη» είπε αργότερα ο  Μπρους Γκρόμπελαρ.

Οι νεκροί δεν είχαν ακόμα ταφεί και άρχισε το παιχνίδι με το μπαλάκι της απόδοσης ευθυνών, αν και δεν έγινε ποτέ επίσημη έρευνα για να διαπιστωθούν τα ίδια της τραγωδίας. Οι Ιταλοί κατηγόρησαν τις αστυνομικές αρχές του Βελγίου. Η Μάργκαρετ Θάτσερ, τότε πρωθυπουργός της Αγγλίας, χρησιμοποίησε σκληρές εκφράσεις μιλώντας για τους οπαδούς της χώρας της: «Έχουμε καταντήσει οι πιο φρικτοί επαγγελματίες εγκληματίες των γηπέδων», είπε. Για το χτισμένο το 1930 και κακοσυντηρημένο Χέιζελ ούτε λέξη! Άλλωστε να τιμωρήσεις τα τσιμέντα ή αυτούς που τα «στήριξαν» με τις τσέπες τους; Ε, δεν λέει!

Ένα μήνα αργότερα, ανακοινώθηκαν από την UEFA οι ποινές στους εμπλεκόμενους: Στους Βέλγους απαγορεύτηκε να αναλάβουν οποιαδήποτε ποδοσφαιρική διοργάνωση για τα επόμενα τρία χρόνια. Δύο αγωνιστικές κεκλεισμένων των θυρών για τη Γιουβέντους και επ' αόριστον αποκλεισμός (αργότερα μετατράπηκε σε πενταετής) όλων των αγγλικών ομάδων από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και τριετής τιμωρία για τη Λίβερπουλ. Και σήμερα; Σήμερα, 36 χρόνια μετά την τραγωδία και τον αποκλεισμό των αγγλικών ομάδων από την κορυφαία διασυλλογική ευρωπαϊκή διοργάνωση, δύο αγγλικές ποδοσφαιρικές ομάδες μονομαχούν για το Κύπελλο με τα Μεγάλα Αφτιά στο Πόρτο. Τσέλσι και Μάντσεστερ Σίτι στη σκιά μιας από τις μεγαλύτερες ποδοσφαιρικές τραγωδίες θα επιδιώξουν να πανηγυρίσουν· όχι όπως ο Πλατινί που «δεν γνώριζε», αλλά όπως γνωρίζουν αυτοί που έπαθαν έμαθαν και συνεχίζουν να παίζουν θεαματικό ποδόσφαιρο.

Γιατί έτσι είναι η ζωή: Συνεχίζεται ακόμη κι αν πίσω της αφήνει νεκρούς, τραυματίες κι αποκαΐδια. Κι έτσι είναι και το ποδόσφαιρο: Καλπάζει για το χρήμα, την επιτυχία, τους χορηγούς, τη δόξα· το θέμα έρχεται τελευταίο, όπως τα ασθενοφόρα στο Χέιζελ.

Κι αν θα έπρεπε στη μνήμη αυτών που έχασαν τη ζωή τους, στις 29^η Μαΐου να μην ορίζονταν αγώνες, ψιλά γράμματα. Εδώ έγινε τότε το ματς, με τους νεκρούς να θέλουν να σηκωθούν να φτύσουν τον Πλατινί, τώρα θα είχε ευαισθησίες η ΟΥΕΦΑ; Άντε και ας νικήσει ο καλύτερος!